نیاز به دوست داشته شدن یا دوست داشتنی بودن

نیاز به دوست داشته شدن و تعلق از نیاز های اساسی انسان است. نیازی که همه ی انسان ها در اعصار مختلف و با فرهنگ های گوناگون، آن را در وجود خود می یابند. نیاز به پیوندی صمیمانه و سرشار از محبت و مراقبت از ابتدای تولد و در آغوش مادر آغاز شده و تا آخر عمر به حیات خود ادامه می دهد.

ارتباط، پیوندجویی، و برقراری روابط صمیمانه یکی از ابعاد مهم زندگی انسانی است. اما گاهی فردی که در پاسخ به این نیاز خود، به سمت برقراری روابطی صمیمانه حرکت می کند، به طور تکرارشونده ای ناکامی و نارضایتی را تجربه می کند و به این احساس درون او دامن زده می شود که تنهاست و تنها خواهد ماند، به نیازهای خود دست نمی یابد، و توسط دیگران درک نمی شود.

حفره ی دوست داشتنی نبودن

نیاز به دوست داشته شدن و احساس تعلق به کسی در تمام طول عمر نیازی طبیعی است. اما تلاش مداوم برای اینکه در روابط خود دریافت کنیم که دوست داشتنی هستیم، و در این راستا ناکامی های متعددی را تجربه کنیم؛ نشان از این دارد که تجربیات دوران کودکی ما در ارتباط با اولین افرادی که با آن ها روابط عاطفی برقرار کرده ایم، یعنی والدین ما، منجر به ایجاد باوری ریشه دار درون ما که افرادی دوست داشتنی هستیم نشده است. در نتیجه نیاز ما به دوست داشته شدن، مانند حفره ای شده که هیچ گاه پر نمی شود، و متأسفانه برای تسکین درد دوست داشتنی نبودن وارد روابط اشتباهی می شویم که نه تنها این حفره را درون ما پر نمی کنند بلکه به خالی تر شدن آن دامن می زنند.

همواره الگوهای تکرارشونده، معنایی در رابطه با خود ما دارند. جذب شدن به افرادی مشابه و وارد ارتباط شدن با آن ها، چگونگی شروع، ادامه و خاتمه ی روابط، پذیرفتن نقش هایی مشابه در روابط، متحمل شدن آسیب هایی یکسان در روابط مختلف؛ همه و همه نشان دهنده ی باورها و تصاویری در درون ما هستند، که در رفتارهایمان به صورت الگوهایی که در روابط مختلف ما یکسان هستند، بروز می یابند.

مثال هایی از الگوهای تکرار شونده که نشان از باور دوست داشتنی نبودن دارد:

◼ فردی را تصور کنید که جذب کسی با موقعیت اجتماعی خوب و به لحاظ ظاهری جذاب، اما به لحاظ عاطفی سرد و بی توجه می شود. اگر به طور کلی افراد مغرور و سرد از نظر این فرد جذاب تلقی شوند، و افرادی که مهربان هستند و به او توجه می کنند، از نظرش لوس باشند؛ این الگو نشان از باوری درونی دارد.

این فرد باور دوست داشتنی نبودن با خود حمل می کند. اما شیوه ی او برای تسکین این درد و نادیده گرفتن این باور چیست؟

وقتی او احساس می کند که دوست داشتنی نیست، دیگر محبت های معمول به نظر وی کافی نمی رسد و حفره ی درونی او را پر نمی کند. حالا با این وضعیت چرا جذب آدمی بی توجه می شود؟ چون که زمانی این دوست داشتن برای او کافی است که کسی که نسبت به همه بی توجه است، او را دوست بدارد. اما متأسفانه این فکر درست از آب در نمی آید، او نیز مورد بی توجهی قرار می گیرد و با جذب شدن به فردی دیگر با همین ویژگی ها، چرخه ی ناکامی او ادامه می یابد.

◼ فرد دیگری را تصور کنید که در روابطش برای طرف مقابل سنگ تمام می گذارد. شکایت او این است که برای همه فردی است که به آن ها رسیدگی می کند اما دیگران قدرش را نمی دانند و پاسخ محبت ها و توجه های او را نمی دهند.

این الگوی تکرارشونده نیز نشان از باور دوست داشتنی نبودن دارد. چنین فردی چگونه بر این باور خود فائق آمده؟

او راه ترجیح دیگران بر خود و رسیدگی بیش از حد به نیازها و خواسته های آن ها را پیش گرفته تا از این طریق به عنوان فردی حمایت گر شناخته شده و دوست داشته شود. اما او نیز مدام ناکام می شود، چرا که یا گیر افراد سوءاستفاده گر می افتد یا دیگران را بدعادت می کند.

◼ شکل دیگری هم از کنار آمدن با این باور دوست داشتنی نبودن هست که باز هم به صورت تکرار شونده باعث ناکامی می شود.

فردی که از روابط صمیمانه اجتناب می کند، خود را درگیر کار می کند و از روابط دوری می کند یا در روابط خود صمیمی نمی شود. او مسیری را انتخاب کرده تا با باور دوست داشتنی نبودن مواجه نشود. ممکن است در روابط خود به محض اینکه با نشانه ی کوچکی احساس کند عشق طرف مقابلش به اندازه ی او نیست، خودش برای خاتمه دادن به رابطه پیش قدم شود.

در این صورت نیز این فرد با دوری کردن از روابط صمیمانه، فرصتی برای تغییر باور دوست داشتنی نبودن به خود نمی دهد.

الگوهای تکرار شونده به عنوان فانوسی برای روشن کردن درون

اگر این الگوهای تکرارشونده ای که منجر به نارضایتی ما از روابط می شود و احساس تنها بودن را در ما بیدار می کند، در خود مشاهده می کنیم، توجه به آن ها و پیگیریشان می تواند فانوسی باشد که درون ما را روشن می کند. و با آگاهی از درون خود می توانیم راهی بهتر و درست تر برای التیام دردهای خود پیدا کنیم و الگوهایی که مکررا منجر به ناکامی ما می شود را تغییر دهیم.

ذکر این نکته ضروری است که همان طور که نیاز به دوست داشته شدن، برای انسان نیازی مهم و اساسی است، حساسیت نسبت به مورد علاقه و محبت دیگران قرار نگرفتن نیز تا حدودی طبیعی است. همه ی ما گاهی احساس دوست داشتنی نبودن می کنیم، به خصوص زمانی که از طرف فردی که خودش و دوست داشتنش برایمان مهم است، ناکام می شویم و به خصوص زمانی که رابطه مان به تازگی تمام شده است. بنابراین توجه به الگوهای تکرارشونده در روابط برای پی بردن به باوری درونی مهم است، نه احساسات و تجربیات گاه و بی گاه ما.

بیشتر بخوانید:

• بایدها و نبایدهای یک رابطه صمیمی
• نکنه من وابسته‌اش شدم و عاشق‌اش نیستم؟
• همسرم خیانت کرده چیکار کنم؟؟
• عشق یا کنترلگری در رابطه
• چرا برخی دختران نوجوان به شدت و سریع به پسران وابسته می شوند؟