اضطراب جنسی چیست؟ دلایل و راهکارهای غلبه بر اضطراب جنسی

اضطراب جنسی، یکی از مشکلات رایج است که افراد مبتلا به آن هنگام برقراری رابطه جنسی دچار ترس و اضطراب می‌شوند. این اختلال معمولاً به دلیل عملکرد نامناسب، تصویر بدن منفی، عدم رضایت طرف مقابل، سلامت جنسی، آسیب‌های گذشته و مشکلات رابطه بروز می‌یابد. بسیاری از افراد اضطراب جنسی را تجربه می‌کنند؛ اما خوشبختانه راه‌هایی برای کاهش اضطراب جنسی وجود دارد که در این مقاله از سایت کلینیک روانشناسی آگاه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

اضطراب جنسی چیست؟

اضطراب جنسی یا Sexual Anxiety به ترس، نگرانی یا اضطراب هنگام فعالیت جنسی گفته می‌شود. احساس اضطراب با علائم دیگری نیز همراه است و هنگام برقراری رابطه جنسی باعث افت عملکرد و بروز اختلال در فعالیت جنسی می‌شود. البته احساس هیجان یا حتی نگرانی تا حدودی قبل از شروع رابطه جنسی طبیعی است؛ اما اضطراب جنسی فراتر از این احساسات است و به‌شدت عملکرد فرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال یکی از شایع‌ترین شکایات جنسی است؛ به‌طوری‌که ۲۵ درصد از مردان و ۱۶ درصد از زنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این احساس اضطراب می‌تواند به دلایلی مختلفی رخ دهد که در زنان و مردان متفاوت است؛ برای مثال مردان بیشتر راجع به عملکرد جنسی خود و یا رضایت طرف مقابل نگران هستند؛ اما نگرانی زنان بیشتر ناشی از تصویر بدن یا تجربیات منفی گذشته است.

دلایل ایجاد اضطراب جنسی

اضطراب جنسی دلایل مختلفی دارد و معمولاً در هر فردی متفاوت است. حتی ممکن است افراد متوجه نشوند دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد این‌گونه احساسات در آن‌ها می‌شود. در ادامه با برخی از دلایل متداول بروز اضطراب جنسی در مردان و زنان آشنا می‌شویم:

• مشکلات سلامت روان

مشکلات مربوط به سلامت روان مثل اعتمادبه‌نفس یا عزت‌نفس پایین، سابقه ابتلا به اختلالات اضطرابی و… می‌تواند شانس ابتلا به اضطراب جنسی را افزایش دهد.

• تجربه آزار جنسی در گذشته

وقتی افرادی که تجربه آزار جنسی داشته‌اند، وارد یک رابطه می‌شوند معمولاً نمی‌توانند رابطه جنسی سالم و لذت‌بخشی را تصور کنند. در واقع این افراد دچار اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD هستند و با هر بار برقراری رابطۀ جنسی، خاطرات آزاردهنده برای آن‌ها یادآوری و تکرار می‌شود؛ به همین ترتیب این‌گونه افراد برای برقراری رابطۀ جنسی دچار احساس ترس و اضطراب می‌شوند و از آن اجتناب می‌کنند. خوشبختانه این افراد می‌توانند با مراجعه به روانشناس خوب و شروع روان‌درمانی بهبود یابند.

• افزایش ناسازگاری‌ها

مشکلاتی که ممکن است در رابطۀ زوجین رخ دهد می‌تواند باعث کاهش صمیمیت بین آن‌ها و ایجاد اضطراب جنسی شود. این مشکلات شامل افزایش ناسازگاری، دعوا، مشاجره، پرخاشگری و درگیری فیزیکی است.

همچنین بخوانید: صمیمیت در رابطه عاطفی و ۶ راه افزایش صمیمیت در رابطه

• تصویر منفی از بدن

ممکن است فرد تصویری منفی از بدن خود داشته باشد، نسبت به نقص‌های بدن خود بیش از حد حساس باشد یا بدن خود را با تصویر رسانه‌ها از بدن ایده‌آل مقایسه کند. این موارد باعث افکار منفی و احساس اضطراب شدید هنگام شروع رابطه جنسی می‌شود.

• ابتلا به اختلالات جنسی

اگر فردی به اختلالات جنسی مثل اختلال نعوظ یا کاهش میل جنسی دچار شود، هنگام برقراری رابطۀ جنسی دچار اضطراب می‌شود؛ زیرا احتمالاً بابت عملکرد خود و واکنش طرف مقابل نگران است.

علائم اضطراب در رابطه جنسی

علائم اضطراب جنسی معمولاً واضح به نظر می‌رسند، اما وقتی در حال مواجهه با موضوعات استرس‌زای دیگری نیز هستید، تشخیص آن دشوار است. این علائم معمولاً در آغاز یک رابطه رخ می‌دهد و شامل موارد زیر است:

• علائم فیزیکی اضطراب جنسی

اولین علامت تجربه اضطراب جنسی بروز علائم فیزیکی است که این علائم شامل حالت تهوع، استفراغ، افزایش ضربان قلب و احساس گرماست.

• افکار منفی

افرادی که اضطراب جنسی را تجربه می‌کنند ممکن است قبل، حین یا بعد از رابطه افکار منفی، نگرانی‌های بی‌مورد و احساس ترس راجع به برقراری رابطه جنسی را تجربه کنند.

• بروز اختلالات جنسی

همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، اضطراب باعث بروز اختلال در رابطه جنسی می‌شود و دو طرف را از داشتن یک تجربه جنسی لذت‌بخش باز می‌دارد. این اختلالات بسیار رایج هستند و هم مردان و هم زنان ممکن است آن را تجربه کنند. اختلال در عملکرد معمولاً به‌صورت مشکل در برانگیختگی، درد در هنگام مقاربت، مشکل در نعوظ، انزال زودرس یا واژینیسموس بروز پیدا کند.

• اجتناب از رابطه جنسی

اگر افکار و احساسات منفی در مورد سکس منجر به سطح بالای اضطراب می‌شود، ممکن است برخی از افراد برای فرار از این افکار و احساسات به‌طورکلی از رابطه جنسی اجتناب کنند. این کار نوعی مکانیسم محافظتی است که می‌تواند به‌مرورزمان شدیدتر شود.

تاثیر اضطراب جنسی بر رابطه

همان‌طور که می‌دانید، اضطراب با تاثیر منفی بر بدن عملکرد جنسی فرد را کاهش می‌دهد. در واقع احساسات با بدن در ارتباط هستند و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند؛ در نتیجه این اتفاق بر کیفیت رابطه تاثیر منفی خواهد داشت و می‌تواند فرد را از نظر روانی، فیزیولوژیکی و عاطفی تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین جالب است بدانید افرادی که با اضطراب جنسی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، به دلیل افت عملکرد حین برقراری سکس دچار احساسات منفی دیگری مانند احساس گناه، ناامیدی یا بی‌کفایتی می‌شوند و افکار منفی آن‌ها تقویت می‌شود؛ در نتیجه آن‌ها احساس اضطراب بیشتری می‌کنند و در واقع در یک دور باطل گیر می‌کنند. حتی گاهی اوقات سطح اضطراب آن‌قدر شدید می‌شود که شخص تصمیم می‌گیرد برای کاهش آن از هرگونه رابطه جنسی اجتناب کند. سایر اثرات اضطراب جنسی شامل موارد زیر است:

• یکی از اثرات هورمون‌های استرس، تنگ کردن رگ‌های خونی است؛ در نتیجه خون کمتری وارد آلت تناسلی می‌شود و نعوظ دشوارتر می‌شود. در اکثر مردان وقتی اضطراب جنسی بر آن‌ها غلبه کند، ممکن است نتوانند نعوظ داشته باشند.
• اضطراب جنسی می‌تواند در برانگیختگی زنان قبل از شروع رابطه جنسی تأثیر بگذارد.

چگونه اضطراب جنسی را کاهش دهیم؟

درحالی‌که مواجهه با اضطراب جنسی ممکن است طاقت‌فرسا به نظر برسد، تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید برای مقابله با این احساسات از آن‌ها استفاده کنید. برای کاهش اضطراب جنسی ابتدا باید محرک‌هایی که باعث شروع آن می‌شوند را شناسایی کنید. برای شناسایی محرک‌ها، تلاش کنید بدون سرزنش یا قضاوت احساسات خود را مشاهده کنید. برای مثال زمانی که احساسات ظاهر می‌شوند را یادداشت کنید و سپس علت آن را بررسی کنید؛ مثلاً ممکن است استرس در محل کار شما به دلیل مشغله‌های زیاد شروع شود و سپس به خانه هم منتقل شود یا شاید یادآوری یک خاطره تلخ باعث ایجاد اضطراب می‌شود. اغلب اوقات، شناخت و کسب آگاهی نسبت به محرک‌ها باعث کاهش اضطراب ناشی از آن می‌شود. همچنین نکات زیر می‌تواند در کاهش احساس اضطراب جنسی به شما کمک کند.

نکات مهم در کاهش و کنترل اضطراب جنسی

• حتماً با همسر خود در مورد آنچه که احساس می‌کنید و اینکه چگونه با احساسات خود مقابله می‌کنید، صادقانه صحبت کنید. و تلاش کنید راه‌حلی پیدا کنید. با انجام این تکنیک ممکن است به‌عنوان یک زوج به هم نزدیک و صمیمی‌تر شوید و رابطه جنسی خود را بهبود ببخشید.
• ذهن‌آگاهی را تمرین کنید، برای این کار به‌جای توجه به افکار و احساسات منفی سعی کنید تمرکز خود را بر تنفس یا حرکات فیزیکی تقویت کنید.
• مواردی که هنگام برقراری رابطه جنسی دوست دارید و مواردی که برای شما آزاردهنده است را با همسر خود در میان بگذارید.
• اگر در سایر زمینه‌ها نیز دچار اضطراب بالا هستید، تلاش کنید به‌اندازه کافی بخوابید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید تا سطح اضطراب شما کاهش یابد.
• هدف شما باید برقراری یک رابطه امن و صمیمی با همسرتان باشد؛ در واقع هدف نهایی نباید آمیزش جنسی یا ارگاسم باشد؛ بلکه افرایش صمیمیت اهمیت بیشتری دارد.
• هنگام برقراری رابطه جنسی روی «مناطق اروژن» تمرکز کنید؛ مناطق اروژن، مناطقی از بدن هستند که به لمس حساس هستند و می‌توانند تحریک شوند؛ این کار به کاهش اضطراب کمک می‌کند.
• هنگام برقراری رابطه جنسی به یک موسیقی ملایم یا رمانتیک گوش دهید و تمرکز خود را افکار منفی بردارید.
• در مورد ظاهر یا عملکرد خود در رابطه جنسی خود را سرزنش نکنید و اگر اضطراب شدید باعث افت عملکرد شما می‌شود از یک روان‌شناس حرفه‌ای کمک بگیرید تا با کاهش اضطراب به زندگی جنسی سالم و لذت‌بخش خود بازگردید.
• به‌صورت منظم ورزش کنید؛ زیرا باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به بدن خود داشته باشید. علاوه بر این به افزایش قدرت و استقامت بدنی شما نیز کمک می‌کند.

درمان اضطراب جنسی

اگر اضطراب جنسی دارید و تکنیک‌های بالا را امتحان کرده‌اید و هنوز اضطراب را تجربه می‌کنید، می‌توانید با مراجعه به یک متخصص درمان را شروع کنید. برای درمان اضطراب جنسی روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

 روان‌درمانی

روان‌درمانی، یکی از مؤثرترین روش‌هایی است که به کاهش اضطراب جنسی کمک می‌کند. روان درمانگر یا روانشناس، می‌تواند به شما در درک افکار و احساسات منفی و سپس کاهش آن‌ها کمک کند. روان‌درمانی برای حل این مشکل شامل رویکردهای متعددی مثل زوج‌درمانی، درمان‌های روان‌پویشی، سکس تراپی و روان‌درمانی شناختی – رفتاری است که شما می‌توانید باتوجه به شرایط خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. برای شروع روان‌درمانی جهت مدیریت اضطراب جنسی می‌توانید به روان‌شناسان کلینیک آگاه مراجعه کنید. در کلینیک آگاه، روان‌شناسان با رویکردهای مختلفی مثل زوج‌درمانی، روان‌پویشی و خانواده‌درمانی مشغول به کار هستند که می‌توانند در درمان این اختلال به شما کمک کنند.

دریافت مشاوره جنسی از سکس تراپیست

 دارودرمانی

اگر علت بروز استرس جنسی در اختلالات جنسی مثل انزال زودرس یا اختلال نعوظ است، دارودرمانی طبق تجویز روان‌پزشک می‌تواند به شما کمک کند. با درمان مشکلات جنسی عملکرد شما بهبود می‌یابد؛ در نتیجه بار روانی کاهش می‌یابد و احساس اضطراب در رابطه جنسی از بین می‌رود. داروهایی مثل داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب‌ها، مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین یا SSRI و مهارکننده فسفودی‌استراز برای درمان اختلالات جنسی تجویز می‌شوند.

 جمع‌بندی

در این مقاله راجع به اضطراب جنسی صحبت کردیم. این اختلال باعث احساس اضطراب شدید هنگام برقراری رابطه جنسی می‌شود که به افت شدید عملکرد منجر می‌شود. این اختلال می‌تواند دلایل مختلفی مثل تجربه آزار جنسی، داشتن تصویر منفی از بدن و ابتلا به اختلالات جنسی داشته باشد. همچنین باعث بروز علائمی مثل افزایش ضربان قلب، افکار منفی، کاهش عملکرد یا اجتناب از رابطه جنسی می‌شود. درنهایت برای درمان این اختلال می‌توانید از تکنیک‌های مختلفی استفاده کنید یا از یک روانشناس یا روانپزشک حرفه‌ای برای شروع روان‌درمانی کمک بگیرید. لینک منابع:  https://www.choosingtherapy.com/sexual-anxiety/ https://www.verywellmind.com/how-to-cope-with-sexual-anxiety-5199276 https://www.webmd.com/sexual-conditions/sexual-performance-anxiety-causes-treatments