خیانت عاطفی چیست؟ از دلایل تا پیشگیری و درمان خیانت

تا حالا برایتان اتفاق افتاده که در یک رابطه‌ی عاطفی باشید، اما با کسی به غیر از شریک عاطفی‌تان آشنا بشوید؟ و هدفتان از این ارتباط فقط یک تعامل ساده باشد، ولی بعد از مدتی وقتی به این رابطه نگاه کنید، متوجه شوید دیگر فقط رابطه‌ای ساده و دوستانه نیست؟ در این مقاله به مطالبی اشاره شده است که با فکر کردن به آن‌ها می‌توانید دید بهتری از رابطه‌ی فعلی‌تان به دست آورید. و با مفهوم خیانت عاطفی، و دلایل به وجود آمدن خیانت عاطفی تا پیشگیری و درمان آن آشنا می‌شویم.

خیانت عاطفی چیست؟

خیانت عاطفی، رابطه‌ای است که با فرد سوم ساخته‌ایم و تلاش می‌کنیم این رابطه را از همه پنهان کنیم. این رابطه می‌تواند شامل پیام، تماس تلفنی، ملاقات‌های پنهانی و حتی رابطه‌ی جنسی باشد. ممکن است بگویید این فقط یک رابطه‌ی دوستانه‌ی ساده است اما این رابطه می‌تواند به سرعت به رابطه‌ی عاطفی تبدیل شود و مرز بین رابطه‌ی دوستانه و عاشقانه را محو کند.

ویژگی خیانت عاطفی

در اینگونه روابط افراد به یکدیگر اعتماد می‌کنند، درد و دل می‌کنند، زمان زیادی را باهم می‌گذرانند، در مورد اهداف و آرزوهایشان صحبت می‌کنند. همینطور افراد حس می‌کنند به شدت به حضور هم علاقه‌مند شده‌اند و این‌ها باعث می‌شود دلبستگی شکل بگیرد و احساسی جدید و ناگهانی شروع به ظاهر شدن می‌کند. حتی بدون رابطه‌ی جنسی، این نوع روابط می‌تواند بر رابطه‌ی اصلی فرد تاثیر منفی بگذارد.

دریافت مشاوره خیانت

ما این رابطه را از شریک عاطفی‌مان پنهان می‌کنیم. ممکن است این روابط بستری شوند برای اینکه خشم و مشکلات رابطه‌مان را به جای حل و فصل با شریک عاطفی‌مان، جای دیگری مطرح کنیم؛ مشکلات ما همچنان باقی می‌مانند و رابطه عاطفی نصفه‌نیمه‌ی جدید با خودش احساس گناه و احساسات دیگر به همراه می‌آورد. در این روابط پنهانی معمولا هر دو طرف سردرگم می‌شوند. حد و مرزها گم می‌شود و هر دو طرف، احتمالا حضور شخص دیگر را در رابطه‌شان احساس می‌کنند. ممکن است به رابطه جنسی هم کشیده شود اما به صورت کلی چشم‌انداز رابطه مشخص نیست. باهم وقت می‌گذرانند اما نمی‌دانند این رابطه کجای زندگی‌شان است و قرار است به کجا برسد.

همچنین بخوانید: تفاوت عشق با وابسته شدن؛ فرق عشق سالم با وابستگی

چرا برخی علی‌رغم علاقه به شریک عاطفی خود به او خیانت می‌کنند؟

خیانت می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما مهم‌ترین چیزی که باید در نظر گرفت این است که خیانت چه چیزی را درباره‌ی شخص می‌گوید. تحقیقات در طی این سال‌ها عوامل شخصیتی مثل «برون‌گرایی، روان‌رنجوری، خودشیفتگی و روانپریشی در سطوح بالا را عامل خیانت عاطفی در نظر گرفته‌اند؛ همچنین نشان داده‌اند که افراد با خودکنترلی پایین‌، هیجان‌طلبی بالا و گرایش به روابط جنسی نامحدود بیشتر دست به خیانت می‌زنند.

عامل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است کمتر به آن پرداخته شده باشد و آن، دلبستگی اضطرابی (دوسوگرا) است. دلبستگی از روابط نوزادان با مراقبان اولیه ناشی می‌شود که ماهیت این رابطه‌ی صمیمی اولیه، ماهیت روابط صمیمی یک فرد در سرتاسر زندگی او را تعیین می‌کند. دلبستگی بین کودک و مراقب اولیه‌ی او، منجر به تفاوت‌های فردی، اجتماعی و نیز انتظارات فرد نسبت به روابط عاطفی‌اش می‌شود.

نقش دلبستگی اضطرابی در خیانت به شریک عاطفی

نوع دلبستگی افراد رابطه‌ی عاطفی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و دلبستگی اضطرابی ممکن است پیامد‌هایی برای این روابط در پی داشته باشد. برخی مطالعات نشان می‌دهند که افراد با اضطراب بالا بیشتر درگیر خیانت می‌شوند؛ پس بر این اساس دلبستگی اضطرابی در زمینه‌ی خیانت یکی از پیامدهای منفی برای رابطه است.

فردی که دلبستگی اضطرابی دارد دائما نگران در دسترس بودن و پاسخگویی شریک عاطفی‌ خود به نیازهایش است. حساسیت زیادی به رها شدن دارد و تمایل به نزدیکی بیش‌از حد به شریک عاطفی خود نشان می‌دهد. افرادی که دلبستگی آن‌ها از نوع اضطرابی است به شدت از رها شدن، طرد شدن، در دسترس نبودن و عدم پاسخگویی شریک عاطفی‌شان به نیازهای آن‌ها می‌ترسند.

پارادوکس اینجاست که افراد با دلبستگی اضطرابی نگرانی زیادی درباره‌ی رها شدن دارند و این باعث می‌شود دائما به شریک عاطفی خود بچسبند؛ پس چرا افرادی که از این می‌ترسند که شریک زندگی آن‌ها ممکن است آن‌ها را ترک کند، بیشتر درگیر خیانت می‌شوند؟ چیزی که ذاتاً رابطه را به خطر می‌اندازد؟ افراد با دلبستگی اضطرابی تمایل به تعهد بیشتر، تمایل به صمیمیت بیشتر، و فداکاری بیشتر در رابطه دارند و می‌خواهند که بیشتر به شریک عاطفی خود نزدیک باشند. پس چه اتفاقی می‌افتد که به کارهایی دست می‌زنند که به طور بالقوه شریک عاطفی‌شان را از آن‌ها دورتر کند؟

محرک های خیانت عاطفی

محرک هایی برای خیانت عاطفی وجود دارد. در ادامه به چند محرک اشاره می‌شود:

• خیانت عاطفی اغلب زمانی شروع می‌شود که دو طرف اشتیاق خود را از دست داده‌اند.
• تعاملاتشان کسل‌کننده شده است.
• رابطه‌ی جنسی کمی دارند یا کلا ندارند.
• دائما نق می‌زنند و از هم انتقاد می‌کنند.
• به ندرت زمانی که باهم هستند خوشحال هستند.
• همدیگر را سرزنش می‌کنند.
• به هم گوش نمی‌دهند و توجه نمی‌کنند.

تحت این شرایط ممکن است دوستی که گوش می‌دهد یا توجه می‌کند، ایده‌آل شود.

از کجا بفهمیم رابطه جدیدمان خیانت عاطفی است یا نه؟

• از شریک عاطفی‌تان پیش دوستتان شکایت می‌کنید و احساس می‌کنید او شما را بیشتر درک می‌کند؟
• احساس می‌کنید با دوست جدید خود بیشتر از شریک عاطفی‌تان وقت می‌گذرانید؟
• به او فکر می‌کنید، خیال پردازی می‌کنید و احساسات جنسی دارید؟
• درباره خودتان بیشتر با او صحبت می‌کنید تا با شریک عاطفی‌تان؟
• ترجیح می‌دهید با دوست خود باشید تا شریک عاطفی‌تان؟
• شریک عاطفی شما از احساساتتان نسبت به او با خبر است؟

با پاسخ دادن به سوالات بالا می توانید درک بهتری از رابطه‌تان به دست آوردید.

تاثیرات خیانت عاطفی

آشکار شدن خیانت پیامد های منفی زیادی را برای هر دو به دنبال دارد، از جمله:

• از بین‌ رفتن اعتماد: یکی از اصلی‌ترین تاثیرات خیانت عاطفی، از بین رفتن اعتماد شریک عاطفیتان است. اینکه اعتماد را از نو بسازید ممکن است خیلی سخت باشد.
• پایان رابطه: خیانت می‌تواند باعث شود که رابطه‌تان تمام شود یا دیگر مثل قبل نباشد.
• تاثیرات روانی: خیانت می‌تواند منجر به تاثیرات روانی از جمله افسردگی، اضطراب، خشم و عصبانیت شود. خیانت عاطفی تاثیر زیادی بر عملکرد هیجانی و رفتاری هر دو نفر دارد.
• تاثیر بر خانواده: خیانت می‌تواند اثر منفی بر خانواده و افراد مشترک رابطه داشته باشد.
• تاثیر برکودکان: اگر فرزند دارید، خیانت شما می‌تواند تاثیر منفی روی او داشته باشد.

شریک عاطفی‌تان بعد از خیانت چه احساسی دارد؟

زمانی که شریک عاطفی‌تان متوجه رابطه‌ی جدید شما بشود ممکن است احساس کند به اندازه‌ی کافی خوب نیست. عزت نفسش خدشه‌دار می‌شود. به این فکر می‌کند که دوست جدید شما حتما از او بهتر و جذاب‌تر است. احساس می‌کند تحقیر شده‌ است و فکر می‌کند دوست‌داشتنی نیست. در ذهنش مدام دنبال چرا است، چرا این اتفاق افتاده است؟ من کجا اشتباه کرده‌ام؟ ممکن است احساس شدید طردشدگی، شرم، خشم و نفرت پیدا کند. به این فکر می‌کند که با فرد دیگری جایگزین شده است. خیانت دیدن تجربه‌ی دردناکی است.

صداقت در رابطه عاطفی

صداقت و شفاف بودن از پایه‌های رابطه‌ی موفق هستند. منظور از صداقت این است که فرد افکار، احساسات و تجربیات خودش را با شریک عاطفی‌اش در میان بگذارد. این موضوعی است که برای رشد و دوام رابطه مهم است. اما در عین حال فرد حق دارد برخی از جنبه‌های زندگیش را به شریک عاطفیش نگوید. همیشه نیازی به اشتراک گذاشتن همه‌چیز با شریک عاطفی‌تان نیست و برخی از مسائل ممکن است ناگفته بمانند.

اما وقتی که این نیاز به حفظ حریم خصوصی تبدیل به مخفی‌کاری می‌شود به مشکل برمی‌خوریم. به عبارت دیگر، وقتی ما به جای صادق بودن شروع به پنهان‌کاری می‌کنیم، این ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکل در رابطه باشد.

پیشگیری از خیانت

برای داشتن رابطه‌ای سالم و پیشگیری از خیانت لازم است به نکات زیر توجه کنید:

• ارتباط صادقانه و شفاف: همانطور که قبلا اشاره شد، ارتباط صادقانه با شریک عاطفی‌مان خیلی اهمیت دارد. با شریک عاطفی‌تان در مورد نیازها و احساسات خود صحبت کنید. صحبت در مورد این مسائل می‌تواند از خیانت جلوگیری کند.
• زمان کافی برای ارتباط با شریک عاطفی‌تان اختصاص دهید.
• خودکنترلی: زمانی که تنش و چالشی در رابطه‌تان به وجود می‌آید، سعی کنید خودتان را کنترل کنید و با یکدیگر راه حلی پیدا کنید.
• توجه به نشانه‌ها: اگر در رابطه‌تان متوجه‌ی تغییر رفتار شریک عاطفی‌تان شده‌‌اید، با شریک خود در این رابطه صحبت کنید.
• بازخورد مثبت: سعی کنید به شریک عاطفی‌تان بازخوردهای مثبت و سازنده بدهید. بازخورد دادن باعث تقویت رابطه‌تان می‌شود.
• کمک گرفتن از زوج‌درمانگر و مشاوره زوج درمانی برای حل مشکلات پیش از آنکه دیر شود! اگر خودتان نتوانستید چالش‌های رابطه را برطرف کنید، می‌توانید از زوج درمانگر کمک بگیرید.

به طور خلاصه ، نیاز است به فکر بهبود مهارت‌های ارتباطی، شفافیت، توجه به نیازها و احساسات شریک عاطفی‌تان باشید. توجه به این نکات برای بهبود رابطه و جلوگیری از خیانت می‌تواند مفید باشد.

همچنین بخوانید: ترمیم رابطه عاشقانه؛ بازسازی رابطه خراب شده!

ترمیم رابطه بعد از خیانت عاطفی

اگر در رابطه‌تان خیانت کرده‌اید، و پشیمانی از خیانت دارید، نکات و راهکار‌های زیر را در نظر بگیرید:

• صحبت کردن: با شریک عاطفی‌تان صحبت کنید چون شما نفر سوم را وارد رابطه‌تان کرده‌اید. احساسات خود را به او بگویید اما رفتارتان را توجیه نکنید. سعی نکنید بدون صحبت کردن از این موضوع رد شوید.
• دریافت روان‌درمانی فردی یا زوج‌درمانی: حتما به متخصص مراجعه کنید تا با حل و فصل این مسئله و بینش عمیق به آن، دیگر تکرارش نکنید. اگر شریک عاطفی شما موافق باشد، می‌توانید به زوج‌درمانگر مراجعه کنید.
• بهبود مهارت‌های ارتباطی: تلاش کنید مهارت‌های ارتباطی را یاد بگیرید و برای حفظ رابطه‌تان زمان بگذارید.

در آخر بهتر است به این نکته توجه کنیم که هنگامی که روابط عاشقانه پیش می‌روند و زمان می‌گذرد، به طور طبیعی تغییراتی اتفاق می‌افتد. عشق و هیجانات ابتدایی به مرور زمان کمتر می‌شود. در روابط عاطفی این تغییرات طبیعی هستند. اما اگر این تغییرات را نادیده بگیریم، ممکن است رابطه‌مان به مشکل بخورد. حتی بعد از اینکه رابطه‌ای را شروع کرده‌اید، طبیعی است مواقعی افراد دیگر برایتان جذاب به نظر برسند؛ اما میدان دادن به این میل و آغاز روابط جدید به نفع هیچ‌کدام از شما نیست. آغاز یک رابطه عاشقانه آسان است اما نگه داشتن آن به ظرفیت روانی بالاتری احتیاج دارد. بنابراین، اهمیت دارد که در طول زمان تغییرات در رابطه‌مان را تشخیص دهیم و به آنها اهمیت دهیم تا رابطه‌مان پایدار بماند. برای بهبود روابط عاطفی خود می‌توانید از زوج درمانگران کلینیک روانشناسی آگاه برای روان درمانی حضوری در تهران و شیراز و همچنین آنلاین، مشاوره بگیرید. قسمتی از محتوا به قلم راحله کرمی به روزرسانی شده است.