سندرم غم و اندوه پس از تعطیلات در کودکان و نوجوانان
تعطیلات زمان شلوغی سرشار از دید و بازدید، رفت و آمد، دورهمی، جشن، مسافرت و …. است اما تمامی این‌ها به یک‌باره پس از تعطیلات به اتمام می‌رسند و شما مجورید به زندگی روتین قبلی خود یعنی کار، مدرسه، دانشگاه و….برگردید. این افت ناگهانی هیجان‌ها می‌تواند منجر به ایجاد سندرمی شود که به آن «غم و اندوه پس از تعطیلات» یا “post holiday blouses” گفته می‌شود. غم و اندوه پس از تعطیلات معمولاً شامل پریشانی های ذهنی کوتاه مدت، اضطراب، نگرانی و اندوهی است که به ناگاه پس از تعطیلات به سراغ شما می آید. در طول این مدت، احساسات تشدید شده و کنترل آن ها سخت می شوند گویی تمام وجود شما را ناکامی و پوچی فرا گرفته است.
نشانه های غم و اندوه پس از تعطیلات
این رکود که به عنوان سندرم پس از تعطیلات، استرس یا افسردگی نیز شناخته می‌شود، دارای علائمی مشابه افسردگی یا اختلالات اضطرابی هست. شما ممکن است :
- احساس اضطراب کنید،
- احساس بی انگیزگی کنید،
- حال شما بد باشد،
- تحریک پذیر باشید،
- مضطرب و دارای استرس باشید،
- دچار بی خوابی یا کم اشتهایی کنید،
- نتوانید بر کارهای خود تمرکز کنید،
- نشخوار فکری بیش از حد داشته باشید و نگران اتفاقات آینده باشید.
هر یک از شما ممکن است این سندرم را به شکل متفاوتی تجربه کنید و احساسات مرتبط با غم و اندوه پس از تعطیلات به طور گسترده‌ای متفاوت است. با این وجود؛ نکته خوشحال‌کننده این است که هر یک از این علائم خیلی طولانی‌مدت مهمان جسم و روان شما نخواهند بود! معمولا پریشانی و غم‌ها کوتاه‌مدت هستند تا طولانی‌مدت و شما خیلی زود به روال عادی سابق باز می‌گردید.
چه چیزی باعث غم و اندوه پس از تعطیلات می شود؟
عوامل مختلفی از جمله استرس، تنهایی، تغییرات روتین روزمره، خواب ناکافی، انتظارات غیرواقعی از روزهای تعطیلات و نگرانی‌های مالی ممکن است باعث ایجاد این سندرم شود. اما به اتفاق نظر کارشناسان دلیل اصلی این اتفاق، کاهش آدرنالین در مغز است. دکتر ایلین کندی مور، روانشناس بالینی در نیوجرسی معتقد است که قطع ناگهانی هورمون‌های استرس (آدرنالین و کورتیزول) پس از یک رویداد مهم مانند تعطیلات، می‌تواند تأثیر عمیقی بر سلامت بیولوژیکی و روانی ما داشته باشد. حتی اگر تعطیلات شما چندان شاد نباشد، مغز در واقعیت‌های زندگی روزمره اغراق می‌کند، آدرنالین بیشتری ترشح می‌کند و باعث می‌شود که بازگشت به زندگی روزمره به طور نامتناسبی بیشتر از آنچه که هست، اضطراب‌آور و افسرده‌کننده به نظر برسد.
غم و اندوه پس از تعطیلات در کودکان و نوجوانان
افسردگی و استرس پس از تعطیلات می‌تواند در هر گروه سنی از جمله کودکان و نوجوانان تاثیر بگذارد. بچه‌ها با حضور در تعطیلات، روال معمول مدرسه خود را می‌شکنند و دائماً در گردش، بازی، مهمانی و اتفاقات هیجان‌انگیز هستند، اما این روند بعد از تعطیلات به ناگهان متوقف می‌شود. هیچ هدیه و عیدی دیگری وجود ندارد، افراد نزدیک و مورد علاقه دیگر به خانه شما نمی‌آیند و اکنون زمان بازگشت به مدرسه است. همه چیز خیلی سریع تغییر می‌کند! در واقع آنها به طور ناگهانی ارتباط خود را با جنبه‌ی “پرشور و سرگرم‌کننده” زندگی از دست می‌دهند و این می‌تواند ناامیدکننده باشد. از سوی دیگر گاهی تکالیف انجام‌نشده‌ی مدرسه یا استرس و نگرانی‌های پدر و مادر از تموم شدن تعطیلات می‌تواند موجب سندرم غم و اندوه پس از تعطیلات در آنها شود.
اگر فکر می‌کنید فرزندتان ممکن است این نگرانی‌ها و استرس ها را تجربه کند، چندین کار وجود دارد که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید :
آنها را تشویق کنید تا احساسات خود را آشکارا و صادقانه بیان کنند.
صحبت کردن در مورد احساسات می‌تواند به آنها کمک کند تا آنچه را که از سر می‌گذرانند، بهتر درک کنند و با آن کنار بیایند. مطمئن شوید که به آنها این اطمینان را بدهید که تنها نیستند و چیزهایی که در حال تجربه آن هستند، طبیعی است و خیلی از افراد دیگر حتی بزرگترها نیز همچین احساساتی را تجربه می‌کنند.
با گوش دادن به نگرانی‌های آنها و ارائه حمایت، فضایی برای پذیرش و درک ایجاد کنید.
به آنها یادآوری کنید که مهم نیست که چه احساسی دارند، شما در کنار آنها هستید. صبور باشید و اجازه دهید فرزندانتان هر زمان که به شما نیاز دارند به سراغ شما بیایند.
از آینده پیش رو بعد از تعطیلات صحبت کنید.
با پایان یافتن تعطیلات، تازه سال جدید با کلی اتفاقات نو آغاز می‌گردد. تصور و انتظار اتفاقات آینده می‌تواند به کاهش این احساس ناخوشایند در بچه‌ها که با تمام شدن تعطیلات، دیگر هیچ اتفاقات خوشایندی در راه نیست، کمک کند. با بچه‌ها از روزهای آتی پیش رو و اتفاقاتی که در انتظار آن‌هاست، مانند تولد و جشن‌ها، مسافرت‌های بعدی، تفریحات و گردش‌ها و…. حرف بزنید و به آنها دلیلی برای دوست داشتن و انتظار کشیدن اتفاقی که پس از پایان تعطیلات رخ خواهد داد، بدهید.
سنت‌های جدید پس از تعطیلات را ایجاد کنید.
تعطیلات پر از سنت‌هایی است که کودکان مشتاقانه منتظر آن هستند و خانواده‌ها از آن لذت می‌برند! وقتی تعطیلات به پایان می‌رسد، کودکان ممکن است از اینکه «چیزی برای انتظار کشیدن ندارند» ناامید شوند. بنابراین سنت‌های جدیدی ایجاد کنید که سرگرم‌کننده (و ارزان) هستند مانند بازی‌های خانوادگی رومیزی یا شب‌های مخصوص فیلم دیدن.
قبل از اتمام تعطیلات و بازگشایی مدارس، روتین های مورد نیاز مدرسه رفتن را ایجاد کنید.
از انجایی که در تعطیلات تمام روتین های گذشته و قوانین همچون زمان خواب، تغذیه مناسب، حل تکالیف و …. شکسته شده اند، از چند روز قبل از شروع مدرسه، سعی کنید روتین های مورد نیاز روزهای مدرسه را با همکاری فرزندتان برقرار کنید.
از چند روز پیش از آغاز مجدد مدرسه، با بچه ها در مورد مدرسه رفتن و وظایف آنها به عنوان دانش آموز صحبت کنید.
این گونه مجدد حال و هوای مدرسه برای آن ها تداعی بشود و آماده بازگشت به مدرسه شوند. خاطرات خوشایند، درس و معلم مورد علاقه، دیدار مجدد با همکلاسی و دوست ها و….می توانند موضوعات خوبی برای آغاز حرف ها باشند. علاوه بر این، با لحن مشتاق و مثبت صحبت کنید تا دوباره آن حس تعلق و نگرش مثبت به مدرسه که ممکن است در اثر تعطیلات از بین رفته است، برگردد!
در کنار این موارد، ورزش و پیاده روی در هوای آزاد، تغذیه و خواب مناسب می توانند کمک کننده باشند.
در نهایت، فراموش نکنید که با خودتان نیز مهربان باشید. اغلب پیش از عید، حجم کار زیادی بر دوش شماست و ممکن است در این زمان غرق دغدغه ها شده و سرشار از استرس و خستگی شوید. بچه‌های شما می‌توانند بفهمند که شما چه زمانی استرس دارید، بنابراین مطمئن شوید که زمانی را فقط برای خودتان اختصاص دهید.
