شکست عاطفی چیست و چگونه با آن کنار بیاییم؟
پایان یافتن رابطه و شکست عاطفی اتفاقی شایع و همچنین تلخ و دردناک است که همه ی ما ممکن است در زندگی خود تجربه کنیم. برای هموارتر شدن مسیر کنار آمدن با این شرایط، ما نیاز داریم که بدانیم شکست عاطفی چیست و چه تأثیراتی دارد، و همچنین انجام دادن و انجام ندادن چه کار هایی به ما در این روند کمک می کند. در مقاله‌ی حاضر به این موضوعات پرداخته‌ایم.
شکست عاطفی چیست؟
هر کدام از ما زمانی که می‌خواهیم رابطه‌ای عاطفی را آغاز کنیم با حسی مثبت نسبت به طرف مقابل و تصویری مثبت از رابطه‌ای که با یکدیگر خواهیم داشت، وارد رابطه می‌شویم. اما در روند رابطه ممکن است به دلیل مشکلاتی که بین دو نفر به وجود می‌آید و یا مسائل و مشکلات شخصی هر یک از دو طرف، داستان این رابطه تمام شود. پایان یافتن رابطه‌ای که بستری برای صمیمیت و توجه و رسیدگی به نیازهای عاطفی ما بوده اتفاقی دردناک است، که از آن با عنوان شکست عاطفی یاد می‌کنیم. در شکست عاطفی ما با فقدان رابطه و فقدان فردی مواجه‌ایم که در دنیای روانی ما جای گرفته است.
شکست عاطفی برای همه‌ی ما اتفاقی دردناک است، چراکه نیاز به رابطه عاطفی، تعلق، و احساس دوست داشتن و دوست داشته شدن از نیازهای حیاتی و بنیادی انسان‌هاست. پایان یافتن رابطه عاطفی احساسات و زندگی روزمره ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شدت تأثیری که تمام شدن رابطه بر ما می‌گذارد به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: میزان صمیمیتی که در آن رابطه تجربه کرده‌ایم، مدت زمان رابطه، میزان اهمیتی که رابطه و شریک عاطفی‌مان برای ما داشته‌اند، و همچنین نحوه‌ی پایان یافتن رابطه. نحوه‌ی پایان رابطه انواع مختلفی دارد که از “در بی‌خبری رها شدن” تا “پایان رابطه به طور توافقی” را شامل می‌شود. در مقاله ی زیر به انواع شکل‌های تمام کردن رابطه و تأثیرات آن بر هر دو طرف رابطه پرداخته‌ایم.
شکست عاطفی چه تأثیری بر ما می‌گذارد؟
تجربه‌ی احساسات متفاوت و متعارض نسبت به شریک عاطفی سابق
بعد از تمام شدن رابطه ما احساسات مختلفی نسبت به شریک عاطفی سابقمان تجربه می‌کنیم: مثل دلتنگی، خشم، دوست داشتن، احساس گناه؛ و مدام بین این احساسات در نوسان هستیم. گاهی با یادآوری خاطرات خوب و شیرین دلتنگ می‌شویم و می‌بینیم چقدر شریک عاطفی‌مان را دوست داریم. گاهی با یادآوری اذیت‌ها و بی‌توجهی‌های او به شدت خشمگین می‌شویم. گاهی هم با یادآوری کارهایی که انجام دادیم و موجب ناراحتی او شدیم احساس گناه می‌کنیم و آرزو می‌کنیم کاش می‌توانستیم جبران کنیم.
کنار آمدن با شکست عاطفی نیاز به زمان دارد
زمانی که رابطه‌مان پایان می‌یابد، باید توجه کنیم این رابطه در دنیای روانی ما یک شبه تمام نمی‌شود و ما نیاز داریم مسیری را طی کنیم تا بتوانیم با این جدایی کنار بیاییم. که این مسیر بسته به نوع و مدت رابطه، زمانی بین چند ماه تا حتی یک سال زمان نیاز دارد.
نگرانی در مورد آینده
بعد از تمام شدن رابطه نگرانی و ترس‌هایی در مورد آینده پیدا می‌کنیم. آیا باز هم می‌توانم کسی را به این اندازه دوست داشته باشم؟ آیا بدون او می‌توانم از پس خودم بربیایم؟ آیا کسی پیدا می‌شود که مرا به این اندازه دوست داشته باشد؟
احساس تنهایی
بعد از شکست عاطفی ما با فقدان فردی مواجه می‌شویم که در زمان نیازهای عاطفی‌مان به اون پناه می‌برده‌ایم. حالا جای خالی او را حس می‌کنیم و طبیعی است که در این زمان احساس کنیم هیچکس مثل او نمی‌تواند حالمان را خوب کند.
برای گذر از این احساسات، پذیرشِ «نبود شریک عاطفی سابق» و تمام شدن رابطه و شروع دوباره‌ی زندگی و روابط تازه نیاز به زمانی برای سوگواری داریم. در این مسیر انجام برخی کارها جز آسیب‌های بیشتر و ماندگارتر چیزی به جا نمی‌گذارند. پس باید بدانیم چگونه مسیر کنار آمدن با شکست عاطفی را طی کنیم و چگونه در این مسیر از خودمان مراقبت کنیم.
بعد از شکست عاطفی باید چه کنیم؟
برای رسیدگی به احساساتمان زمان بگذاریم و به روش‌های مختلف برای اجتناب از احساساتمان چنگ نزنیم.
گاهی افراد بعد از تمام شدن رابطه، به طور فشرده فعالیت‌های مختلفی را از سر می‌گیرند؛ مثل ورزش کردن‌های سنگین، درس خواندن و یا زیاد مشغول کار شدن؛ و یا موارد دیگری نظیر معاشرت‌های زیاد با دیگران، و انجام انواع تفریح‌ها و سرگرمی‌ها به طور افراطی. این فعالیت‌ها به خودی خود مضر نیستند و حتی گاهی موجب پیشرفت افراد در سایر حوزه‌ها مثل کار و تحصیل و ورزش می‌شوند. اما بعد از شکست عاطفی روان ما آسیب دیده و ما نیاز داریم سرعت زندگیمان را کمی پایین بیاوریم و به حالمان توجه داشته باشیم. مثل کسی که پایش شکسته و باید برای مدتی کمتر راه برود، و اگر با آن پا شروع به دویدن کند آسیب می‌بیند.
علاوه بر این موارد، روش‌های بسیار ناسالم‌تری برای اجتناب از افکار و احساسات مربوط به فقدان نیز وجود دارند که خود آسیب‌های جسمی و روانی در پی دارند، مانند روابط جنسی زودهنگام و متعدد، مصرف الکل افراطی و اعتیاد.
اما تمامی این روش‌ها با سرپوش گذاشتن بر احساسات ما، مانع حل و فصل آن‌ها می‌شوند. در نتیجه این احساسات به قوت خود باقی می‌مانند و به شکل‌های دیگری بر زندگی ما تأثیر می‌گذارند.
رابطه‌مان را به طور کامل با شریک عاطفی مان قطع کنیم.
ممکن است بعد از پی بردن به مشکلات و تصمیم برای تمام کردن رابطه، نیاز داشته باشیم تدریجا ارتباط را کم کنیم و قطع ناگهانی رابطه برایمان سخت باشد. اما بعد از گذر از این فرایند، همچنان در ارتباط بودن به عنوان دوست معمولی و یا ارتباطات مجازی، فرایند پذیرش تمام شدن رابطه و کنار آمدن با شکست عاطفی را دشوارتر می‌کند.
برای فراموش کردن رابطه و یا دوری از احساسات ناخوشایند به سرعت وارد رابطه جدید نشویم.
بعد از شکست عاطفی احتمال دارد تا دید ما نسبت به خودمان، رابطه، و جنس مخالف دستخوش تغییرات منفی و بدبینانه شود. گاهی افراد عمدتا به طور ناهشیار برای تغییر این دیدگاه به طور زودهنگام رابطه‌ی جدیدی را آغاز می‌کنند، که چه برای خود ما و چه برای فردی که تازه وارد زندگی ما می‌شود آسیب‌زننده است. چرا که در این صورت ما با تصویرها و حساسیت‌های رابطه قبلی وارد رابطه جدید می‌شویم، و بسیار احتمال دارد که این روش منجر به تکرار آسیب‌ها در روابط مختلف شود.
از حمایت دوستان و یا درمانگر کمک بگیریم.
بودن کنار دوستانی که به آن‌ها اعتماد داریم و می‌توانیم با کمترین نقاب و تظاهر در کنارشان باشیم، به ما این فرصت را می‌دهد تا از احساساتی که در حال تجربه‌ی آن هستیم صادقانه صحبت کنیم و از همراهی و بودن آن‌ها دلگرم شویم. همچنین بهره بردن از همراهی یک درمانگر در این مسیر به ما کمک می‌کند تا راحت‌تر با شکست عاطفی کنار بیاییم و الگوهای آسیب‌زا در روابطمان را تشخیص دهیم.
- بیشتر بخوانید:
- اضطراب ؛ وقتی بدن آن را فریاد می‌کشد و باید به آن گوش کنیم
- مشکلات ارتباطی و دلبستگی؛ مانعی برای رابطه‌ی لذت‌بخش
- ترس از صمیمیت ؛ چرا و چگونه؟
- ترس از طرد شدن چگونه خودش را نشان می‌دهد؟
