۲۰ نشانۀ شریک عاطفی کنترلگر (قسمت دوم)
الگوهای خطرناک و ناسالم همیشه واضح نیستند
نویسنده: آندریا بونیور
مترجم: سجاد طحان‌پور
یادآوری
خیلی از ما، افراد کنترلگر را به این می‌شناسیم که همه را سرزنش می‌کنند، خشونت فیزیکی دارند یا آشکارا دیگران را تهدید می‌کنند یا اولتیماتوم می‌دهند. ما یک قلدر بداخلاق را مجسم می‌کنیم که خدمه‌اش را تحقیر می‌کند یا به پارتنرش دستور می‌دهد چگونه لباس بپوشد. اگرچه این نشانه‌ها هم مشکل‌سازند، اما نشانه‌های دیگری هم ممکن است خودشان را به شکل‌های مختلفی نشان بدهند.
گاهی اوقات دستکاری‌های عاطفی به قدری پیچیده است که فرد کنترل‌شده فکر می‌کند که خودش طرف بد ماجراست، یا اینکه چقدر خوش‌شانس است که شریک عاطفط کنترلگر او، او را تحمل می‌کند. فارغ از اینکه رفتار کنترلگرانه به آزار فیزیکی یا عاطفی خاصی منجر بشود یا نه، در هر صورت وضعیت سالمی نیست. اگر از این نشانه‌ها، بیشتر از دو نشانه در رابطه‌تان یا پارتنرتان دیدید، جدی‌اش بگیرید.
در قسمت قبل، توضیحاتی خواندیم در مورد شریک عاطفی کنترلگر و ۱۰ نشانه‌ای که به ما کمک می‌کند آنها را بشناسیم. در ادامه، ۱۰ نشانۀ دیگر را بررسی می‌کنیم:
یازده. شما را مجبور می‌کنند که اعتماد یا هر رفتار خوب دیگرشان را «به دست بیاورید»!
شما به کسی که پنج سال است با او رابطه دارید بیشتر اعتماد می‌کنید تا کسی که یک ماه است با او آشنا شده‌اید. این طبیعی است. اما مقداری از اعتماد همیشه باید به طور پیش‌فرض وجود داشته باشد. به عنوان مثال، همانطور که گفته شد، لازم نیست همیشه موقعیت خود را در هر لحظه از روز برای شریک عاطفی تان مشخص کنید، و همچنین او حق دسترسی به ایمیل یا پیام‌ها یا تاریخچۀ جستجوی اینترنت شما را ندارد. اینکه اعتماد یا حتی رفتار متمدنانه، چیزی باشد که به جای پیش‌فرض بودن در رابطه، شما باید ذره ذره به دستش بیاورید، چیزی است که باعث ناقص بودن رابطۀ شما خواهد شد.
دوازده. مقصر در نظر گرفتن شما مگر اینکه خلافش ثابت شود
یک شریک عاطفی کنترلگر مهارت زیادی در ایجاد احساس گناه برای کاری که نکرده‌اید دارد. ممکن است از در بیایید تو و آنها را عصبانی ببینید؛ از چیزی که در غیاب شما پیدا کرده‌اند، درباره آن فکر کرده‌اند یا تصمیم گرفته‌اند. و آنها ممکن است “مدارکی” از رفتار نادرست شما نگه دارند تا جایی که احساس کنید آنها یک پرونده‌ی کامل علیه شما دارند – حتی اگر کاملاً از آن باخبر نباشید. شما همیشه متهم به داشتن انگیزه‌های مجرمانه هستید! چه ماگ قهوه‌ی موردعلاقه‌ی آنها را جابه‌جا کرده باشید، چه اینکه بدون اطلاع آنها ناهار را با همکار خود صرف کرده باشید. این رفتار آنها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یا می‌خواهند از آن به عنوان توجیهی برای تنبیه‌تان (به هر نحوی) استفاده کنند، یا ممکن است بخواهند از مرتکب شدن مجدد آن «خطا» پیش‌گیری کنند – برای اینکه مجبورتان کنند به روش دلخواه آنها رفتار کنید.
سیزده. خسته کردن شما از بحث و جدل آن‌قدر که تسلیم شوید
برخی از افراد کنترلگر دوست دارند نفوذ خود را سلطه‌گرانه اعمال کنند، ولی بسیاری دیگر به طور بیمارگونه‌ای مجادله‌خواه‌اند و از تعارض، هر موقع که پیش بیاید استقبال می‌کنند. این امر می‌تواند به ویژه هنگامی اتفاق بیفتد که پارتنر آنها منفعل‌تر باشد و شریک عاطفی کنترلگر در هر اختلاف‌نظری که پیش می‌آید بیشتر پیروز شود؛ فقط به این دلیل که پارتنر کنترل‌شده‌اش ذاتا از تعارض اجتناب می‌کند یا از بحث‌هایی که انجام داده، واقعا درمانده شده است.
چهارده. به خاطر باورهای طولانی‌مدت‌تان در شما احساس حقارت به وجود می‌آورند
این باور شاید ایمان شما یا نظرات سیاسی شما باشد. شاید سنت‌های فرهنگی یا دیدگاه شما دربارۀ طبیعت انسان باشد. بسیار عالی است که پارتنر شما بتواند در بحثی جالب شما را به چالش بکشد و راه‌های جدیدی برای دیدن جهان به شما نشان بدهد. اما این خوب نیست که باعث شود شما احساس کوچکی، دیوانه یا احمق بودن کنید، یا دائم سعی کند نظر شما را درباره‌ی موضوعی مهم که به آن اعتقاد دارید تغییر بدهد. باز بودن نسبت به تجربه‌های جدید جذاب است- ولی شریک عاطفی کنترلگر آن را به شکل یک خیابان دوطرفه نمی‌بیند، و فقط می‌خواهد شما بیشتر مانند او باشید و مانند او فکر کنید.
پانزده. به شما این احساس را می‌دهند که «در حد آنها نیستید» یا لیاقت آنها را ندارید
با ظرافت این احساس را در شما به وجود می‌آورند که کمتر از آنها جذاب هستید. دستاوردهای شغلی‌شان را مدام با شما مقایسه می‌کنند، و یا حتی شما را نسبت به پارتنر قبلی‌شان بدتر قلمداد می‌کنند. افراد کنترلگر معمولاً می‌خواهند از اینکه با آنها رابطه دارید سپاسگزار باشید. این پویایی را ایجاد می‌کنند که در آن تمایل بیشتری خواهید داشت که سخت‌تر و سخت‌تر تلاش کنید تا آنها را نگه دارید و خوشحال‌شان کنید – رویایی برای هرکه می‌خواهد بر رابطه‌ای تسلط داشته باشد.
شانزده. شوخی کردن یا طعنه‌ای که ناراحت‌کننده است
شوخ‌طبعی و حتی اذیت کردن بازیگوشانه می‌تواند یک روش اساسی برای تعامل در بسیاری از روابط درازمدت باشد. نکتۀ اساسی‌اش این است که در هر دو طرف احساس راحتی و عشق به وجود آورد. در بسیاری از روابط کنترل‌کننده، سوءاستفاده‌ی عاطفی خیلی ظریف به این شیوه پنهان می‌شود: «من فقط داشتم باهات شوخی می‌کردم، تو نباید آن را به خودت بگیری.» و همزمان، نه‌تنها انتقاد اولیه باقی نمانده، بلکه انتقاد دیگری به شما درباره واکنشی «اشتباه» وارد شده است. و اساساً به شما گفته شده که شما حق داشتن احساسات خود را ندارید – یک حرکت کلاسیک توسط افراد کنترلگر در همه‌جا.
هفده. تعاملات جنسی که پس از آن احساس ناراحتی می‌کنید
پویایی سوءاستفاده‌گرانه یا کنترل‌کننده در روابط، اغلب می‌تواند به اتاق خواب راه یابد. بعضی اوقات حتی در لحظه احساس می‌شود که چیزی سر جایش نیست، اما بعضی مواقع این احساس ناخوشایند، بعد از رابطه به وجود می‌آید. در هر صورت، وقتی احساس می‌کنید دائماً در مورد اتفاقات در حین رابطه‌ی جنسی خود آشفته هستید، نشانه‌ی آن است که چیزی سر جایش نیست.
هجده. ناتوانی یا عدم تمایل به شنیدن نقطه نظرات شما
ممکن است متوجه شوید که دائماً حرف‌تان قطع می‌شود، یا نظراتی که بیان می‌کنید به سرعت رد می‌شوند یا از همان اول مورد توجه قرار نمی‌گیرند. شاید گفتگو همیشه تحت سلطۀ شریک عاطفی شما قرار داشته باشد، به طوری که نمی‌توانید آخرین باری که از شما سوال معناداری در مورد وضعیت‌تان پرسیده‌اند و به جوابش گوش داده‌اند، به یاد بیاورید. همچنین، به این فکر کنید که آیا تا به حال سعی کرده‌اید در مورد احساسی که رفتار آنها به شما می‌دهد بازخورد دهید – آیا آنها واقعاً توانسته‌اند آن را قبول کنند یا اینکه بلافاصله آن را رد کرده‌اند (یا حتی شما را به داشتن نظری اشتباه متهم کرده‌اند.)
نوزده. هل دادن شما به سمت رفتارهای ناسالم، مانند سوء مصرف مواد
بی‌اهمیت جلوه دادن اهداف شما برای تناسب اندام، وسوسه کردن مداوم شما هنگامی که سیگار را ترک کرده‌اید، احترام نگذاشتن به تصمیم شما – اینها همه راه‌هایی‌اند که افراد کنترلگر می‌توانند تلاش شما را برای سالم‌تر (و قوی‌تر) بودن خنثی کنند. از آنجا که انسان‌های کنترلگر با ضعیف کردن پارتنر خود رشد می‌کنند، این یک ابزار طبیعی برای استفاده‌ی آنهاست.
بیست. خنثی کردن اهداف حرفه‌ای یا تحصیلی شما با مردد کردن‌تان نسبت به خود
شاید شما همیشه تصمیم داشته‌اید به دانشکده حقوق بروید، اما حالا پارتنرتان این احساس را در شما ایجاد می‌کند که نمرات‌تان برای ورود به دانشگاه به اندازه‌ی کافی خوب نیست. شاید قبلاً برای داشتن شغل شخصی خود تمایل زیادی داشتید، اما پارتنر شما تمایل دارد ایده‌های خود را احمقانه تصور کنید و ببینید که اعتماد به نفس خود را برای پیگیری بیشتر آنها از دست داده‌اید. غالباً یک شریک عاطفی کنترلگر در استفاده از شما به عنوان سلاحی بر علیه خودتان مهارت دارد، با کاشتن بذرهای تردید در مورد استعداد شما یا باهوش بودن یا سخت‌کوشی شما برای ایجاد اتفاقات خوب در زندگی. این روش دیگری برای آنهاست که خودمختاری شما را سلب کنند، شما را بیش از پیش مدیون خودشان کنند و اهداف‌شان را به زیبایی پیش ببرند.
۱۰ نشانۀ قبلی را می‌توانید در مقالۀ قبلی بخوانید. این مقاله از سایت psychology today انتخاب شده و متن کامل آن در لینک زیر موجود است:
بیشتر بخوانید:
- عشق یا کنترلگری در رابطه
- بایدها و نبایدهای یک رابطه صمیمی
- نکنه وابسته‌اش شدم و عاشقش نیستم
- رویای بازگشت!
- سقط جنین و احساسات مادر
