محافظت از کودکان در برابر اخبار بد و بحران‌های اجتماعی

این روزها اطرافمان پر از اخبار نگران‌کننده و اضطراب‌آور است. محافظت از کودکان در زمان‌هایی که اتفاقات تلخ با پوشش گسترده رسانه‌ای در حال رخ دادن هستند، دشوارتر است؛ به خصوص که همه‌جا هستند و در تمامی ابعاد زندگی ما تاثیر می‌گذارند – در گوشه و کنار شهر، بر سر زبان همه‌ی آدم‌ها، در اخبار، در خانه، در سراسر صفحات مجازی -. اما برای کودکان، درک چنین اخباری دشوارتر، اضطراب‌آورتر و سخت‌تر است. بسیار مهم است که شما والدین عزیز برای محافظت از کودکان خود در برابر تأثیر این اخبار بد آماده باشید و اطمینان حاصل کنید که می‌توانید از آن‌ها حمایت کنید.

اضطراب و نگرانی اخبار بد هم برای بزرگسالان و هم کودکان

تحقیقات نشان می‌دهد که حتی شما بزرگسالان نیز می‌توانید از جریان مداوم اخبار بد، به‌ویژه پس از بلایا یا اعمال خشونت‌آمیز بسیار آسیب ببینید. به طور مثال مطالعه‌ای که پس از بمب‌گذاری‌های ماراتن بوستون در سال 2013 انجام شد نشان داد افرادی که در معرض بیش از 6 ساعت پوشش روزانه رسانه‌ای از این فاجعه قرار می‌گرفتند، نسبت به افرادی که مستقیماً تحت تأثیر این رویداد قرار گرفتند، بیشتر احتمال داشت علائم استرس حاد را تجربه کنند!

به اعتقاد سوزی برک، روانشناس ارشد جامعه روانشناسی استرالیا، پوشش رسانه‌ای شدید اتفاقات و بلایا مانند اتفاقات حال جامعه ما و یا حملات تروریستی، سقوط هواپیما، سیل و زلزله می‌تواند واکنش عاطفی قوی در بسیاری از مردم ایجاد کند؛ اما کودکان خردسال به ویژه می‌توانند نسبت به چنین پوشش رسانه‌ای حساس باشند. مخصوصا آن‌هایی که در سنین پیش‌دبستانی هستند، ممکن است نگران باشند که چنین اتفاقی برای آنها و خانواده‌شان رخ دهد. سوزی برک بیان می‌کند همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد فیلم‌های ویدئویی به‌ویژه می‌توانند بسیار ناراحت‌کننده‌تر باشند و بیشتر از عکس یا صدا در ذهن کودک بمانند.

به همین دلایل است که سازمان بهداشت جهانی و روانشناسان بسیاری تاکید می‌کنند باید کودکان را حدالامکان از اخبار و پوشش‌های رسانه ای دور کرد و آرامش آن‌ها را حفظ کرد.

چگونگی محافظت از کودکان در برابر اخبار بد

سن، بلوغ و درک عقلی فرزند شما مهمترین فاکتورهایی است که باید در نظر بگیرید تا بهترین راه محافظت از او را بشناسید. اما به طور کلی می‌توان بر اساس سن این تقسیم‌بندی را انجام داد:

محافظت از کودکان زیر 7 سال

اگر کودکان خردسال در معرض اخبار و تصاویر بد در تلویزیون قرار بگیرند، توضیح دادن شرایط به آن‌ها سخت است و به سادگی احساس خطر می‌کنند. نگرانی فوری آن‌ها ممکن است این باشد که چنین چیزی برای خانواده یا نزدیکانشان اتفاق بیفتد. در نتیجه، قاعده کلی این است که کودکان این بازه سنی باید به طور کامل از مشاهده اخبار بد در رسانه‌ها و دنیای مجازی محافظت شوند؛ به این معنی که وقتی آنها در اتاق هستند از اتفاقات حرف نزنید یا اخباری که دنبال می کردید را خاموش کنید. اگر آنها خبری را دیدند، نکته مهم این است که به آنها اطمینان دهید: «نگران نباش! مامان و بابا در کنار تو هستند. تو در کنار ما جایت امن است.»

محافظت از کودکان 7 تا 11 ساله

در این سن، کودکان نسبت به اخبار اطراف خود بسیار بیشتر آگاه می‌شوند و در مورد آن سوالاتی می‌پرسند. گاهی اوقات به طور ناخواسته اخبار بد را می‌بینند و نگران می‌شوند، و گاهی اوقات خودشان دنبال داستان می‌روند؛ زیرا می‌خواهند بدانند چه خبر است. بنابراین اگر فکر می‌کنید ممکن است فرزندانتان در معرض اخبار قرار بگیرند و کاملا متوجه شرایط اطراف خود می‌شوند، در حالی که همچنان مهم است که از آنها در برابر قرار گرفتن بیش از حد در معرض اخبار محافظت کنید، باید سعی کنید خود اخبار را مستقیماً با آن‌ها به اشتراک بگذارید تا مطمئن شوید که اطلاعات درست و دقیق را دریافت می‌کنند. کودکان در شرایط دشوار به والدین خود برای محافظت و راهنمایی نگاه می‌کنند، بنابراین حفظ یک رابطه‌ی باز و صادقانه بسیار مهم است.

مانند کودکان کوچکتر، کودکان این رده‌ی سنی نیز ممکن است برای امنیت خود احساس نگرانی کنند، از این رو ممکن است شما هم از سؤالات آن‌ها نگران شوید یا حتی بترسید. به خاطر داشته باشید کودکان به راحتی می‌توانند این نگرانی را در چهره‌ی شما ببینند و ترس و نگرانی‌شان تشدید شود؛ از این رو توصیه می‌شود که در این سن کم، پاسخ‌دهی عمدتاً بر مبنای اطمینان‌بخشی و آرامش‌دهی باشد و به آن‌ها توضیح دهید که شما و خانواده در سلامت و امنیت هستید.

نوجوانان 12 ساله و بزرگتر

نوجوانان بسیار مستقل‌تر هستند. آن‌ها ممکن است اخبار را جدا از شما دنبال کنند و در میان دوستان خود در مورد آن صحبت کنند. با این حال، هنوز هم مهم است که برای گفتگو یا توضیح اخبار بد با آنها وقت بگذارید، زیرا ممکن است همچنان نگران شرایط باشند و یا با اطلاعات نادرست سروکار داشته باشند. البته در این دوره سنی، آن‌ها می‌توانند پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های موقعیت‌ها را درک کنند و باید از گفتگو به عنوان فرصتی برای پاسخ دادن به سؤالات آنها و ایجاد تفاهم با آنها استفاده کنید.

همچنین بخوانید: چگونه با کودکان درباره جنگ صحبت کنیم؟

چگونه اخبار بد را به کودکانمان بگوییم؟

کودکان شما در عصر دیجیتال با گوشی و تبلت‌های در دست خود و البته چرخه 24 ساعته اخبار زندگی می‌کنند، پس بعید است که متوجه اخبار و اتفاقات نشوند. بنابراین به با توجه به نکات ذکر شده بر اساس سن کودکان و شرایط عقلی آن‌ها، ممکن است تصمیم بگیرید خودتان پیش‌قدم شوید و اخبار را با کودکانتان به اشتراک بگذارید.

دکتر متخصص روانشناسی و استادیار بالینی کودک در بیمارستان کودکان لس آنجلس پیشنهاد می‌کند موقع توضیح شرایط این نکات را رعایت کنید :

1. در نظر گرفتن سن کودک

وقتی تصمیم می‌گیرید چه چیزی را و چگونه به اشتراک بگذارید، سن کودک را در نظر بگیرید. هر آنچه را که در نهایت تصمیم به اشتراک‌گذاری دارید، به روش مناسب سن او انجام دهید.

2. اطلاعات متعادل

اینکه چقدر اطلاعات می‌دهید تا حد زیادی به بلوغ آن‌ها و آنچه که باید بدانند بستگی دارد. به یاد داشته باشید، اطلاعات متعادل خوب به آن‌ها کمک می‌کند تا شرایط را درک کنند و کمتر احساس نگرانی کنند.

 3. در محیط آرام و آشنا

اخبار بد را در محیطی آرام و آشنا به اشتراک بگذارید و تمام تلاش خود را برای کمک به احساس امنیت آن‌ها انجام دهید.

4. معتبر دانستن احساسات

به فرزندانتان بگویید که داشتن ترکیبی از احساسات گیج‌کننده هنگام شنیدن یک رویداد آسیب‌زا طبیعی است. آن‌ها ممکن است بترسند، عصبانی و خشمگین شوند، احساس ناراحتی و غم کنند و یا هر احساس دیگری داشته باشند. از آن‌ها بخواهید تا از احساساتشان برای شما بگویند؛ به طور مثال می‌توانید به آنها کمک کنید تا احساساتی را که دارند نام ببرند یا با هم کلماتی برای توضیح احساساتشان پیدا کنید.

5. صداقت در کنار حمایت

صادق باشید اما با دقت تشخیص دهید که کودکانتان با توجه به سنشان، به چه مقدار اطلاعات نیاز دارند و چه چیزهایی را نباید به آن‌ها بگویید. هدف این است که راستگو باشید و در عین حال به فرزندانتان کمک کنید تا اضطراب این رویداد را مدیریت کنند.

6. گفتگوی مشارکتی

در میان حرف‌هایتان اغلب مکث کنید تا به آن‌ها اجازه دهید سوال بپرسند و به آنچه می‌توانید پاسخ دهید. سعی کنید از قبل به سوالاتی که ممکن است بپرسند و به نحوه‌ی پاسخگویی به آن‌ها فکر کنید تا در صورت مشاهده‌ی آن بتوانید توضیح دهید.

وقتی به فرزندانتان در مورد اخبار گفتید، فراموش نکنید :

• زمان تماشای اخبار را محدود کنید، اما سعی نکنید آن را مخفی نگه دارید.

 در حالی که مراقبت از کودکان در برابر پوشش بیش از حد رسانه‌ها مهم است، اما نباید سعی کنید بیش از حد از آن‌ها محافظت کنید. زمانی که سعی می‌کنید اخبار و اتفاقات را پنهان کنید، برای کودکان وحشتناک‌تر یا عجیب‌تر می‌شود.

• از اتفاقات خوب هم برای آن‌ها بگویید.

 به آن‌ها یادآوری کنید اگر چه الان اتفاقات تلخی در حال رخ دادن است اما دنیا جای خوبی است که اتفاقات خوب زیادی در آن می‌افتد و همیشه آدم‌های زیادی هستند که به یکدیگر کمک می‌کنند.

• با یک بازی یا فعالیت جدید حواس آنها را پرت کنید: اجازه ندهید بچه‌ها بسیار در اخبار و اتفاقات درگیر شوند و سعی کنید با فعالیت‌های مختلف، ذهن آن‌ها را تا حدی از این اتفاقات دور کنید.

اگر کودکان دچار نگرانی شدید شدند، چه کنیم؟

برای برخی از کودکان، اخبار بد می‌تواند منجر به مشکلات اضطرابی جدی‌تری شود و حتی دچار نگرانی بیش از اندازه‌ای شوند که ممکن است اتفاق بدی برای آنها یا خانواده‌شان بیفتد. در چنین شرایطی، حتما از یک روانشناس کودک خوب بگیرید.