چه کاری درسته چه کاری غلط؟
- اون کیف پولی که پیدا کردم باید به صاحبش برگردونم؟
- اگه همه بچه ها تو امتحان تقلب کردن، منم تقلب بکنم؟
- اگر ازم سوال کردن همه حقیقت رو به والدینم بگم؟
- تو مدرسه با کی دوست بشم؟
- درباره اینکه چه کاری درسته از کی سوال بپرسم؟
فرزندان ما در زندگی با سوالات اخلاقی مختلفی مواجه می شوند که نحوه تصمیم گیری آنها درباره این مسائل بسیار مهم و حیاتی است، چرا که بسیاری از این تصمیمات می تواند بر شخصیت و رفتار کودک تاثیرگذار باشد.
اما نقش والدین در پرورش اخلاق در کودکان چیست؟ در واقع والدین چگونه بر رشد اخلاقی کودکان خود می توانند اثرگذار باشند؟
والدگری: یک مفهوم چندبعدی
رابطه والد-کودک یک ارتباط پیچیده و چند بعدی است که در آن والدین حمایت، آسایش، راهنمایی و سرگرمی را برای فرزندان خود فراهم می کنند. اغلب تصور می شود والدین از طریق وضع قوانین، تحول اخلاقی کودکان را متأثر می سازند، اما واقعیت این است که رابطه والد-کودک و سبک والدگری به شیوه های مختلفی رشد اخلاقی را شکل می دهند.
کیفیت رابطه والد-کودک
عوامل مختلفی می تواند تعیین کننده کیفیت رابطه والد-کودک باشد، از جمله این عوامل می توان به: صمیمیت میان والدین و فرزندان، میزان اعتمادی که در خانواده برقرار است، پاسخگو و مسئولیت پذیر بودن والدین اشاره کرد. اهمیت این مسئله از آن جهت است که هرگاه رابطه والد-کودک از کیفیت بالایی برخوردار باشد، فرزندان انگیزه بیشتری پیدا خواهند کرد که پیام های اخلاقی را از جانب والدین خود بپذیرند.
سبک والدگری
علاوه بر کیفیت رابطه والد-کودک، سبک والدگری نیز می تواند تحول اخلاقی کودکان را دستخوش تغییر نماید. از جمله جنبه هایی از والدگری که می تواند بر رشد اخلاق در کودکان موثر باشد؛ قانونمندی، استفاده از پاداش ها، مدل سازی و تعاملات والد-کودک است.
- قانونمندی: هرگاه والدین وضع قوانین رفتاری و باید و نبایدها را برای کودکان با استدلال کردن همراه کنند، جنبه هایی از اخلاق مانند همدلی کردن، رفتارهای فرا اجتماعی و توانایی استدلال را در کودکان خود پرورش می دهند.
- استفاده از پاداش: تشویق کردن و پاداش دادن یکی از راهکارهایی است که والدین می توانند از طریق آن رفتار درست و نادرست را به فرزندان خود آموزش دهند.
- مدل سازی: هرگاه کودک شاهد رفتارهای اخلاقی در اطرافیان خود باشد، تشویق خواهد شد که آن رفتارها را تکرار نماید. خصوصا اگر این مدل ها والدین او باشند تاثیرپذیری کودک بیشتر خواهد بود.
تعامل والد-کودک: صحبت کردن والدین با کودک در خصوص رفتارهای او، موضوعات کتاب داستانها و اتفاقاتی که در فیلم ها شاهد آن بوده است، منجر به رشد توانایی در کودک می شود که بتواند ارزش ها و هویت اخلاقی خود را بشناسد، ابراز کند و بسازد.
نتیجه گیری
والدین نقش به سزایی در رشد اخلاقی فرزندان خود ایفا می کنند و می توانند از طریق ایجاد رابطه ای صمیمانه و به کارگیری سبک مناسب والدگری، رفتارها، افکار و عواطف اخلاقی را در فرزندان خود پرورش دهند.
بیشتر بخوانید:
- من کودکی خوبی داشتم!
- آنچه در مورد استعدادیابی کودکان نمی دانستید!
- مهارت‌های اجتماعی در کودکان
- نوجوانی
- هرجا که می‌نگرم گویی که در نظری!
