چگونه سلامت روان نوجوان‌مان را بهبود بدهیم؟ راهبردهایی برای والدین
سلامت روان، کلمه ای که این روزها زیاد می‌شنویم و همه از اهمیت آن می‌گویند. سلامت روان راهی برای توصیف سلامت روانی، اجتماعی و هیجانی است. فرزند شما برای رشد خوب، ایجاد روابط قوی، انطباق با تغییرات و مقابله با چالش‌های زندگی نیاز دارد که روان سالمی داشته باشد. اما نوجوانی می‌تواند دوره‌ای پرخطر برای مشکلات روانی باشد؛ زیرا نوجوان در مدت زمان کوتاهی تغییرات و چالش‌های زیادی را تجربه می‌کند و همه این‌ها در حالی اتفاق می‌افتند که مغز نوجوان شما هنوز در حال بلوغ است و آمادگی کامل جهت رویارویی با این مشکلات را ندارد!
نوجوانی که از سلامت روان بر خوردار باشد:
- نسبت به خود احساس مثبت‌تری دارد و از زندگی لذت می‌برد.
- تسلیم ناراحتی‌ها و ناامیدی‌ها نمی‌شود و عقب‌نشینی نمی‌کند.
- روابط سالم‌تری با خانواده و دوستان دارد.
- در فعالیت‌ها و دورهمی‌ها شرکت می‌کند.
- اعتماد به نفس دارد.
- می‌تواند استراحت کند و خواب خوبی داشته باشد.
- احساس می‌کند مورد پذیرش دیگران قرار دارد.
چه طور سلامت روان نوجوان خود را ارتقاء دهیم؟
در طول دوران نوجوانی، مراقبت و حمایت شما والدین یکی از قوی‌ترین عوامل محافظتی در حفظ رفاه و سلامت روان نوجوانتان است و می‌تواند تاثیر مستقیم و مثبتی بر او داشته باشد. محبت و رابطه قوی با شما حتی می‌تواند احتمال ابتلای فرزند شما به مشکلات سلامت روان را کاهش دهد. ایده‌های زیر می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند :
- عشق، محبت و توجه به فرزندتان را به روشی که او دوست دارد، نشان دهید – برای مثال، ممکن است دوست داشته باشد شما او را در آغوش بگیرید، موهایش را نوازش کنید یا دست بر گردنش بیندازید.
- به او یادآوری کنید مهم نیست چه اتفاقی می‌افتد، شما همیشه در کنار او هستید و می‌خواهید احساسات و افکارش را بشنوید. به او نشان دهید که مجبور نیست خودش به تنهایی مسائل را پشت سر بگذارد. چند کلمه تشویقی ساده می‌تواند به او کمک کند احساس راحتی کرده و احساسات خود را با شما در میان بگذارد. مهم است احساسات او را هر چند از نظر شما نابه‌جا یا پیش‌پاافتاده باشد، بپذیرید و درک کنید.
- به راحتی می‌توان به کارهایی که نوجوان شما انجام می‌دهد و آنها را دوست ندارید، توجه کرد. اما مهم این است سعی کنید به تلاش‌ها، امتیازات و دستاوردهای خوب او نیز توجه کنید و او را تحسین کنید، حتی اگر یک چیز ساده مانند تمیز کردن اتاق باشد.
- نوجوانی یعنی استقلال! سعی کنید زمان و فضای مناسبی را به نوجوان خود بدهید تا خودش باشد. نیاز به فضا بخشی طبیعی از رشد است.
- . برای حمایت و پشتیبانی از او وقت بگذارید. اگر نوجوان شما احساس ناامیدی یا شکست می‌کند، با او کار کنید تا راه‌حلی برای مشکلاتش پیدا کنید. سعی کنید مسئولیت را به عهده نگیرید و به او کمک کنید تا خود پاسخ درست را بیاید.
- با هم به حل تعارض‌ها بپردازید. به نظرات نوجوان خود گوش دهید و سعی کنید با آرامش تعارض را حل کنید. به یاد داشته باشید: همه استرس می‌گیرند! هرگز در هنگام عصبانیت درباره موضوعی بحث نکنید. دور شوید، نفس بکشید و آرام باشید – می‌توانید بعداً با نوجوان خود در مورد آن صحبت کنید.
- هنگامی که بحث و درگیری وجود دارد، کمی زمان بگذارید تا در مورد اینکه چگونه شما و نوجوانتان می‌توانید آن را حل کنید فکر کنید. شما می‌توانید این بازتاب‌ها را با نوجوان خود در میان بگذارید، تا آنها ببینند که شما چگونه به حل مسائل می‌پردازید.
- با یکدیگر وقت بگذرانید. پیاده‌روی، کافه، رستوران یا در هر جایی که می‌توانید با هم وقت بگذرانید تا رابطه صمیمی‌تری با یکدیگر بسازید. حتی می‌توانید برنامه‌ریزی چنین روزی را بر عهده خود نوجوانتان بگذارید.
- در صورت داشتن هر گونه نگرانی با اعضای خانواده، دوستان، سایر والدین یا معلمان مورد اعتماد صحبت کنید. اگر احساس می‌کنید به کمک بیشتری نیاز دارید، با پزشک عمومی یا متخصص بهداشت دیگری صحبت کنید.
- سلامت جسمانی بخش بزرگی از سلامت روان است. برای کمک به سالم ماندن نوجوان خود از لحاظ جسمانی و هیجانی، او را تشویق کنید تا کارهای زیر را انجام دهد:
- ورزش کند. فعالیت بدنی به نوحوان شما کمک می‌کند سالم بماند، انرژی بیشتری داشته باشد، احساس اعتماد به نفس داشته باشد، استرس را مدیریت کند و خوب بخوابد.
- عادات غذایی سالم را ایجاد و حفظ کند.
- خواب منظم کافی داشته باشد. نوجوانان به 9 تا 11 ساعت و نوجوانان به 8 تا 10 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. خواب با کیفیت به فرزند شما کمک می‌کند تا زندگی پرمشغله، استرس و مسئولیت‌ها را مدیریت کند.
- زمان استفاده از صفحه نمایش و فناوری دیجیتال را با سایر فعالیت‌هایی که برای رشد و پرورش ذهن مفید هستند مانند کتاب خواندن متعادل کند.
- از سیگار و سایر مواد مخدر خودداری کنید. سیگار و مواد مخدر یک عامل خطر عمده برای مشکلات سلامت روان نوجوانان هستند.
- مراقب خودت باش!
شما والدین هم نیاز به مراقبت و حمایت از خود دارید! مراقبت از خود فایده دیگری هم دارد: می‌توانید الگوی خودمراقبتی برای نوجوانتان باشید.
برای روابط خود وقت بگذارید. سعی کنید چند نفر را پیدا کنید که بتوانید احساسات و تجربیات خود را با آنها به اشتراک بگذارید. در روز برای انجام کارهایی که به شما در مقابله و مدیریت استرس کمک می کند وقت بگذارید. انجام کارهایی که دوست دارید یا صرفاً چند دقیقه استراحت در روز می‌تواند به شما کمک کند تا احساس آرامش و انرژی مجدد داشته باشید.
استراتژی‌های مقابله‌ای مثبت متفاوتی را امتحان کنید که برای شما مفید است. مثلا ورزش کردن، صحبت کردن با دوستان، تهیه فهرست کارهای روزانه یا از پیش برنامه‌ریزی کردن، حفظ روتین‌های روزانه و انجام کارهایی که از آن لذت می‌برید، مانند موسیقی، هنر یا رقصیدن.
چه زمانی نگران سلامت روان نوجوان خود باشیم؟
مواقعی وجود دارد که ممکن است متوجه تغییراتی در رفتار، خلق و خو یا لذت بردن از فعالیت‌های مورد علاقه فرزندتان شوید. ممکن است در مورد او نگران باشید و مطمئن نباشید که چگونه به او کمک کنید. برخی از این تغییرات ممکن است مربوط به مراحل معمول رشد باشد. با این حال، اگر این تغییرات برای چند هفته باقی بمانند و در عملکرد روزمره او اختلال ایجاد کنند، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. اگر متوجه یک یا چند مورد از رفتارهای زیر در فرزند خود شدید، پیشنهاد می‌کنیم با یک پزشک یا یک روانشناس مشورت کنید:
- بیش از دو هفته احساس غمگینی، بی‌انگیزگی یا گوشه‌گیری
- احساس ناامیدی و شکست و یا گریه کردن‌های بی‌دلیل
- تلاش برای آسیب رساندن به خود یا برنامه‌ریزی برای انجام این کار، صحبت در مورد خودکشی
- تجربه ترس ناگهانی و طاقت‌فرسا بدون دلیل همراه با افزایش ضربان قلب یا تنفس سریع
- درگیر شدن در دعوا یا ابراز تمایل به صدمه زدن به دیگران
- به هم خوردن برنامه غذایی شامل خوردن زیاد، کم خوردن یا درگیر شدن بیش از حد در فعالیت‌های ورزشی به منظور کاهش وزن
- مشکل شدید در تمرکز کردن یا کاهش شدید عملکرد تحصیلی
- دردهای بدنی مداوم و بی دلیل مثل سر درد یا دل درد
- استفاده از مواد مخدر یا الکل
- نگرانی‌ها یا ترس‌های شدیدی که مانع فعالیت‌های روزانه می‌شوند
- نوسانات شدید خلقی که باعث ایجاد مشکل در روابط با خانواده و دوستان می‌شود
- تغییرات شدید در رفتار یا شخصیت
اگر متوجه شدید نوجوان شما با هر یک از موارد بالا دست و پنجه نرم می‌کند، نخست به او اطمینان دهید که مشکل او قابل حل است و کمک در دسترس است. از او اجازه بگیرید تا به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. شما می‌توانید این کار را با گفتن مواردی مشابه جملات زیر انجام دهید:
«خیلی خوبه که این مورد رو به من گفتی. نظرت چیه تا از شخص متخصصی کمک بگیریم تا مجبور نباشی به این احساس ادامه بدی؟ از نظرت مشکلی نداره ؟»
«متوجه شدم که اخیراً خیلی تو خودت بودی و اوقات سختی رو داری می‌گذرونی. من کسی رو می‌شناسم که بهش اعتماد دارم و امیدوارم بتونه بهت کمک کنه تا احساس بهتری داشته باشی. اگه زمانی برای ملاقات با او بذاریم، اشکالی نداره؟»
اگر فرزندتان از اجازه دادن امتناع کرد، می‌توانید نگرانی‌های خود را با یک متخصص یا مشاور کودک و نوجوان در میان بگذارید تا شما را راهنمایی کند که برای حمایت از نوجوان خود چه کاری انجام دهید.
مهم‌ترین مورد این است که به فرزندتان نشان دهید که به او اهمیت می‌دهید، دوستش دارید و در هر شرایطی حامی و پشتیبان او خواهید بود. ممکن است هر دوی شما در مورد اقداماتی که باید بردارید کمی احساس سردرگمی کنید، اما به نوجوان خود اطمینان دهید که با هم از این سختی‌ها عبور خواهید کرد و سلامت روان او اولویت شماست.
دیدگاهتان را بنویسید