لوگو کلینیک روانپویشی اگاه
  • مشاوره روانشناسی
    • مشاوره فردی
      • مشاوره فردی شیراز
      • مشاوره فردی تهران
      • مشاور فردی آنلاین
    • مشاوره خانواده
      • مشاوره خانواده شیراز
      • مشاوره خانواده تهران
      • مشاوره خانواده آنلاین
    • روانشناس کودک
      • روانشناس کودک شیراز
      • روانشناس کودک تهران
      • روانشناس کودک آنلاین
    • روانشناس نوجوان
      • روانشناس نوجوان شیراز
      • روانشناس نوجوان تهران
      • روانشناس نوجوان آنلاین
    • مشاوره زوج درمانی
      • زوج درمانگر شیراز
      • زوج درمانگر تهران
      • زوج درمانگر آنلاین
      • مشاوره خیانت
    • مشاوره ازدواج
      • مشاوره ازدواج شیراز
      • مشاوره ازدواج تهران
      • مشاوره ازدواج آنلاین
    • مشاوره طلاق
      • مشاوره طلاق تهران
      • مشاوره طلاق شیراز
    • مشاوره تحصیلی
      • مشاور تحصیلی آنلاین
      • مشاور تحصیلی تهران
      • مشاور تحصیلی شیراز
    • مشاوره شغلی
      • مشاوره شغلی در تهران
      • مشاوره شغلی در شیراز
      • مشاوره شغلی آنلاین
    • مشاوره جنسی و زناشویی
    • مشاوره افسردگی
    • مشاوره ترک اعتیاد
    • مشاوره وسواس فکری
    • مشاور استرس و اضطراب
  • روانشناسان
    • روانشناس شیراز
    • روانشناس تهران
    • روانشناس آنلاین
  • کارگاه روانشناسی
    • کارگاه عمومی روانشناسی
    • دوره تخصصی روانشناسی با مدرک
  • وبلاگ
    • وبلاگ عمومی
    • وبلاگ تخصصی
  • فروشگاه
    • کتاب
    • مقالات تخصصی
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • طرح حمایت
نوبت مشاوره
استعلام مدرک
0
  • مشاوره روانشناسی
    • مشاوره فردی
      • مشاوره فردی شیراز
      • مشاوره فردی تهران
      • مشاور فردی آنلاین
    • مشاور کودک
      • روانشناس کودک شیراز
      • روانشناس کودک تهران
      • روانشناس کودک آنلاین
    • روانشناس نوجوان
      • روانشناس نوجوان شیراز
      • روانشناس نوجوان تهران
      • روانشناس نوجوان آنلاین
    • مشاوره خانواده
      • مشاوره خانواده شیراز
      • مشاوره خانواده تهران
      • مشاوره خانواده آنلاین
    • زوج درمانگر
      • زوج درمانگر شیراز
      • زوج درمانگر تهران
      • زوج درمانگر آنلاین
      • مشاوره خیانت
    • مشاوره ازدواج
      • مشاوره ازدواج تهران
      • مشاوره ازدواج شیراز
      • مشاوره ازدواج آنلاین
    • مشاوره طلاق
      • مشاوره طلاق تهران
      • مشاوره طلاق شیراز
    • مشاوره تحصیلی
      • مشاور تحصیلی شیراز
      • مشاور تحصیلی تهران
      • مشاور تحصیلی آنلاین
    • مشاوره شغلی
      • مشاوره شغلی در تهران
      • مشاوره شغلی در شیراز
      • مشاوره شغلی آنلاین
    • مشاوره جنسی و زناشویی
    • مشاوره افسردگی
    • مشاوره ترک اعتیاد
    • مشاوره وسواس فکری
    • مشاور استرس و اضطراب
  • روانشناسان
    • روانشناس شیراز
    • روانشناس تهران
    • روانشناس آنلاین
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • وبلاگ
    • وبلاگ عمومی
    • وبلاگ تخصصی
  • آکادمی تخصصی روانشناسی
  • کارگاه‌های آموزشی
    • کارگاه عمومی
    • دوره روانشناسی
  • فروشگاه
    • کتاب
    • مقالات تخصصی
  • دریافت نوبت مشاوره
  • طرح حمایت
  • استعلام مدرک
لوگو کلینیک روانپویشی اگاه
0

احساس خشم چیست و چگونه ابراز می‌شود؟

1401-03-10
تاریخ به‌روز رسانی: 13-05-1403
ارسال شده توسط حدیث نیک اندیش
ناظر علمی محتوا: دکتر مهدی رضا سرافراز
احساسات
احساس خشم چیست و چگونه ابراز می شود

احساس خشم زمانی رخ می‌دهد که عزت نفس ما، بدن ما، ویژگی‌های ما، روش‌های ما برای دیدن جهان یا خواسته‌های ما تهدید شوند. ما وقتی که ناکام می‌شویم خشمگین می‌شویم. هرچیزی می‌تواند ما را ناکام و خشمگین کند. افراد در مورد آنچه که آنها را عصبانی می‌کند متفاوت هستند. برخی از افراد یک رویداد را تهدیدآمیز و یا ناکام‌کننده درک می‌کنند، در حالی که برخی دیگر هیچ تهدید یا ناکامی  را در همان رویداد نمی‌بینند. آیا باید اجازه دهیم احساس خشم‌ مان به جای ما حرف بزند و رفتار کند؟ باید آتشفشان خشممان را منفجر کنیم تا همه‌چیز را به آتش بکشد و نابود کند؟ چه می‌شود اگر به خشممان اجازه دهیم هرکاری که دلش می‌خواهد انجام دهد؟  

فهرست محتوا:

Toggle
  • چرا احساس خشم می‌کنیم؟
  • ما به احساس خشم مان چه جوابی می‌دهیم؟
  • احساس خشم خوب است یا بد؟
  • عملی کردن؛ شکلی ویرانگر از ابراز خشم
  • تفاوت بین احساس خشم و عملی کردن خشم
  • چگونه نحوه ابراز خشم را انتخاب کنیم؟
  • چه زمان‌هایی ابراز خشم با کلام موثر نیست؟
    • 1. زمانی که بعد از ابراز کلامی خشم، فرد مقابل به رفتارش ادامه می‌دهد.
    • 2. زمانی که مسیری برای گفتگو وجود ندارد.

چرا احساس خشم می‌کنیم؟

همه‌ی ما عصبانی می‌شویم. اگرچه برخی از مردم ممکن است احساس خشمشان را باور نکنند و آن را انکار کنند. خیلی از افراد «تجربه‌ی خشم» را با «عملی کردن خشم» اشتباه می‌گیرند. خشم عمدتاً در روابط بیدار می‌شود و هدف آن حفظ رابطه و نه تخریب آن است. ما از کسانی که دوستشان داریم بیشتر عصبانی می‌شویم. خشم در رابطه به ما کمک می‌کند تا مشکلات حاکم بر رابطه را حل کنیم و صمیمیت رابطه را حفظ و تقویت کنیم. اگر هم از دست کسی که دوستش نداریم عصبانی شویم، با مرزبندی جلوی رفتار نامناسب او را می‌گیریم.

دریافت مشاوره فردی از کلینیک روانشناسی آگاه

ما به احساس خشم مان چه جوابی می‌دهیم؟

پاسخ ما به خشم بسیار متفاوت است. برخی از افراد می‌توانند از احساس خشم به عنوان راهی برای حل منطقی و مؤثر مشکلات استفاده کنند. برخی دیگر خشم خود را به سمت خود برمی‌گردانند و خود را  ویران می‌کنند. سایر افراد زمانی که احساس عصبانیت می‌کنند، و پرخاشگری منفعل بودن را انتخاب می‌کنند؛ به جای ابراز خشم، کارشکنی می‌کنند. برخی خشم خود را انکار می‌کنند و یا خشم را با احساسات دیگر مانند آسیب‌پذیری یا ترس اشتباه می‌گیرند.

برخی از افراد تجربه خشم را با عملی کردن خشم اشتباه می‌گیرند: «فردی که هنگام خشمگین شدن قادر به کنترل خود نیست و به همه چیز آسیب می‌رساند.»؛ «مردی که قادر به ابراز احساسات ناکامی و  خشم  خود در زندگی زناشویی نیست، به برقراری رابطه نامشروع روی می‌آورد، بدون در نظر گرفتن عواقب آن.»؛ «مادری که از دست کودک خود به دلیل نمره پایین خشمگین است به جای پذیرش این خشم کودک خود را کتک می‌زند یا فحش می‌دهد.»

احساس خشم خوب است یا بد؟

آنچه خوب یا بد بودن خشم را مشخص می‌کند، واکنش رفتاری ناشی از آن است که می‌تواند سازنده یا مخرب باشد. منبع خشم معمولاً عشق است و هدف آن سازندگی و اصلاح است. واکنش ناشی از خشم -در اثر یادگیری‌های ناسالم- می‌تواند به جای سازندگی و اصلاح، رابطه را خراب کند. بنابراین آنچه که باید اصلاح شود نه هیجان خشم؛ بلکه نحوه تجلی رفتاری و عمل کردن به آن است.

کودکانی که در محیط های خشن رشد می‌کنند یا در خانه و محل زندگی آنها دیگران همیشه فریاد می‌زنند، یاد می‌گیرند که خشم همان رفتار پرخاشگرانه است نه یک احساس درونی. این کودکان یاد نمی‌گیرند که خشم مشت زدن و فریاد کشیدن نیست.

همچنین بخوانید: اختلال خشم انفجاری چیست؟

عملی کردن؛ شکلی ویرانگر از ابراز خشم

زنی را در نظر بگیرید که به دلایلی از همسرش آزرده و خشمگین است اما خشم و آزردگی را با شکستن اشیاء نشان می‌دهد. بیماری را تصور کنید که از درمانگرش خشمگین است و به همین دلیل چند جلسه درمان را لغو می‌کند. عملی کردن خشم یک مکانیسم دفاعی است و زمانی استفاده می‌شود که فرد نمی‌تواند احساسات درونی متعارض خود را  تحمل و این احساسات متعارض درونی را در قالب کلمات ابراز کند. در نتیجه تمایل دارد خود را با «عمل» به جای بیان حالات درونی خود ابراز کند.

اصطلاح عملی کردن خشم (act out) به طیف وسیعی از رفتارها اشاره دارد که فرد با خود یا دیگران انجام می‌دهد و بدون در نظر گرفتن عواقب منفی رفتار خود، از طریق عملی کردن، خشم خود را به شکل آنی تخلیه می‌کند. هر رفتاری می‌تواند act out باشد. اما به شکل کلی شامل تکانشگری در زمینه‌ی رفتارهای جنایتکارانه، انحرافی، سوءمصرف مواد، اختلالات خوردن، آسیب رساندن به خود و رفتارهای خودکشی می‌شود.

تفاوت بین احساس خشم و عملی کردن خشم

تفاوت اصلی بین احساس خشم و عملی کردن خشم در  بیان شفاهی احساس خشم و تمایلات رفتاری ناشی از آن به جای هر گونه کنش فیزیکی واقعی (عمل کردن) است. تجربه‌ی خشم یک تجربه‌ی کاملا درونی و برعکس، عملی کردن خشم است. خشم ما می‌تواند مستقیما به سراغ همان چیزی که ما را عصبانی کرده است برود یا می‌تواند بر سر آدم بدشانس دیگری که در زمان نامناسب در جای نامناسبی حضور داشته خالی شود. عملی کردن خشممان برای اطرافیان و روابطمان مخرب است.

خشم، یک احساس است که با تجربه‌ی بدنی و تمایل رفتاری همراه است. اگر به خشممان اجازه ندهیم که مسیر خودش را طی کند و ابراز شود، به توده‌ای مهار ناپذیر و ویرانگر خشم تبدیل می‌شود. تبدیل به خشمی می‌شود که دوست دارد  بدجنس باشد، مشت بزند، هل بدهد، له کند، زخمی کند، تکه تکه و حتی نابود کند.

تمدن سال‌هاست که به ما یاد داده چطور برای حفظ و  ادامه‌ی روابطمان خشم ویرانگرمان را کنترل کنیم. اگر درگیر چنین توده‌ای از خشم هستیم، با پذیرش این تکانه‌ها در فرایند درمان و تخلیه‌ی انرژی آن در چهارچوب ایمن خیال‌پردازی در اتاق درمان، می‌توانیم آن را کنترل کنیم و آدم‌های یکپارچه‌ای شویم.

همچنین بخوانید: خیال پردازی ناسازگار چیست؟

چگونه نحوه ابراز خشم را انتخاب کنیم؟

در میدان ابراز خشم گاه دوگانه‌ای در ذهنمان شکل می‌گیرد که یا منفعل نشسته‌ایم و یا با تمام قوا باید به جنگ برویم. اما آیا تنها همین دو راه وجود دارد؟! یا رومی رومی یا زنگی زنگی؟ بعد از غوطه خوردن در میان خشم و ترس و احساس گناه و درماندگی، روزنه‌های نوری پیدا می‌شود. زمانی که همه‌ی این احساس‌ها دور یک میز جمع می‌شوند و ما می‌توانیم جایگاه خودمان را پیدا کنیم. جایگاهی که می‌دانیم می‌خواهیم چه چیزهایی را به دست آوریم و چه چیزهایی را از دست بدهیم؛ و با تمام خوشحالی برای آنچه به دست می‌آوریم و تمام درد و سوگواری بابت آنچه از دست می‌دهیم، از جایگاه انتخابی‌مان نسبتا راضی هستیم.

 گاهی اتفاق می‌افتد که جمعی از ما از یک فرد خشمگین هستیم. در این شرایط دغدغه‌های مضاعفی پیدا می‌کنیم. آیا من هم باید مانند دیگران خشمم را ابراز کنم؟ آن‌ها درست می‌گویند یا من؟ اگر مانند آن‌ها رفتار نکنم چه می‌شود؟ در این شرایط گاهی از بیرون نیز فشار بر ما وارد می‌شود تا همرنگ با دیگران رفتار کنیم. اما این چقدر امکان‌پذیر است؟ در حالی که هر کدام از ما شرایط روانی، جسمانی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی متفاوتی داریم، چگونه می‌توانیم یکسان عمل کنیم؟

 به غیر از این شرایط، اگر بر اساس فشار به همرنگ شدن در نحوه ابراز خشم عمل کنیم، آزادی ما تحت شعاع قرار می‌گیرد و بسیار احتمال دارد در ورطه‌ی پشیمانی بیفتیم، و یا عواقبی را متحمل شویم که تاب تحمل آن را نداشته‌ایم. همواره باید این نکته را در نظر داشته باشیم که جایگاه انتخابی ما نسخه درستی نیست که قابل تجویز به همه باشد، بلکه جایگاهی فردی است که دستاوردها و عواقب آن اول از همه مال خود ماست.

چه زمانی ابراز خشم موثر نیست؟

چه زمان‌هایی ابراز خشم با کلام موثر نیست؟

1. زمانی که بعد از ابراز کلامی خشم، فرد مقابل به رفتارش ادامه می‌دهد.

در این زمان ما نیاز داریم تا خشممان را در رفتارمان نشان دهیم. ابراز رفتاری خشم، نه به صورت تحقیر و توهین و برخورد فیزیکی، بلکه به صورت تنظیم حد و مرز در رابطه با دیگری نمود می‌یابد. مرزبندی در روابط، بسته به شرایط، می‌تواند به شکل قطع همکاری با یک شریک، رفت و آمد کمتر با یک عضو خانواده، یا هم‌صحبت نشدن با فرد مقابل باشد.

2. زمانی که مسیری برای گفتگو وجود ندارد.

پدری را در نظر بگیرید که به فرزندش اجازه تصمیم‌گیری برای خودش را نمی‌دهد و همه چیز تحت کنترل او باید اتفاق بیفتد. و در عین حال پدری که بی‌حوصله و پرخاشگر است که یا صحبت‌های دیگران را نمی‌شنود و یا هر صحبتی به دعوایی سنگین تبدیل می‌شود. در این شرایط فرزند امکان گفتگو برای دفاع از حق تصمیم‌گیری خود را ندارد. در این زمان نیز نیاز داریم حد و مرز جدیدی تعریف کنیم.

در هر یک از دو شرایط بالا که برای دفاع از حقوق و حفظ مرزهایمان نیاز داریم تا محدوده و شکل روابطمان را تغییر دهیم، چیزهایی وجود دارد که بعد از این تغییر از دست می‌دهیم. ممکن است در تلاش برای به دست آوردن استقلال از پدر در مثال بالا، محبت پدر و یا حمایت مالی او را از دست بدهیم. با قطع همکاری با شرکتی که در دادن حق و حقوقمان اجحاف می‌کند، اوضاع مالی‌مان به خطر می‌افتد. اینجاست که بین آنچه می‌خواهیم با ابراز خشم به دست بیاوریم و آنچه بعد از ابراز خشم از دست می‌دهیم، تعارض به وجود می‌آید. شاید در حالت ایده آل گرایانه اینطور باشد که بتوانیم بدون دغدغه و بدون ترس خشممان را ابراز کنیم، اما این ایده‌آل، فاصله‌ی بسیاری با واقعیت دارد.

پی‌نوشت: قسمتی از محتوا به قلم روانشناس کلینیک آگاه، ریحانه نیک‌گو آپدیت شده است.

 

همین الان بیش از ۱۰۰ روانشناس متخصص را در کلینیک آگاه ببینید و به صورت آنلاین درخواست نوبت مشاوره حضوری یا آنلاین خود را ثبت نمایید.
لیست روانشناسان
درباره حدیث نیک اندیش

من حدیث نیک اندیش هستم. دانش‌آموخته انستیتو روان‌پزشکی تهران؛ و کارشناسی در دانشگاه سمنان، رشته روانشناسی بالینی تحصیل کرده‌ام. همیشه به دنبال دیدی گسترده برای تبیین اختلالات روانی بودم؛ در نتیجه برای ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد، روانشناسی سلامت بهترین گزینه بود تا بار دیگر اختلالات روانی را از دیدگاه جسم و بدن بررسی کنم. در کنار روانشناسی سلامت، به رویکردهای درمانی پویشی و تحلیلی علاقه‌مندم. زمینه‌های مطالعات من بیشتر در زمینه رویکردهای پویشی مخصوصا روان‌درمانی پویشی کوتاه مدت فشرده (ISTDP) است. نوشتن از مسائل روانشناختی و بازگویی آن‌ها به زبان ساده برایم اهمیت زیادی دارد؛ معتقدم هرچقدر عموم مردم در این باره بیشتر بدانند بیشتر می‌توانند در روابط و زندگی روزمره سالم‌تر رفتار کنند. حتی اگر نوشته‌هایم تغییری ایجاد نکند می‌تواند تلنگری باشد برای کسانی که به دنبال آگاه شدن از زندگی درونی‌شان هستند.

نوشته‌های بیشتر از حدیث نیک اندیش
قبلی چرا روان‌درمانی موثر است؟ معرفی کتابی از لوئیس کازولینو
بعدی عشق ممنوعه چیست؟ آیا عشق های ممنوع عشقهای واقعی اند؟

1 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

  • محسن صخره نورد گفت:
    1403-08-05 در 17:43

    🌸🌸🌸🌸🌸🌸

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

جستجو در سایت
جستجو برای:
کلینیک روانشناسی آگاه
وقت مشاوره کلینیک آگاه
لیست روانشناسان کلینیک آگاه

بهترین روانشناس تهران | بهترین روانشناس شیراز | تراپیست آنلاین | روانشناس آنلاین خارج از کشور

خدمات روانشناسی کلینیک آگاه

روانشناس کودک  |  مشاوره فردی

مشاوره ازدواج  |  مشاوره طلاق

مشاوره خانواده  |  مشاوره زوج درمانی

روانشناس نوجوان  | مشاوره طلاق

مشاوره جنسی  | مشاوره شغلی

مشاوره تحصیلی  | مشاوره ترک اعتیاد

جدیدترین مقالات روانشناسی
  •  سندرم ایمپاستر چیست؟ 1404-04-21
  • چگونه کودک خلاق داشته باشیم؟ 1404-04-19
  • ترومای جمعی و رابطه‌ها 1404-04-16
  • فرق تراپیست و روانشناس در چیست؟ 1404-03-25
  • عاقبت بیماران دوقطبی 1404-03-25
لوگو کلینیک روانشناسی آگاه

مرکز ارائه خدمات روانشناسی آگاه خانواده بزرگی از مراجعین و متخصصین را بنیان نهاده است که ارتباطی صمیمانه و در عین حال حرفه‌ای با یکدیگر دارند.

راه های ارتباطی

  • شیراز، خیابان ملاصدرا، ابتدای کوچه ۱۰
  • تهران، پاسداران، خیابان بوستان دوم، خیابان گیلان غربی، بین فرخی یزدی و داوود اسلامی، نبش موحد2، پلاک 5، واحد 1
  • شیراز: ۰۷۱۳۶۴۷۴۶۶۰
  • تهران: 02122849351
  • ۰۹۰۱۵۴۴۲۷۲۲
  • clinicagah@gmail.com

مشاور خانواده
مشاور ازدواج
روانشناس کودک
مشاور شغلی
مشاور ترک اعتیاد
مشاور نوجوانان
بهترین روانشناس تهران
بهترین روانشناس شیراز
مشاوره آنلاین

مشاور فردی
مشاوره طلاق
مشاوره جنسی
مشاوره افسردگی
مشاور استرس و اضطراب
مشاوره برای وسواس فکری
مشاوره روانشناسی آنلاین خارج از کشور

برای دریافت جدیدترین بلاگ‌های آگاه و دعوت‌نامه‌های کارگاه‌ها همین حالا ایمیلت رو وارد کن. قدم بعدی آگاه شدن، اینجاست.

نوبت مشاوره

روانشناس آنلاین

روانشناس شیراز

روانشناس تهران

گاهی برای شناخت بهتر خودمون و عبور از روزهای سخت، فقط کافیه یکی کنارمون باشه که بهتر مارو بفهمه. از همین امروز، با همراهی مشاوران حرفه‌ای ما قدم‌به‌قدم جلو برو؛ ما اینجاییم تا کنارت باشیم.

شروع مسیر تحول