روان درمانی آنلاین : چگونه جلسات بهتری داشته باشم؟
امروزه بعد از شیوع ویروس کرونا بسیاری از درمانگران و مراجعان به جلسات روان درمانی آنلاین روی آورده‌اند. جلسات آنلاین علاوه بر شرایط پاندمی، برای افرادی که در محلی زندگی می‌کنند که امکان دسترسی به خدمات روان درمانی محدود است، سودمند واقع شد. همچنین بسیاری از افرادی که مهاجرت کرده‌اند، از طریق جلسات آنلاین این امکان را دارند تا با درمانگری هم زبان و هم فرهنگ با خودشان روان درمانی را پیش گیرند. فارغ از مزیت‌ها و معایبی که جلسات آنلاین نسبت به جلسات حضوری دارد، در این مقاله می‌خواهیم به عواملی اشاره کنیم که در کیفیت جلسات روان درمانی آنلاین نقش دارند. اما قبل از آن لازم است تا به طور شفاف منظورمان از جلسات آنلاین را توضیح دهیم.
منظور از جلسات روان درمانی آنلاین چیست؟
برخی از افراد وقتی اسم جلسات آنلاین را می‌شنوند، تصور می‌کنند که می‌شود این جلسات به صورت چت یا تماس تلفنی نیز برگزار شود. در رواندرمانی ارتباط بین مراجع و درمانگر از ارکان مهم موفقیت درمان است. برای شکل‌گیری درست رابطه، ما نیاز داریم تا اطلاعات دقیق و همه‌جانبه‌ای از یکدیگر داشته باشیم. درمانگر برای تشخیص احساس و حال شما نیاز دارد تا شما را ببیند، لحن و تن صدای شما را بشنود. در غیر این صورت احتمال غفلت از بسیاری از حالات شما زیاد می‌شود و مداخلات و تشخیص درمانگر را با مشکل مواجه می‌سازد. همچنین مراجع نیز با ندیدن درمانگر و نشنیدن صدا و لحن او ممکن است کمتر حضور همدلانه‌ی درمانگر را احساس کند و در موارد متعددی دچار سوءبرداشت شود.
به‌عنوان‌مثال خیلی از ما تجربه‌ی این را داشته‌ایم در چت با کسی گفته‌ایم ’’حالم خوب است‘‘، درحالی‌که بسیار بی‌حوصله بوده‌ایم. با خشم بسیار نوشته‌ایم ’’مهم نیست‘‘، و طرف مقابل برداشت کرده است که واقعاً مهم نیست. زمانی که داشتیم به پهنای صورت اشک می‌ریخته‌ایم سکوت کردیم، و طرف مقابل دلیل سکوت ما را متوجه نشده است. درحالی‌که تمام این حالات به‌خصوص در جلسات روان درمانی بسیار مهم‌اند.
چت به هیچ وجه فضای مناسبی برای جلسات روان درمانی نیست، چرا که عناصری را حذف می‌کند که حتی از کلماتی که نوشته می‌شوند مهم‌تر است. تماس تلفنی نیز با درجه‌ای کمتر شکل‌گیری ارتباط درمانی درست را مختل می‌کند، و جز در شرایط خاص و محدود اثربخش نیست. بهترین و اصولی‌ترین شکل جلسات رواندرمانی آنلاین، تماس تصویری (ویدئو کال) است که امکان دیدن و شنیدن همه‌جانبه مراجع، صحبت همزمان، و حضور کامل درمانگر را فراهم می‌آورد. چنانچه شما با جلسات تصویری مشکل دارید، در مورد این مسئله همان جلسه اول با درمانگرتان صحبت کنید تا عواملی که باعث این مشکل می‌شود را با هم شناسایی کنید.
عوامل مؤثر در کیفیت جلسات روان درمانی آنلاین
فضای جلسات روان درمانی باید به گونه‌ای باشد تا شما بتوانید به راحتی از مسائلتان صحبت کنید و درمانگر نیز به راحتی شما را بشنود. همچنین لازم است چهارچوب‌هایی برای حفظ حریم شخصی و حفظ رسمیت رابطه درمانی در جلسه رعایت شود. از مهم‌ترین عوامل این است که شما مانند زمانی که حضوری در جلسه شرکت می‌کنید، در زمان روان درمانی آنلاین تنها باشید. مسائلی که شما می‌خواهید آن‌ها را مطرح کنید و سؤالاتی که درمانگر از شما می‌پرسد، صرفاً مربوط به فضای جلسه است. حضور فردی دیگر محتوای جلسه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به فاصله‌ی بسیار بین آنچه بیان می‌کنید و آنچه در واقعیت احساس می‌کنید و باور دارید شود. جایی را برای جلسه انتخاب کنید که بتوانید به راحتی صحبت کنید و نگران این نباشید که کسی صدای شما را می‌شنود.
چند اقدام کاربردی برای افزایش بازدهی جلسات آنلاین
- زمان جلسه به دیگران اطلاع دهید که این زمان برای شما است و شما در این زمان امکان پاسخگویی و یا انجام کاری برای آن‌ها ندارید.
- جلسه‌ی روان درمانی جلسه‌ای است که هم شما و هم درمانگرتان نیاز به آرامش و تمرکز دارید تا بتوانید بر مسائل درمانی متمرکز باشید. به همین جهت محلی آرام و به‌دوراز شلوغی را برای جلسات روان درمانی آنلاین خود انتخاب کنید.
- قطع و وصلی مکرر اینترنت و کیفیت نامناسب آن، در جلسه روان درمانی آنلاین اختلال ایجاد می‌کند. معمولا اینترنت بسته‌های تلفن همراه کیفیت بهتری دارند. اگر امکانی برای بهبود شرایط اینترنت خود ندارید، بهتر است از جلسات حضوری بهره ببرید.
- بسیاری از افراد در زمان جلسه در خانه‌ی خود هستند، اما بهتر است برای حفظ رسمیت جلسه با پوشش عرف جامعه‌ی خود در جلسات حاضر شوید.
- بهتر است برای حفظ حریم شخصی خود، در محلی ثابت در جلسات شرکت کنید. برای مثال سعی کنید همواره در یک اتاق و در یک جای مشخص از اتاق در جلسه حاضر شوید.
- بسیاری از افراد جهت شرکت در جلسه از تلفن همراه خود استفاده می‌کنند. اگر پیام‌ها و تماس‌های مختلف تمرکز شما را در جلسه با مشکل مواجه می‌کند، بهتر است تنظیمات گوشی خود را به نحوی مدیریت کنید تا عوامل حواس‌پرتی شما کمتر شود یا از دستگاه دیگری برای شرکت در جلسه استفاده کنید.
- بهتر است هنگام شرکت در جلسه، یک لیوان آب و دستمال کاغذی کنار خود داشته باشید تا در صورت نیاز، لازم نباشد در جلسه وقفه‌ای ایجاد شود.
- چند دقیقه استراحت قبل از جلسه به تمرکز و آرامش شما در زمان جلسه کمک می‌کند.
- صندلی راحت و حالت نشستن راحتی را برای جلسات خود انتخاب کنید. راه‌رفتن و درازکشیدن وضعیت‌های مناسبی برای جلسات روان درمانی آنلاین نیستند.
