آزمون هوش وکسلر

نویسنده همکار: موهبت آوازه

احتمالا بارها برای شما هم پیش آمده که تمایل داشته باشید نمره هوش خود یا فرزندانتان را بدانید و از طرفی شنیده اید که سنجش هوش می تواند مانند یک شمشیر دو لبه باشد. افراد باانگیزه‌های مختلفی اقدام به انجام آزمون‌های هوشی می‌کنند. یکی به دنبال نقطه ضعف‌های خود است، دیگری به دنبال مقایسه خود با اطرافیان است و برخی نیز در جست و جوی افزایش ضریب هوشی اند زیرا موفقیت و خوشبختی را در گرو آن می‌بینند.

آزمون هوش وکسلر؛ آزمونی پرکاربرد

فارغ از تمام ذهنیت‌های درست و غلط در مورد هوش، باید بگوییم علی رغم تمام پیشرفت‌های علمی، هنوز تعریف دقیقی از این سازه به دست نیامده است و شاید هیچ وقت نتوان آن را به طور کامل تعریف کرد. در عین حال، متخصصان این حوزه تعاریفی از هوش ارائه داده اند تا اندازه گیری آن امکان‌پذیر شود و در همین زمینه ابزارهایی با این هدف ساخته شده اند.

یکی از بهترین آن‌ها، آزمون هوش وکسلر است. این آزمون جزء ۱۰ آزمون پرکاربرد حوزه روانشناسی است. آزمودنی در طول ارزیابی با این ابزار، باید فعالیت‌های مختلفی را انجام دهد. گاهی باید با چند مکعب طرح هایی را بسازد، گاهی معنی کلمات را می گوید، گاهی از او خواسته می‌شود خود را در موقعیت‌های اجتماعی و بین فردی مختلف تصور کند و بگوید اگر او در آن موقعیت بود چه می‌کرد و … . هریک از بخش‌های این آزمون، جنبه‌های ویژه‌ای از هوش فرد را می‌سنجند. به طور کلی این آزمون سه جنبه مختلف هوش را ارزیابی می‌کند: هوش عملی، هوش کلامی و هوش کلی. در پایان آزمون نیز می‌توان تعیین کرد آزمودنی از نظر هوشی از چند درصد افراد هم سن و سال خود جلوتر و از چند درصد عقب‌تر است.

مزایا و کاربردهای سنجش هوش

از جمله مزایای اندازه‌ گیری هوش، پیش‌بینی رفتار آینده فرد به ویژه پیشرفت تحصیلی اش، همبستگی بالای نمرات آن با مشاغل افراد، کسب اطلاعاتی درباره نقاط قوت و ضعف فرد و ویژگی‌های رفتاری او مثل اضطراب، عزت نفس، مهارت‌های اجتماعی و انگیزش است. این آزمون به ما کمک می‌کند بفهمیم با فعالیت در چه زمینه‌هایی، احتمال موفقیت‌ مان بالاتر می‌رود. آیا در فعالیت‌های کلامی همچون داستان‌نویسی و… موفق‌تر می شویم یا فعالیت‌های عملی مثل کارهایی که با دست انجام می‌شود،  فعالیت‌های ساخت و سازی و … . همچنین، در شناخت نقاط ضعف‌مان نیز نقش دارد.

نگاهی واقع بینانه به نمره هوش

در عین حال، نکته بسیار مهم در رابطه با نمره آزمون هوش این است که نباید این نمره را قطعی دانسته و معیار قضاوت در مورد خود یا دیگران قرار دهیم. یکی از اشتباهات رایج در این زمینه، این است که افراد تصور می‌کنند ضریب هوشی به دست آمده یک عدد ثابت بوده و همیشه در همان حد باقی می‌ماند. اما هوش پدیده‌ای پیچیده و پویا است که می‌تواند در زمان‌های مختلف تا حدودی تحت تاثیر متغیرهای دیگری چون اضطراب، خستگی، مشکلات تحصیلی و خانوادگی قرار گیرد.

بنابراین، نمره متوسط آزمودنی تحت تاثیر این شرایط، دال بر کم هوش بودن او نیست. از طرفی، نمره کسب شده، تنها نشان دهنده هوش فرد در حوزه هایی است که در آزمون وکسلر سنجیده شده و نه تمام حوزه های زندگی. به همین دلیل هنگام استفاده از عدد ضریب هوشی باید در نظر داشت که در کنار کاربردهای زیاد این آزمون، نباید آن را به ابزاری برای قضاوت در همه ابعاد زندگی فرد تبدیل کرد و با نگاهی واقع بینانه، از این آزمون و نتایج آن استفاده نمود.

بیشتر بخوانید:

• آزمون سواپ – ارزیابی جامع روانشناختی شخصیت
• آزمون شخصیت چندوجهی مینه سوتا(MMPI)
• آزمون شخصیت شناسی میلون (MCMI)