طلاق عاطفی چیست؟ نشانه‌ها و درمان طلاق عاطفی

واژۀ «زندگی مشترک» تداعی‌کنند‌ی همراهی، همدلی، عشق و عاطفه است. زوجین تلاش می‌کنند رابطه‌ای بر مبنای تفاهم و محبت دو طرفه بسازند؛ اما گاهی این تلاش با شکست مواجه می‌شود. شکست می‌تواند باعث شود رابطه از هم فرو بپاشد؛ اما گاهی اوقات هم در قالب همزیستی آزاردهنده‌ای ادامه پیدا می‌کند. موقعیتی که آن را طلاق عاطفی می‌نامیم. این همزیستی می‌تواند آسیب‌های بیشتری از طلاق داشته باشد و لازم است زوجین موقعیت را مورد بررسی قرار بدهند. کمک گرفتن از مشاوره طلاق می‌تواند فرد را به تصمیمی آگاهانه برساند.

طلاق عاطفی چیست؟

طلاق عاطفی، یک نوع جدایی است که در آن افراد زیر یک سقف زندگی می‌کنند اما هیچ عشق و علاقه و عاطفی به یکدیگر ندارند و صرفاً همدیگر را تحمل می‌کنند. زندگی زناشویی آنها فاقد عشق، مصاحبت و دوستی است. در واقع این افراد از نظر عاطفی از یکدیگر جدا شده‌اند اما ممکن است به دلایل مختلفی برای طلاق اقدام نکنند. جدایی عاطفی می‌تواند به صورت یک طرفه یا دو طرفه به‌مرور زمان رخ دهد و دو طرف به تدریج متوجه شوند کشش مثبتی که نسبت به یکدیگر داشته‌اند از بین رفته است.

علائم و نشانه‌های طلاق عاطفی

• احساس تنهایی
• تغییر در رفتار
• دوری کردن
• عدم تمایل به گفتگو و بی‌توجهی به صحبت‌های یکدیگر
• میل به انتقام و سرزنش یکدیگر
• دروغ و خیانت
• فقدان صمیمیت و رابطه جنسی نداشتن
• از بین رفتن کارها و تفریحات مشترک
• بی‌توجهی به خواسته‌های یکدیگر
• تغییر اولویت‌ها
• مکالمه اجباری
• بحث‌های دائمی

علت طلاق عاطفی

هنگامی که زن و شوهر خواسته‌های یکدیگر را درک نکنند و اقدام به رفع اختلافات نکنند زمینه ایجاد طلاق عاطفی در آن‌ها ایجاد خواهد شد. خوب است اگر این نشانه‌ها را در ارتباط با همسرتان می‌بینید نسبت به آن کنجکاو باشید و درباره‌اش حرف بزنید. به حال خود رها کردن این مشکلات باعث می‌شود شدیدتر بشوند و ترمیم ارتباط سخت‌تر بشود. طلاق عاطفی پدیده‌ای پیچیده است و عوامل مختلفی در آن دخیل‌اند. دلیل طلاق عاطفی می‌تواند به گذشته‌ی هر کدام از زوجین و تاریخچه ارتباطشان با یکدیگر برگردد. از دلایل دیگری که در طلاق عاطفی موثر است می‌توان موارد زیر را نام برد:

• داشتن انتظارات نامتناسب
• مشکل در برقرار کردن ارتباط کلامی
• نارضایتی جنسی
• دخالت دیگران در زندگی مشترک
• نداشتن شناخت کافی از شریک زندگی
• اختلاف نظری که به مصالحه متناسبی ختم نمی‌شود
• مشکلات روانشناختی هر یک از طرفین
• تامین نشدن نیازهای عاطفی

شاید از خود بپرسید که چرا با وجود این همه مشکل زن و شوهر از یکدیگر به طور رسمی طلاق نمی‌گیرند؟ دلایل مختلفی وجود دارد که همسران با توجه به آنها مجبور می‌شوند از طلاق قانونی صرف نظر کنند و مانند دو غریبه در کنار هم به ادامه زندگی بپردازند. دلایلی مثل:

• منع طلاق یا شرم و ننگی که پیرامون آن وجود دارد در جوامع سنتی
• تحمل زندگی به خاطر فرزندان
• عدم توانایی شوهر در پرداخت مهریه
• وابستگی مالی زن به مرد یا بالعکس
• حفظ آبرو در بین اعضای خانواده‌

علت طلاق عاطفی در زنان

• اعتیاد همسر: اعتیاد تنها گرایش به مواد مخدر نیست. اعتیاد به مشروبات الکلی یا اینترنت هم نمونه‌ای از اعتیاد محسوب می‌شود.
• مشکلات مالی
• میزان ساعات کاری و کاهش حضور همسر در منزل
• برآورده نشدن انتظارات
• دخالت خانواده همسر در ایجاد طلاق عاطفی

علت طلاق عاطفی در مردان

• نازایی زنان: فرزند دار نشدن زنان ممکن است به طلاق عاطفی دامن بزند.
• مشکلات جنسی: مواردی مانند سرد مزاجی زنان و ناتوانی جنسی در مردان و نداشتن رابطه جنسی موجب نارضایتی و جدایی می‌شود.
• فراهم نبودن امکان گفتگو و رسیدن به مصالحه درباره‌ی نقش‌ها و انتظارات و متناسب کردن آن‌ها
• اعتقاد نداشتن به زوج‌درمانی و مشاوره از یک روانشناس خوب

مراحل ایجاد طلاق عاطفی

طلاق عاطفی به صورت آنی اتفاق نمی‌افتد و مانند بسیاری از مشکلات زندگی تدریجی اتفاق می‌افتد. اگر در هر یک از مراحل با آگاهی و بینش جلوی آن گرفته نشود منجر به طلاق عاطفی می‌شود. در ادامه مراحل مربوط به دوران طلاق عاطفی گفته شده است.

• مرحله اول: سرزنش و ایرادگری

زوجین یکدیگر را مسئول همه‌ی اشتباهات و اتفاق‌ها می‌دانند و دنبال مقصر می‌گردند و یکدیگر را سرزنش می‌کنند. کسی که سرزنش را آغاز می‌کند معمولا تصویر نامناسبی از خود دارد و بسیار آسیب‌پذیر است. در بیشتر موارد احساس کمبود انرژی می‌کند، نشانه‌هایی از افسردگی دارد و می‌خواهد از یک زندگی پر از استرس به آرامش برسد. او دچار خشم افسردگی و ترس است ولی معمولا سعی می‌کند همه چیز را عادی جلوه دهد.

• مرحله دوم: سوگواری و غم و غصه

در مرحله سوگواری، غم و اندوه زیادی را به دلیل از دست دادن زندگی‌ای که در انتظارش بودیم تجربه می‌کنیم. بسیار تحریک‌پذیریم و در افکار و احساسات خودمان غوطه‌ور می‌شویم. چون تمرکز نداریم، در کارهای روزمره به مشکل می‌خوریم.

• مرحله سوم: خشم

خشم در تمام مراحل طلاق عاطفی وجود دارد ولی در این مرحله به طور خاص نسبت به همسر نمود پیدا می‌کند. ممکن است مرد به تمام زن‌ها و زن به تمام مردها حس خشم داشته باشد. در این مرحله به خودمان حق می‌دهیم عصبانی باشیم و باور داریم همسرمان باید تاوان اعمالش را پس بدهد. حتی گاهی ممکن است نسبت به فرزندانمان حساس‌تر بشویم و به آنها پرخاش و توهین کنیم.

• مرحله چهارم: تنهایی

در این مرحله مرد و زن تصمیم می‌گیرند به خود اطمینان پیدا کنند و شخصیت خود را طوری شکل دهند که دیگر نیازی به همسر ندارند. انگار دیگری نیست. در این مرحله از طلاق عاطفی، خودمان را بازسازی می‌کنیم و تصورمان از خودمان نسبت به مرحله اول بهتر می‌شود. اما در تنهایی و با مشکلات عاطفی‌مان زندگی مشترک را ادامه می‌دهیم.

• مرحله پنجم: بازگشت به زندگی

بازگشت به زندگی آخرین مرحله فرایند طلاق عاطفی است. در این مرحله مرد یا زن احساس می‌کنند که دوباره کنترل بیشتری به زندگی خود دارند. اگر زن و شوهر هر دو در این مرحله باشند، گاهی به صورت توافقی طلاق می‌گیرند و به‌ندرت کارشان به دادگاه قضایی کشیده می‌شود.

همچنین بخوانید: برگشت به زندگی بعد از طلاق، بهبود زندگی پس از طلاق

راه‌های پیشگیری از طلاق عاطفی

• نحوه رفتار و برخورد زوجین در بروز مشکلات اهمیت زیادی دارد. زوجین می‌توانند برای رسیدن به همزیستی مسالمت‌آمیز به زوج درمانگر مراجعه کنند. یادگیری بعضی مهارت‌ها در پیشگیری از طلاق عاطفی موثر است.
• با بروز دلخوری در زندگی اجازه ندهید صحبت‌های دونفره شما حذف شود و زمان‌هایی را برای مکالمه دو نفره تنظیم کنید.
• در هنگام صحبت کردن از بعضی رفتارها مانند کنایه زدن و زخم زبان پرهیز کنید.
• درخواست‌ها و انتظارات خود را به طور واضح بیان کنید و از سرزنش کردن همسرتان اجتناب کنید.

درمان طلاق عاطفی

با شناخت نشانه‌های طلاق عاطفی می‌توان از پیامدها و آسیب‌های جدی آن جلوگیری کرد. گاهی وقت‌ها زوجین در حالی که از نظر احساسی سرد و بی‌عاطفه شده‌اند ممکن است همچنان یکدیگر را دوست داشته باشند و نخواهند زندگی‌شان به اتمام برسد. گاهی می‌توان عشقی که زیر خروارها خاک خفته است را فراخواند و به ترمیم رابطه کمک کرد. بهترین راه برای درمان طلاق عاطفی مراجعه به زوج‌درمانگر است. زوج درمانگر مشکلات ارتباطی زوجین را با کمک آن‌ها بررسی می‌کند و بستری برای حل و فصل‌شان فراهم می‌کند.

دریافت نوبت از زوج درمانگر کلینیک آگاه

تاثیر طلاق عاطفی بر زوجین

طلاق عاطفی، پیامدهای منفی دارد و بر زندگی زوجین تاثیرات نامطلوبی می‌گذارد. اگرچه عوامل زیر ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد اما برخی از مهم‌ترین پیامدهای ناشی از طلاق عاطفی را نام می‌بریم:

• عدم دریافت حمایت عاطفی از اطرافیان
• گرایش به بزهکاری
• دشواری در مراقبت از فرزندان
• عوارض روانی طلاق عاطفی بر زوجین
• افسردگی
• ترس و اضطراب
• خودکشی