افسردگی بعد از زایمان؛ علائم و درمان افسردگی پس از زایمان

۱۰ تا ۲۰ درصد از مادران، پس از زایمان دچار نشانگان افسردگی می‌شوند که ممکن است از ۲ هفته تا یک سال به طول بیانجامد. افسردگی پس از زایمان یکی از شش اختلال خلقی پس از زایمان و شایع‌ترین آن‌هاست که تقریباً از هر ۷ مادر، ۱ نفر را درگیر می‌کند. تصور می‌شود که علت اصلی آن افت شدید هورمونی پس از زایمان باشد.

وقتی فرزند دومش به دنیا آمد، علی می‌دانست که چیزی درست نیست. اگرچه مادر و نوزاد در سلامت کامل بودند، اما خانواده در رنج بود. همسرش برای شیردهی اضطراب قابل توجهی داشت. او برای خوابیدن مشکل داشت. زمانی که علی باید سرکار می‌رفت، همسرش به شدت نگران تنها ماندن با نوزاد جدید بود. چند هفته بعد، او شروع به ارسال پیامک‌ها و پیام‌های صوتی پر از خشم و کینه برای علی کرد.

تولد نوزاد می‌تواند احساسات قدرتمند مختلفی را آغاز کند، از هیجان و شادی گرفته تا ترس و اضطراب. اما همچنین می‌تواند منجر به چیزی شود که انتظارش را ندارید، افسردگی بعد از زایمان!

خلق افسرده و غمگین یکی از شایع‌ترین احساساتی است که تقریباً هر فردی در دوره‌ای از عمر خود آن را تجربه می‌کند. حداقل ۶۰ تا ۸۰ درصد مادران پس از زایمان دچار خلق گرفته پس از زایمان (بیبی بلوز: Baby Blues) می‌شوند که چند روز تا یک هفته پس از زایمان ادامه می‌یابد. اگر ناراحتی و گرفتگی خلق پس از حدود ۲ هفته بر طرف نشود ممکن است علت آن افسردگی پس از زایمان باشد (PPD).

افسردگی بعد از زایمان عادی است؟

اول اینکه افسردگی بعد از زایمان عادی محسوب می‌شود. مادران احساس خوبی ندارند، اما این احساس خفیف و گذرا است. اکثر مادران – 50 تا 80 درصد – هنگام تولد نوزادانشان فراز و نشیب‌های خلقی، گریه، آسیب‌پذیری، فراموشی و استرس را تجربه می‌کنند که این روند باید حدود دو هفته بعد از زایمان از بین برود. اگر ادامه پیدا کند، حتی اگر علائم خفیف باشند، افسردگی پس از زایمان PPD نامیده می‌شود. دوم، اگر علائم به اندازه کافی شدید باشد که مانع عملکرد طبیعی و فعالیت روزانه مادر شود، حتی اگر در دو هفته اول پس از زایمان رخ دهد، PPD در نظر گرفته می‌شود.

علائم افسردگی بعد از زایمان

علائم افسردگی پس از زایمان (که تنها چند روز تا یک یا دو هفته پس از تولد کودک شما ادامه دارد) ممکن است شامل این موارد باشد:

• نوسانات خلقی
• اضطراب/غمگین بودن
• تحریک پذیری
• احساس غرق شدن
• کاهش تمرکز
• مشکلات اشتها
• مشکل خواب

افسردگی بعد از زایمان چیست؟

دوره سه ماهه قبل و بعد از زایمان، زمان آسیب پذیری برای سلامت روان زنان است. علائم افسردگی پس از زایمان مشابه علائم افسردگی است. بسته به شدت آن ممکن است در مراقبت از خود یا نوزادتان دچار مشکل شوید. کارهای ساده و آسان ممکن است برای شما دشوار باشد.
 همچنین اگر سقط جنین داشته‌اید یا اگر نوزاد خود را اندکی پس از تولد از دست داده‌اید، ممکن است پس از دوره سوگواری دچار افسردگی شوید. افسردگی پس از زایمان یک نقص یا ضعف شخصیتی نیست. این فقط یک عارضه زایمان است.

علائم افسردگی بعد از زایمان

مشاور یا پزشک شما بهتر از هر فرد دیگر تشخیص خواهد داد که شما دچار این اختلال شده‌اید یا خیر. خودتان نیز ممکن است متوجه علائمی بشوید. مهم است که توجه داشته باشید که همه افراد تمام علائم را تجربه نمی‌کنند.

• مشکلات خواب
• تمایل به گریه یا اندوه شدید که تمام روز ادامه داشته باشد
• کاهش علاقه نسبت به انجام بسیاری از فعالیت‌ها
• اشکال در تمرکز حواس و تصمیم‌گیری
• تغییر اشتها
• اضطراب شدید و حملات پانیک اتک
• نوسانات خلقی شدید و تحریک پذیری
• احساس گناه، شرم، بی‌کفایتی و یا بی‌ارزشی
• افکار آسیب رساندن به خود یا نوزادتان و یا افکار خودکشی
• مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد
• کناره‌گیری از خانواده و دوستان
• زیر سوال بردن عشق خود به نوزاد

همچنین بخوانید: افسردگی در بارداری

آیا من در معرض افسردگی پس از زایمان هستم؟

بعضی از خانم‌ها بیشتر از سایرین در معرض این اختلال هستند. چند عاملی که می‌تواند شما را مستعد کند شامل:

• سابقۀ ابتلا به افسردگی یا سایر اختلالات روانی در خود فرد یا افراد خانواده و یا بروز حملات اضطراب در دوران بارداری
• بارداری بدون برنامه‌ریزی قبلی
• عدم حمایت همسر و وجود مشکلات زناشویی یا مشکلات مالی
• بروز تغییر جدی در زندگی همزمان با تولد نوزاد نظیر نقل مکان یا از دست دادن شغل
• سابقۀ وجود سندرم پیش از قاعدگی pms
• سابقۀ مشکلات شدید در دوران کودکی نظیر تجاوز جنسی یا از هم پاشیدگی خانواده.

با این حال به خاطر داشته باشید که صرف وجود این عوامل دلیل بروز افسردگی پس از زایمان نیست. بسیاری از خانم‌ها که دارای چندین عامل خطرزا هستند، دچار افسردگی نمی‌شوند و بالعکس افرادی نیز با یک یا دو عامل خطرزا و یا حتی بدون هیچ گونه عامل خطرزا به افسردگی شدید مبتلا می‌شوند.

مهم است که تفاوت بین تغییرات طبیعی احساسات به دنبال تولد نوزاد را با حالاتی که نیاز به درمان و حمایت‌های بعدی دارد، بدانید.

افسردگی بعد از زایمان در مردان!

وقتی به افسردگی پس از زایمان فکر می‌کنیم، کمتر به مردان فکر می‌کنیم، اما پدران جدید هم ممکن است در دوران بارداری یا بعد از زایمان همسرشان نیز دچار افسردگی شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که در سراسر جهان ۵ تا ۱۰ درصد از مردان در هنگام تولد کودک دچار افسردگی می‌شوند و اغلب علائم افسردگی مشابه مادرانی که به تازگی زایمان کرده‌اند دارند.

درمان افسردگی پس از زایمان

درمان افسردگی بعد از زایمان مهم است. زیرا اگر درمان نشود، علائم ممکن است مزمن شوند. 25 درصد از مادران درمان نشده برای PPD پس از یک سال افسرده باقی می‌مانند. اگر مادر درمان نشود، خطر ابتلا به اختلالات روانپزشکی در فرزندانش و خطر ابتلا به افسردگی مزمن یا عود بیماری در خود مادر افزایش می‌یابد، و تأثیر منفی بر روابط خانوادگی و زناشویی دارد.

تشخیص زودهنگام علائم افسردگی پس از زایمان، برای بهبودی سریع و کاهش چشمگیر خطر برای مادر یا نوزادش و پیشگیری از حملات بعدی ضروری است. همچنین ارزیابی زنان مستعد در دوران بارداری به پیش بینی احتمال یک دوره افسردگی پس از زایمان کمک زیادی می‌کند.

تقویت مهارت‌های ارتباطی، داشتن انتظارات واقع بینانه، کاهش تنش و ناراحتی ذهنی و جسمی تماماً هم برای سلامتی شما و هم نوزادی که تازه به دنیا آمده اهمیت دارد. از طریق روان درمانی پویشی و دریافت مشاوره افسردگی با این رویکرد، شما می‌توانید احساساتی که در ارتباط با تولد و مادر بودن دارید را بهتر درک کنید و با تنظیم آن‌ها دلبستگی ایمن‌تری با نوزادتان بسازید. ممکن است بسته به شدت بیماری شما، دارودرمانی راه حل باشد.

در نهایت نکته اصلی این است که به دنیا آوردن نوزاد گاهی هم خسته‌کننده و طاقت‌فرسا است. اما اگر فکر می‌کنید از کوره در می‌روید، یا بیشتر اوقات احساس بدبختی می‌کنید، بیشتر اوقات عصبانی هستید، یا بیشتر اوقات نگران هستید، به کمک نیاز دارید. افسردگی، اضطراب، وسواس و روان‌پریشی پس از زایمان همگی قابل درمان هستند. شما مادر بدی نیستید، و کمک گرفتن از دکتر روانشناس خوب در کنار اینکه نگرانی‌های شما درک و حل می‌شود شما را به یک مادر عالی تبدیل می‌کند. شما در این مسیر تنها نیستید و به یاد داشته باشید که هر مادری به حمایت نیاز دارد.