احساس حسرت؛ چگونه با حسرت در زندگی مقابله کنیم؟

آیا تا به حال به خود گفته‌اید: «ای کاش جسارت این را داشتم که یک زندگی صادقانه برای خودم داشته باشم، نه زندگی که دیگران از من انتظار داشتند.» «کاش شجاعت بیان احساساتم را داشتم.» «کاش به خودم اجازه می‌دادم شادتر باشم.»

وقتی به زندگی‌مان نگاه می‌کنیم تمام آن چیزی که می‌توانستیم باشیم اما نشد را می‌بینیم. حسرت زندگی نازیسته، راه‌هایی را که انتخاب نکرده‌ایم به ما یادآوری می‌کند.

همیشه نمی‌توان همه زندگی را زندگی کرد. زندگی پر از انتخاب‌ها و مسیرهایی است که ما انتخابشان نکردیم. راه‌هایی بوده که نرفته‌ایم و دیگر فرصتی هم باقی نمانده تا مسیر جدیدی را شروع کنیم. این انتخاب‌های نکرده و راه‌های نرفته احساسی را به وجود می‌آورند که همه‌ی ما به خوبی با آن آشنا هستیم: «حسرت»

حسرت کارهایی که می‌توانستیم بکنیم و نکردیم. حسرت زندگی نازیسته‌ای که می‌توانستیم داشته باشیم و نداریم. حسرت زندگی نازیسته، بخشی اجنتاب‌ناپذیر از زندگی ماست.

احساس حسرت در زندگی، می‌تواند همه‌چیز را خراب کند. حسرت‌ها می‌آیند و همه‌ی شادی زندگی را با خودشان می‌برند. مثلا زمانی که داری از مهمانی لذت می‌بری، ناگهان یادت می‌آید اگر رابطه با  محبوبت تمام نمی‌شد الان باهم از مهمانی لذت می‌بردید. و همین برای خراب شدن تمام مهمانی کافی است.

حسرت زندگی نکردن می‌تواند تأثیر قدرتمندی بر زندگی ما بگذارد. وقتی حسرت انتخاب‌های گذشته یا اشتباهات گذشته را می‌خوریم، لذت لحظه حال را از دست می‌دهیم.

حسرت در زندگی چیست؟

حسرت می‌تواند احساسی فوق‌العاده دردناک باشد. وقتی حسرت را در زندگی تجربه می‌کنیم، احساسات دیگری هم با آن همراه می‌شوند. احساساتی مثل پشیمانی، ناامیدی و گناه. احساس گناه از اینکه نتوانستیم آن‌طور که می‌خواستیم زندگی کنیم.

حسرت، به عنوان احساسی دردناک است و بر این باور متمرکز است که برخی از رویدادهای گذشته را می‌توان تغییر داد تا نتیجه مطلوب‌تری به دست آورد. وقتی حسرت در زندگی را تجربه می‌کنیم؛ مدام راه‌هایی را تصور می‌کنیم که در آن‌ها زندگی‌مان کاملا متفاوت پیش می‌رفت.

ویژگی‌های احساس حسرت

حسرت بر گذشته تمرکز دارد. حسرت زندگی خوب، باعث می‌شود ما مدام خود را با دیگران مقایسه کنیم و خود را سرزنش کنیم که چرا زندگی‌مان آنقدر خوب پیش نرفته است.

درد حسرت اینجاست: کاری وجود دارد که می‌توانستیم انجام دهیم، انتخابی که می‌توانستیم بکنیم تا اتفاق خوبی بیفتد اما نکردیم. گاهی اوقات حسرت زندگی نکردن آنقدر سنگین می‌شود که به تنهایی نمی‌توانیم تحملش کنیم. نیاز داریم تا فرد متخصصی به ما بگوید چه کاری باید انجام دهیم. خدمات درمانی و مشاوره کلینیک روانشناسی آگاه می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

ما اغلب به طور ناهشیار بسیاری از پشیمانی‌های روزانه زندگی را سرکوب یا تحریف می‌کنیم تا با درد «حسرت زندگی نکردن» مواجهه نشویم.

تجربه احساس حسرت خیلی سخت است، اما اگر به آن اجازه دهید تا تجربه‌اش کنید به شما کمک می‌کند تا انتخاب‌های بهتری داشته باشید. حسرت در زندگی می‌تواند منبعی از  اطلاعات ارزشمند باشد. اگر آن را سرکوب نکنیم، می‌تواند ما را راهنمایی کند تا طوری زندگی کنیم که حسرتش را نخوریم.

اگر پشیمان نباشی، زندگی نمی‌کنی!

نیکولا یون

چه چیزی باعث حسرت در زندگی می‌شود؟

هر زمان مجبور شویم چیزی را انتخاب کنیم به طور بالقوه در را به روی احساس حسرت باز کرده‌ایم. آیا تصمیم درستی گرفتم؟ اگر جور دیگری انتخاب می‌کردم خوشحال‌تر می‌شدم؟

حسرت‌های ما گاهی شامل امور پیش پا افتاده‌ای مثل آیا باید برای ناهار سوپ می‌خوردم یا ساندویچ  می‌شود. اما گاهی اوقات انتخاب ما زندگیمان را تغییر می‌دهد. اگر انتخاب از دستمان خارج شود و تا حد زیادی به خاطر نیروهای خارجی مجبور به انتخاب شویم، احتمال اینکه حسرت انتخابمان را بخوریم کم است. اما زمانی که فرصت‌های بیشتری برای انتخاب داریم، مثل انتخاب شریک زندگی، بیشتر ممکن است حسرت انتخابمان را بخوریم.

قسمت جالب ماجرا اینجاست که ما اغلب حسرت «هیچ کاری نکردن» را می‌خوریم. مثلا به کسی که به او علاقه‌مند بودیم نگفتیم که چقدر دوستش داریم و فرصت زندگی متفاوت با او را برای همیشه از بین بردیم.

عواقب انتخاب‌هایمان مشخص و آشکار است؛ اما انتخاب‌هایی که نکردیم فرصت‌هایی هستند که برای همیشه از دست رفته‌اند و می‌توانیم آن‌ها را هر طور دوست داریم تخیل کنیم. متأسفانه زندگی به عقب نمی‌رود. ما فقط می‌توانیم زندگی نازیسته‌مان را بپذیریم، از آن برای فهمیدن میل واقعی‌مان استفاده کنیم و زندگی که در آن هنوز زنده هستیم را زندگی کنیم.

همچنین بخوانید: خیال پردازی ناسازگار؛ چه زمانی رویاپردازی ناسازگار می‌شود؟

تاثیر حسرت بر جسم و روان

حسرت در زندگی، می‌تواند بر جسم و روان ما تأثیر بگذارد. احساس حسرت اغلب می‌تواند منجر به علائم فیزیکی مانند تنش عضلانی، اختلالات خواب، تغییر در اشتها، سردرد، درد عضلانی، درد مفاصل و استرس مزمن شود.

مطالعات نشان داده‌اند که احساس حسرت مداوم می‌تواند خطر مشکلات تنفسی، درد قفسه سینه، درد مفاصل افزایش دهد و سلامت ما را به خطر بیندازد. نشخوار مداوم و مرور مداوم حسرت‌هایمان  می‌تواند منجر به علائمی مانند اضطراب، افسردگی، درماندگی و احساس ناامیدی شود.

چگونه با حسرت در زندگی مقابله کنیم؟

ما نمی‌توانیم از حسرت در زندگی اجتناب کنیم. اما کارهایی وجود دارد که می‌توانیم برای به حداقل رساندن این احساس انجام دهیم و از تبدیل شدن احساس حسرت به احساسی مخرب جلوگیری کنیم و حسرت‌هایمان را به فرصتی برای رشد و تغییر تبدیل کنیم.

• پذیرش خود را تمرین کنید

مهم است آنچه را که احساس می‌کنید بپذیرید. وقتی خود و احساساتان را بپذیرید، می‌توانید تشخیص دهید که ارزش شما با انتخاب‌ها یا اشتباهاتتان تعریف نمی‌شود.

پذیرفتن خود و احساساتتان به این معنا نیست که نمی‌خواهید چیزی را تغییر دهید. این فقط به این معنی است که شما می توانید تشخیص دهید که همیشه در حال یادگیری، تغییر و رشد هستید.

• خودت را ببخش

حسرت همراه با احساس گناه و سرزنش خود است. پیدا کردن راه‌هایی برای بخشیدن خود می‌تواند به تسکین این احساسات کمک کند.

به جای اینکه خود را به خاطر اشتباهات خود تنبیه کنید، با همان مهربانی و بخششی که به یکی از عزیزان خود نشان می‌دهید با خود رفتار کنید. ممکن است نتوانید گذشته را تغییر دهید، اما برداشتن قدم‌هایی برای بهتر شدن در آینده می‌تواند به شما کمک کند که خود را ببخشید و به جای نگاه کردن به عقب، به جلو حرکت کنید.

• اقدام برای آینده

یکی از راه‌های کمک به کنار آمدن با حسرت در زندگی، استفاده از این تجربیات برای آینده است. هر آنچه را که دوست دارید متفاوت باشد را در نظر بگیرید، اما به جای نشخوار فکری در مورد چیزهایی که نمی‌توان تغییر داد، آن را به عنوان یک فرصت یادگیری که به شما امکان می‌دهد در آینده انتخاب‌های بهتری داشته باشید در نظر بگیرید.

شما انتخابتان را بر اساس چیزهایی که در آن زمان می‌دانستید و ابزارها و اطلاعاتی که در اختیار داشتید انجام دادید. در آن زمان این بهترین کاری بود که می‌توانستید بکنید.

زندگی مجموعه‌ای از انتخاب‌ها و تعارض بین این انتخاب‌هاست. اهداف و رویاهایمان ما را به سمتی سوق می‌دهند. از طرف دیگر مسئولیت‌ها و وظایفمان ما را به راه دیگری می‌کشاند. ما مجبور به انتخاب و تجربه‌ی حسرت در زندگی هستیم.

حسرت زندگی نازیسته، بار اضافی روی شانه‌هایمان یا منبعی از درد و گناه نیست. عینک آفتابی شفافی است که همیشه می‌توانیم آن را به چشم بگذاریم و زندگی را متفاوت از آنچه هست ببینیم. سپس تلاش کنیم طوری زندگی کنیم که کمتر محتاج عینک حسرت‌ها شویم؛ هر چند نمی‌توان از حسرت گریخت.

به قول مت هیگ، نویسنده‌ی رمان کتابخانه نیمه شب: «ما نمی‌دانیم اگر زندگی‌مان را به شکل دیگری پیش برده بودیم وضعیت بهتر می‌شد یا بدتر. زندگی‌های متفاوت هم وجود دارند اما زندگی ما هم در جریان است و همین جریان زندگی است که باید رویش تمرکز کنیم.

مسلما هرگز نمی‌توانیم از همه جا دیدن کنیم و همه آدم‌ها را ببینیم اما در هر صورت بیشتر احساساتی که در زندگی‌های متفاوت خواهیم داشت در همین زندگی هم هست. لازم نیست برای درک موسیقی  تک تک قطعه‌های موسیقی دنیا را بشنویم. فقط کافی است چشمانمان را ببندیم و به صدای موسیقی گوش بدهیم. چون درست به اندازه تمام زندگی‌های دیگر در این زندگی هم کاملا زنده‌ایم و به تمام احساسات ممکن دسترسی داریم. فقط کافی است خودمان باشیم. فقط کافی است زندگی را تجربه کنیم.»

دریافت مشاوره از روانشناس فردی کلینیک آگاه