سواپ (SWAP)، آزمونی روان شناختی برای سنجش شخصیت به شکلی معتبر، قابل اعتماد، و غنی به لحاظ روان شناختی است. این آزمون، اختلالات و سبک های شخصیتی را تشخیص می دهد و برای درمان و تصمیم گیری، صورت بندی بالینی ارائه می دهد. آزمون سواپ را متخصصان بالینی براساس مشاهدات بالینی نمره گذاری می کنند و پاسخ نامه ای برای ثبت پاسخ یا گزینه ای برای علامت زدن به مراجعان ارائه نمی شود.
تفاوت سواپ با آزمون های دیگر سنجش شخصیت
در اغلب پرسشنامه هایی که برای سنجش شخصیت مورد استفاده قرار می گیرند، فرد مورد آزمون، سوالاتی را می خواند و گزینه هایی را علامت می زند. عموما، این نوع پرسشنامه ها، شخصیت فرد را به طور سطحی بررسی می کنند و برای بررسی لایه های عمیق و ارزیابی جامع شخصیت، فایده ی اندکی دارند. برای مثال، ممکن است شخصی خود را دلسوز و دوستی فوق العاده بداند و بر این مبنا گزینه ای را انتخاب کند، اما نتیجه گیری متخصص بالینی درست در نقطه مقابل این فرضیه باشد.
آزمون سواپ، کدام حوزه های شخصیتم را بررسی می کند؟
در آزمون سواپ، ابتدا متخصص بالینی با فرد مورد آزمون مصاحبه می کند. این مصاحبه از تعریف فرد از خودش شروع می شود و به رابطه با افراد مهم زندگی و اطرافیان (از دوره ی کودکی تا دوره ی بزرگسالی) می انجامد. در این مصاحبه جنبه های مختلف وجودی فرد شناخته می شود. مهارت های مقابله ای در زمان استرس و تنش های محیطی؛ تجربه ی مکرر تمایلات، افکار، و هیجانات؛ فانتزی ها و تخیلات آزمون شونده؛ و در نهایت، الگوهای رفتاری مکرری که فرد استفاده می کند، از جمله مواردی هستند که در آزمون سواپ بررسی می شوند.
آیا سواپ کمک می کند دلیل رفتارهایم را بفهمم؟
الگوهای مکرر، صفات و شخصیت ما را می سازند. بنابراین، در صورت تشخیص این الگوها می توانیم به بسیاری از دلایل رفتاری خود پی ببریم. مثلا اینکه به چه دلیل از ویژگی های شخصیتی خاصی گریزان هستیم؛ به چه دلیل اشخاص خاصی برایمان جذاب به نظر می آیند؛ چرا بعد از مدتی از شغل خود، لذت نمی بریم؛ یا در کاری که فکر می کردیم حتما آن را انجام می دهیم، نمی توانیم موفق عمل کنیم؛ چه می شود که گاهی اوقات اطرافیان با ما برخورد خاصی دارند. آزمون سواپ با پاسخ به سوالاتی از این دست، کمک مان می کند که الگوهای رفتاری خود را تشخیص دهیم.
آیا سواپ نظر متخصصان خبره روان پویشی در مورد شخصیت من را مشخص می کند؟
در این آزمون سه پروفایل مختلف برای هر آزمودنی ارائه می شود. با این وجود، از نقاط قوت آزمون سواپ در ارائه ی پروفایل آزمودنی این است که مشخص می کند، اگر فردی با ویژگی های مراجعه کننده، به خبره ترین متخصصان فعال در حوزه ی روان پویشی ارجاع شود، آنها چه نظری درباره ی ویژگی های شخصیتی او خواهند داشت.
سواپ در کدام موقعیت ها امکان استفاده دارد؟
آزمون سواپ در موقعیت های مختلف از جمله در شناسایی مشکلات روان شناختی اصلی مراجع در رواندرمانی، تشخیص سبک های شخصیتی، ارزیابی در محیط های قانونی، و ارزیابی جامع شخصیت (برای مشاوره پیش از ازدواج، خودشناسی، استخدام افراد در سازمان ها و …) کاربرد دارد. شایان ذکر است که در بخش های فدرال ایالات متحده آمریکا، برای گزینش کارکنانی که در مسئولیت های حساس مشغول به کار می شوند، از آزمون سواپ استفاده می شود.
برتری های سواپ نسبت به دیگر تست های سنجش شخصیت چیست؟
۱. این آزمون، پس از اخذ اطلاعات لازم از آزمودنی، توسط متخصص بالینی تکمیل می شود. بنابراین نسبت به ابزارهای دیگر سنجش شخصیت مثل MMPI-2، NEO، MCMI-3، و … که گزینه هایی را پیشنهاد می کنند تا بیمار از میان آنها دست به انتخاب بزند، ارزیابی جامع تر و دقیق تری به عمل می آورد.
آزمون هایی که گزینه پیشنهاد می کنند چه ایراداتی دارند؟
- فردی که آزمون می دهد، در قالب گزینه های پیشنهادی آزمون باید پاسخ دهد که باعث محدود شدن پاسخدهی می شود. در این نوع آزمون ها اگر آزمودنی نظری داشته باشد که در گزینه ها موجود نیست، حتما باید نظرش را با یکی از گزینه های پیشنهادی، منطبق کند. در حالی که در آزمون سواپ، فرد آزاد است در پاسخ به سوالات متخصص بالینی، در مورد مسائل و مشکلات خود صحبت کند و متخصص بالینی از بین گفته ها (و البته ناگفته های) وی، اقدام به گزینش مطالب مورد نیاز برای ارزیابی شخصیت می کند.
- طبق تحقیقات صورت گرفته در زمینه ی پاسخگویی به آزمون ها، در آزمون هایی که شامل گزینه هستند، افراد گرایش دارند به جای انتخاب آنچه که در واقعیت وجود دارد، ترجیحات خود را انتخاب کنند. برای مثال، این سوال را در نظر بگیرید:
– در طول هفته ی گذشته چقدر غمگین بوده اید؟
فردی که افسرده است، گرایش دارد که روزهای بیشتری نسبت به آنچه در واقعیت اتفاق افتاده است، خود را غمگین بداند. اگر متخصص بالینی براساس این اعلام مراجع اقدام به قضاوت بالینی کند، افسردگی مراجع را شدیدتر از حالتی که در واقعیت هست، برآورد خواهد کرد.
۲. آزمون سواپ را می توان برای ارزیابی شخصیت در طیف وسیعی از افراد (از آن هایی که به لحاظ روان شناختی سالم هستند گرفته تا آن هایی که مشکلات شخصیتی شدید دارند) به کار گرفت.
۳. در آزمون سواپ علاوه بر وضعیت اخیر مراجع، تمام تاریخچه زندگی فرد از زمان کودکی تا به حال بررسی می شود. بدیهی است که اگر برای شناخت خودمان از چنین آزمونی استفاده کنیم، نتیجه ی مطلوب تری به دست خواهیم آورد.
۴. آزمون سواپ، علاوه بر جنبه های هشیار، جنبه های ناهشیار ذهن را هم در بر می گیرد.
در تست هایی که در آن خود مراجع اقدام به پاسخگویی به سوالات آزمون می کند، اگر فرض کنیم که پاسخگویی با نهایت دقت و صحت انجام گیرد و مراجع به طور کامل خود را بشناسد، تنها می توانیم بگوییم که جنبه های هشیار شخصیت خود را در قالب سوالات آزمون می تواند بیان کند. اما در آزمون سواپ، متخصص بالینی پس از مصاحبه ی کامل با مراجع، خود اقدام به تکمیل آزمون می کند. بنابراین نتیجه ای که آزمون سواپ ارائه می دهد، شامل مواد ناهشیار ذهن مراجع نیز می شود.
۵. علاوه بر آنچه مراجع می گوید، ناگفته هایش را هم در نظر می گیرد.
در این تست علاوه بر مواردی که مراجع عنوان کرده است، مواردی که عنوان نکرده (اصطلاحا ناگفته ها) هم حائز اهمیت بوده و در ارزیابی شخصیت مورد توجه قرار می گیرد.
۶. با استفاده از این آزمون می توان پیشرفت درمان را اندازه گرفت.
این ویژگی به این معنی است که درمانگران می توانند از سواپ برای کنترل میزان پیشرفت مراجع در درمان استفاده کنند.
۷. چون سواپ را متخصص بالینی (و نه خود مراجع) تکمیل می کند، نتایج این آزمون به دقت اطلاعاتی که افراد از خودشان ارائه می دهند، وابسته نیست و مراجع نمی تواند نتیجه ی تست را به نفع خود دستکاری کند.
۸. سواپ ویژگی های پایدار یا بادوام بیمار را منعکس می کند، نه حالات گذرا و لحظه ای را. بنابراین برای اهدافی چون خودشناسی و مشاوره ی پیش از ازدواج، بسیار مفید خواهد بود.
۹. ابزار سواپ از پشتوانه ی ده ها سال پژوهش تجربی برخوردار است و به چهارده زبان مختلف ترجمه شده است.
برای مطالعه ی بیشتر در مورد آزمون سواپ اینجا را کلیک کنید.
در بخشی از مقاله حاضر از نوشته های خانم دکتر فاطمه عباسی استفاده کرده ام که بدینوسیله از ایشان تشکر می نمایم.
بیشتر بخوانید:
- آزمون گیری و آزمون های روان شناختی
- آزمون شخصیت شناسی میلون (MCMI)
- آزمون شخصیت چندوجهی مینه سوتا (MMPI)
