نکنه فراموشی گرفتم!!
بعضی وقت‌ها از اتاق بیرون میام که کاری رو انجام بدم؛ ولی هرچی فکر می‌کنم می‌بینم یادم نمیاد برای چی بیرون اومدم.
بارها برام پیش اومده که آلارم یادآور موبایلم زنگ خورده ولی “یادم نیست” برای چه کاری ساعتم رو تنظیم کرده بودم.
خیلی وقت‌ها خانواده، دوست یا همکارها از دستم ناراحت شدن چون کاری رو بهم محول کردن و من فراموشش کردم.
سؤال‌هایی رو سر جلسه امتحان دیدم که مطمئنم جوابشون رو خونده بودم ولی هر کاری می‌کردم یادم نمیومد.
حتی برام بارها پیش اومده که وسیله‌ای رو جایی گذاشتم ولی الآن اصلاً یادم نیست کجا بوده.
نکنه فراموشی گرفتم؟؟
این مثال‌ها براتون آشنا هست؟ برای شما هم این اتفاق‌ها افتاده؟
معمولاً وقتی این فراموشی ها برامون اتفاق می‌افته، اولین چیزی که به ذهن‌مون می‌رسه اینه که نکنه دارم “حافظه” ام رو از دست می‌دم؟؟ نکنه” فراموشی ” گرفتم؟
بذارین اول با هم حافظه رو تعریف کنیم و بعد از اون بریم سراغ چیزهایی که باعث میشه حافظه‌مون خیلی خوب کار کنه و چیزهایی که باعث میشه اون مثال‌های بالا اتفاق بیافته.
حافظه یک فرآیند عالی شناختی هست که با ادراک، توجه، حل مسئله و تفکر در ارتباط هست. توی پژوهش‌های مختلف، تقسیم‌بندی‌های متفاوتی از انواع حافظه بیان شده که به صورت کلی حافظه رو به سه نوع حافظه‌ی حسی، حافظه‌ی کوتاه مدت و حافظه‌ی بلندمدت تقسیم کردند.
حافظه‌ی حسی
اولین مرحله از ذخیره‌ی اطلاعات، حافظه‌ی حسی هست. اطلاعات به صورت کاملاً دقیق در این حافظه ضبط میشن. گنجایش این حافظه کاملاً نامحدود هست؛ ولی مدت زمانی که این حافظه می‌تونه اطلاعات رو در خودش نگه داره خیلی کوتاه هست. راهی که میشه اطلاعاتی که می‌خواییم رو بیشتر نگه داریم، توجه و دقت به اون اطلاعات هست. با توجه و دقت به برخی از اون اطلاعات زیادی که در هر لحظه از زندگی در معرضشون قرار می‌گیریم، می‌تونیم اونها رو در حافظه‌ی کوتاه مدتمون حفظ کنیم.
حافظه کوتاه مدت
اگر به اطلاعات وارد شده به محرک‌های حسی مون توجه کنیم، اون اطلاعات به حافظه‌ی کوتاه مدت ما میرن. گنجایش و مدت زمان ذخیره‌ی اطلاعات در این نوع حافظه محدود هست؛ ولی اگر در اون بازه‌ی زمانی کوتاه بخواییم چیزی رو که در این حافظه هست به یاد بیاریم، معمولاً بدون هیچ خطایی این یادآوری اتفاق می‌افته. راه حفظ و نگهداری این اطلاعات، مرور ذهنی و تکرار هست. در غیر این صورت، اطلاعات ذخیره شده در حافظه‌ی کوتاه مدت کم کم از بین میرن.
حافظه‌ی بلندمدت
اطلاعات حافظه‌ی کوتاه مدت با تکرار و مرور به حافظه‌ی بلندمدت میرن. این حافظه نه از نظر گنجایش محدودیتی داره، و نه از نظر مدت زمان نگهداری اطلاعات. اطلاعات در این حافظه از بین نمی‌رن؛ ولی ممکنه فراموش بشن. مثل این هست که در چند کاغذ از دفترمون، نکاتی رو یادداشت کنیم. اگر زمانی دنبالشون بگردیم ولی پیداش نکنیم، به این معنی نیست که اون نوشته‌ها وجود ندارن، ممکنه اطلاعات در صفحات خاصی قرار گرفته باشن که نتونیم پیداش کنیم. بازیابی کردن اطلاعات در این نوع حافظه برخلاف حافظه‌ی کوتاه مدت، گاهی با خطا و اشکالاتی همراه هست که از جمله دلایلش، گنجایش زیاد این حافظه، اطلاعات نامحدود موجود در اون، و گذشت زمان می‌تونه باشه.
علت‌های ضعیف شدن حافظه
استرس و نگرانی
یکی از شایع‌ترین علت‌های فراموشی و به وجود اومدن ضعف در حافظه، استرس و اضطراب هست. با به وجود اومدن استرس و نگرانی، هورمون‌های خاصی در بدنمون ترشح میشن که اگر مقدار این هورمون‌ها بیش از اندازه‌ی معمول بشه، حافظه مون تحت تأثیر قرار می‌گیره. این رو می‌تونیم در زمان امتحان، مصاحبه‌های شغلی و تحصیلی زیاد ببینیم.
عدم تمرکز حواس
همونطور که در تعریف انواع حافظه هم بیان شد، توجه و دقت در به یادآوری و بازیابی اطلاعات از حافظه، نقش مهمی داره. اگر محرک‌های مختلفی که در اطرافمون وجود دارن، باعث پرت شدن حواسمون و عدم تمرکزمون بشن، معمولاً در بازیابی اطلاعات از حافظه‌مون به مشکل می‌خوریم.
کمبود خواب
یکی از موارد مهمی که مشاورهای تحصیلی – شغلی در جلسات مشاوره‌شون بر اون تأکید زیادی دارن، اهمیت دادن افراد به میزان خواب و زمان بیداری و خوابیدن شون هست. شاید به نظر نیاد، ولی کیفیت و کمیت خواب نقش خیلی مهمی در بازیابی اطلاعات ما از حافظه‌مون داره. خواب کم باعث خستگی، اخلال در تمرکز و توجه، ضعف در ذخیره و ثبت اطلاعات در حافظه و همچنین بازیابی اطلاعات از اون میشه.
تغذیه مناسب
این مورد رو حتماً زیاد شنیدین. ولی ما هم تأکید می‌کنیم که گرسنگی، کمبود ویتامین‌های لازم در بدن، و کمیت و کیفیت مواد غذایی مصرفی‌مون، هم در ثبت اطلاعات و ایجاد حافظه، و هم در بازیابی اطلاعات و به یادآوری‌شون در مواقعی که به اونها نیاز داریم، نقش خیلی مهمی دارن.
مصرف دارو و بیماری‌های جسمی
برخی از داروهایی که حتی توسط پزشک‌ها و برای درمان مشکلاتمون تجویز شدن، اثرات جانبی دارن؛ از جمله اثر منفی بر روی حافظه‌مون. از جمله‌ی این داروها عبارت‌اند از: قرص‌های خواب‌آور، آرامبخش‌ها، داروهای ضدافسردگی و اضطراب و… . همچنین، برخی از بیماری‌های جسمی ما مثل کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، تأثیر زیادی بر کارکرد حافظه داره.
دخانیات و مخدرها
مصرف مکرر و طولانی مدت سیگار و موادمخدر، تأثیرات مخربی بر عملکرد خون رسانی و اکسیژن‌رسانی به مغز ما داره. همینطور مصرف این مواد بر ترشح هورمون‌ها و مواد شیمیایی در مغز ما تأثیرات مخرب و منفی داره که از جمله نتایج شایع اون، اخلال در عملکرد ثبت و ذخیره‌ی اطلاعات در حافظه و بازیابی اونها هست.
راه‌های تقویت حافظه
1) یادگیری یک مهارت جدید
هرچه بیشتر از مغز کار بکشید، عملکرد مغز بهتر میشه. میشه مهارت‌های جدید زیادی رو تو برنامۀ روزانه‌مون بذاریم. مثلاً یادگیری یک ساز جدید، یک زبان جدید یا یک مهارت جدید در حوزۀ درسی و شغلی‌مون.
2) تمرکز روی کارهامون
تمرکز یکی از مؤلفه‌های اصلیِ حافظه هست. همون طور که در مقالۀ قبل گفته شد، برای اینکه اطلاعات از حافظۀ کوتاه‌مدت به حافظۀ بلندمدت منتقل بشن، باید به صورت فعّال و مستمر به این اطلاعات توجه کنید. پس برای تقویت حافظه و به یادآوردن بهتر و سریعتر، سعی کنید مطالب جدید رو در شرایطی یاد بگیرید که هیچ عاملی (مثل تلویزیون، موسیقی و …) تمرکز شما رو به هم نزنه.
3) ذهنی حل کردن مسائل ریاضی
در هر شرایطی که هستید، احتمالاً در روز بارها براتون پیش اومده که حساب کتاب‌هایی انجام بدید. سعی کنید تا جایی که میشه اونها رو به صورت ذهنی و یا حداقل با قلم کاغذ حساب کنید، نه با ماشین حساب. این کار یک تمرین عالی برای مغز و تقویت حافظه هست.
4) تکرار مداوم یک کار جدید
وقتی خودتون رو به انجام مداوم یک کار جدید عادت می‌دید، مسیرهای عصبی جدیدی در مغز شما شکل می‌گیره که موجب میشه در انجام کارهای جدید، کارآمدتر بشین.
5) بازی دست مخالف
تو این بازی افرادی که راست دست هستن، باید کارهایی مثل مسواک زدن، نوشتن، بردن اجسام سنگین و… رو با دست چپ انجام بدن و کسانی که چپ دست هستن با دست راست. این بازی، راه خیلی خوبی برای تقویت عملکرد مغز و حافظه هست؛ چون باعث میشه هر دو نیمکرۀ مغزمون فعالیت داشته باشن.
6) ورزش کردن
ورزش کردن اثر زیادی روی تقویت حافظه داره و به پردازش اطلاعات و عملکرد حافظه کمک می‌کنه. با ورزش روند تشکیل اتصالات عصبی جدید در مغز سریعتر میشه. همین طور باعث یادگیری سریعتر میشه.
7) اصلاح تغذیه
به تغذیۀ روزانه‌تون توجه کنید. مواد غذایی مصرفی با آزاد کردن هورمون‌های خاصی در بدن باعث یادگیری بهتر و یادآوری سریعتر میشن. متخصصان تغذیه، مصرف منظم مواد غذایی مثل ماهی، میوه، سبزیجات، شکلات و … رو توصیه میکنن.
8) خواب کافی
خواب مناسب و کافی برای تقویت حافظه، بسیار مفید و مهم هست. خواب مناسب از نظر کمی و هم کیفی، به شما کمک می‌کنه مطالب رو بسیار سریعتر به خاطر بسپارید و بهتر به یاد بیارید.
خوشحال می‌شیم این راهکارهارو امتحان کنید و نتیجه‌اش رو باهامون به اشتراک بذارین.
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
چه جالب!