درمان اعتیاد به بازی های آنلاین در کودکان و نوجوانان
هر رفتاری که بارها و بارها آن را انجام داده و توانایی ترک آن را نداشته باشیم، یک رفتار اعتیادی محسوب می‌شود. یکی از رفتارهای تکرار شونده‌ای که امروزه به خصوص در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود، اعتیاد به بازی های آنلاین است. خانواده‌ها راه‌های مختلفی را برای درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین به کار گرفته‌اند. آن‌ها غالباً نه تنها به نتیجه نرسیده‌اند بلکه فضای ارتباطیشان با کودک پر تنش شده است. در این مقاله از کلینیک آگاه، قصد داریم از ماهیت، چرایی و درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین صحبت کنیم.
در بازی‌های آنلاین چه می‌گذرد
در بازی‌های آنلاین، همزمان تعداد زیادی از افراد در حال رقابت هستند. شرکت‌کنندگان با هر برد، همان لحظه امتیاز کسب می‌کنند. اغلب بازی‌های آنلاین چند مرحله‌ای هستند و افراد مشتاق‌اند تا به مراحل بعدی برسند. به طور کلی هیجان، رقابت، کسب پاداش‌های فوری، آشنایی با افراد جدید و در پاره‌ای از مواقع پیچیدگی و رمزگشایی جزء عوامل جذابیت بازی‌های آنلاین است. کمتر کسی وجود دارد که تحت تأثیر بازی‌های آنلاین قرار نگیرد.
بازی‌های آنلاین چه زمانی هشداردهنده می‌شوند
- زمانی که تعداد و مدت استفاده از این بازی ها به حدی برسد که به سایر فعالیت‌های فرد از جمله تحصیل، کار و …. آسیب برساند.
- سلامت جسمانی و روانی افراد را به خطر اندازد.
- اشتیاقی برای سایر کارها وجود نداشته باشد.
- فرد بعد از بازی احساس رنج و ناراحتی کند.
- ترک و کنار گذاشتن بازی‌های آنلاین برای او دشوار باشد.
همچنین بخوانید: چگونه به نوجوانان کمک کنیم مصرف فضای دیجیتال را مدیریت کنند؟
چرا به بازی‌های آنلاین اعتیاد پیدا می‌کنیم
جدای از آنچه که از ماهیت بازی‌های آنلاین گفتیم، هر فردی به دلایل منحصر به فردی به این بازی‌ها اعتیاد پیدا می‌کند، به طور کلی می‌توان از این دلایل چنین یاد کرد:
- نبودن تفریح و سرگرمی‌های متناسب با سن و نیازهای فرد
- روزمرگی و یکنواختی در امور زندگی
- احساس تنهایی و نبود روابط اجتماعی غنی
- احساس سرخوردگی و شکست در مسئولیت‌های زندگی واقعی
- احساس طرد شدن و کافی نبودن در روابط
- فرار از مسئولیت‌های زندگی
- درگیر تنش‌های فکری بودن و ناتوانی در حل مسأله
- نداشتن چالش‌های مفید و بهینه در جهت ارضای حس کنجکاوی و اکتشاف
همچنین بخوانید: نقش بازی در رشد کودکان؛ فایده بازی برای کودک
اعتیاد به بازی‌های آنلاین در نوجوانان
در دوران نوجوانی هم سالان نقش پررنگی در زندگی نوجوان دارند، اگر در گروه همسالان بازی‌های آنلاین حضور داشته باشد، نوجوان برای هم شکلی با گروه به سراغ بازی‌های آنلاین می‌رود تا در آن جمع پذیرفته شود.
در دوره‌ای از نوجوانی، فرد منزوی می‌شود، گویی به غار تنهایی خویش پناه می‌برد. در این بازه‌ی زمانی که روابط نوجوان با محیط اطراف کمرنگ‌تر شده است، احتمالاً بازی‌های آنلاین و به شکل کلی فضای مجازی برای او جذاب به نظر آید.
نوجوان در این دوره‌ی سنی برای کسب استقلال و آزادی، با خانواده مخالفت‌ورزی و مقابله‌جویی می‌کند. او به شکل تعمدی یا حتی به شکل ناهشیار به سراغ کارهایی می‌رود که خانواده با آن مخالف هستند از جمله بازی‌های آنلاین. نوجوان با این کارها در صدد ساختن فضای شخصی خودش است.
برخی نوجوانان خود را با همسالانشان مقایسه می‌کنند. آن‌ها ممکن است حس کنند که از نظر ظاهری به قدر کافی زیبا نیستند، دچار بلوغ زودرس یا دیررس شده‌اند و به هر دلیل خود را کمتر از دوستانشان بدانند. آن‌ها گاهی اوقات به دنبال فرصتی هستند تا برتری خود را ثابت کنند. بازی‌های آنلاین و کسب امتیاز‌های بالا عمدتاً چنین فرصتی را فراهم می‌کند.
چرا کودکان به بازی‌های آنلاین اعتیاد پیدا می‌کنند؟
تاکنون دلایلی که ذکر شد در مورد کودکان هم صادق است، اما آنچه بیش از همه قابل توجه است، نبود نظارت و قانون‌گذاری درست و منطقی در فضای خانواده است.
چه عواملی نظارت و قانون‌گذاری در فضای خانواده را مختل می‌کند؟
- عدم مشارکت پدرها در ارتباط با فرزندان
- محیط خانوادگی که در آن قوانین متنوع، متضاد و آشفته برای کودک وضع می‌شود، یا در پاره‌ای از مواقع کودک از سوی هر دو والد رها می‌شود.
- والدین پر مشغله‌ای که وقت کافی برای کودک صرف نمی‌کنند و کودک با بازی‌های آنلاین خود را سرگرم می‌کند.
- دلایل دیگری همچون تولد فرزند دیگر، فوت یکی از اعضای خانواده، درگیری خانواده با یک بحران، ضعف والدین در قانون‌گذاری.
درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین در کودکان و نوجوانان
ترک اعتیاد بازی آنلاین و وابستگی بسیار سخت است. مهم‌ترین دلیل دشواری ترک عادت، انکار وابستگی است. اولین قدم برای درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین، آگاهی ما از وابستگی است.
کودکان و نوجوانان به راحتی پذیرای چنین تغییری نیستند. اگر به عنوان والد در حال مطالعه‌ی متن هستید و خواهان درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین در کودکتان، چند توصیه برای شما داریم:
درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین در کودکان و نوجوانان:
- قبل از اینکه به سراغ حذف بازی‌های آنلاین بروید، رابطه‌ی خود را با فرزندتان بهتر کنید. وقت بیشتری با هم صرف کنید. بیشتر ابراز محبت کنید. عوامل افزایش صمیمیت در رابطتان را تقویت کنید.
- تفریح فراموش نشود. تفریح و سرگرمی و بازی در زندگی همه‌ی ما نقش پررنگی دارد. در هنگام تفریح و بازی خستگی جسمی و روانی برطرف می‌شود. امکان خلاقیت و سازندگی فراهم می‌گردد. ترجیحاً تفریح خانوادگی و گروهی و همراه با هیجان‌های مثبت باشد. در تفریح به نیازهای هر یک از اعضای خانواده توجه شود. در هفته یک روز یا حداقل چند ساعت مخصوص تفریح و سرگرمی باشد.
- قانون گذاری کنید: با کودک یا نوجوان خود صحبت کنید که در هفته چه زمان‌هایی و به چه میزانی حق استفاده از بازی‌های آنلاین را دارد. اگر از قوانین سرپیچی کند با چه پیامدهایی مواجه خواهد شد. توجه کنید در قانون‌گذاری، شما راهنمای فرزندتان هستید. قوانین تأمین‌کننده‌ی منافع کودک شما است. شما در جهت مراقبت از او چنین قوانینی را وضع کرده‌اید. با قانون‌گذاری قرار نیست به والدینی خشمگین و کنترل‌کننده تبدیل شوید. اگر خانواده‌ی شما در قانون‌گذاری ضعیف عمل می‌کند، بهتر است این موضوع را حل و فصل نمایید.
- به فرزندتان مسئولیت و حق انتخاب دهید. این‌گونه هم پاسخگوی نیاز او به استقلال‌طلبی هستید و هم اینکه او بعد از انجام دادن کار، احساس مثبتی خواهد داشت.
- حضور کودک و نوجوان در جمع‌های سالم و متنوع، به او فرصت بودن در تعاملات اجتماعی سازنده را می‌دهد. نیاز او به ارتباط برطرف می‌شود. در گروه‌های مختلف فرصت یادگیری مهارت‌های اجتماعی نیز برای او مهیا می‌شود. فراموش نکنیم که انسان‌ها در گروه رشد می‌کنند.
جمع بندی:
اغلب انسان‌ها از یک رفتار اعتیادی در رنج هستند. آنچه در رفتار اعتیاد به بازی‌های آنلاین مهم است شناسایی دلیل این اعتیاد است. هرکس با دلیل خاص خود به این بازی‌ها اعتیاد پیدا می‌کند. برای درمان اعتیاد به بازی‌های آنلاین شاید لازم باشد که سبک زندگیتان را تغییر دهید. در این مسیر می‌توانید از روانشناس کودک کمک بگیرید.
دریافت مشاوره از روانشناس کودک در کلینیک آگاه
دیدگاهتان را بنویسید