۱۲ راه ارتباط با نوجوان؛ چگونه با فرزند نوجوان خود ارتباط برقرار کنیم؟
«او از من متنفر است. به سختی می‌توانم دو کلام با او حرف بزنم. نمی‌خواهد با او کاری داشته باشم و اصلا به سمتش بروم. تمام زندگی‌اش، دوستانش شده‌اند و اصلا مرا حساب نمی‌کند!» این‌ها، جملات رایجی هستند که اگر شما هم یک نوجوان در منزل داشته باشید، احتمالا بارها در مورد او گفته‌اید! به نظر می‌آید صحبت کردن و ارتباط با نوجوان کار حضرت فیل باشد!
چرا ارتباط با نوجوانان سخت است؟
در طی دوره نوجوانی و زمان بلوغ، هورمون‌هایی که بلوغ را تحریک می‌کنند و تغییرات فیزیکی آن را به وجود می‌آورند، بر نحوه تفکر و احساس نوجوان تأثیر می‌گذارند. همچنین، تغییرات عمده‌ای در مغز نوجوان اتفاق می‌افتد که بر قضاوت، تصمیم‌گیری و احساسات او تأثیر می‌گذارد و او را تبدیل به آدمی تکانشگر و بد خلق می‌کند. در واقع شاید نوجوان شما از نظر بدنی و ظاهری تقریباً بالغ به نظر برسد، اما مغز او هنوز به بلوغ نرسیده است.
دریافت مشاوره از روانشناس نوجوان کلینیک آگاه
خطرات گفتگوی تیره و تار در ارتباط با نوجوان
در این دوران ممکن است صحبت‌های شما و نوجوانتان به جمله دوم نرسیده، با درگیری و دعوا خاتمه پیدا کند! احساس گناه، فشار، استرس، عدم اطمینان، قضاوت، تنهایی و سوء تفاهم ممکن است در هر دو طرف زیاد شده و باعث شود مکالمات حتی سنگین‌تر و پرتنش‌تر شود! در این میان، یک الگوی ارتباطی معیوب (یا محدود) هم اضافه کنید تا به عمق ماجرا اضافه شود!
در نهایت تمام این‌ها منجر به ایجاد حائلی میان شما و نوجوانتان میشود؛ در صورتی که نوجوانی دوره‌ای است که در آن بچه‌ها به شدت مستعد استرس، رفتارهای مخاطره‌آمیز، تصمیم‌گیری ضعیف، اضطراب و افسردگی هستند. آنها بیش از هر وقت دیگری نیازمند یک پشتوانه محکم برای حمایت عاطفی و نظارت هستند.
ارتباط با نوجوان را حفظ کنید!
در دوران نوجوانی، باز نگه داشتن خطوط ارتباطی از سمت شما ضروری و از همیشه مهم‌تر است. با ایجاد یک رابطه خوب و مناسب، نوجوان شما به جای مراجعه به دوستان برای کمک و راهنمایی یا احساس تنهایی کردن، بیشتر به سراغ شما می‌آید تا برای چیزهای مهمی مانند روابط خود و مشکلات مدرسه کمک بگیرد.
از این رو اگر در پی تقویت و حفظ ارتباط خود با فرزندتان یا در غوغای تلاش برای صحبت با او هستید، ما نکاتی را پیشنهاد می‌کنیم که می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند:
1. گوش شنوا داشته باشید
نوجوانان می‌خواهند والدینشان با صبر، درک و پذیرش به داستان‌ها، نگرانی‌ها و احساسات آنها گوش دهند. نوجوان شما باید باور داشته باشد که می‌تواند مشکلات و مسائلش را با شما به اشتراک بگذارد و از طرف شما مورد قضاوت یا شماتت قرار نگیرد. والدینی که خوب به فرزندشان گوش می‌دهند، می‌دانند در زندگی نوجوانانشان چه می‌گذرد و در صورت لزوم می‌توانند از آنها محافظت کنند.
یکی از بهترین راه‌ها برای گوش دادن فعالانه، بررسی کردن و تأمل در مورد آنچه گفته شده است. مثلا از جملاتی مانند مثال‌های زیر استفاده کنید:
«فکر می‌کنم شنیدم که گفتی…»
«آیا درست متوجه شدم؟ منظورت … بود؟»
2. چه در سر نوجوانان می‌گذرد؟
به چیزهایی فکر کنید که نوجوان شما ممکن است بخواهد درباره آنها با شما صحبت کند (روابط خود، مشکلات تحصیلی، سیگار، …). سعی کنید از قبل در مورد آنها اطلاعاتی کسب کنید تا زمانی که فرزندتان با سؤالات یا ایده‌های دشوار به سراغ شما می‌آید، آماده و مایل به بحث باشید.
3. در ارتباط. با نوجوان، کمتر صحبت کنید!
سعی کنید در طی صحبت با نوجوان خود، به او فرصت بیشتری برای حرف زدن بدهید و بیش از اینکه گوینده باشید، شنونده باشید. تمرکز شما باید بر آن چه او می‌گوید باشد تا این که خودتان می‌خواهید چه چیزهایی به فرزندتان بگویید.
3. در ارتباط با نوجوان واکنش‌ها باید مدیریت شوند
اولین قدم در ارتباط برقرار کردن و نظارت موثر بر نوجوان این است که یاد بگیرید واکنش‌های خود را مدیریت کنید و خونسرد باشید. وقتی شما به گفته‌های نوجوان خود به شدت واکنش نشان دهید، او از گفتن چیزهایی که فکر می‌کند باعث ناراحتی یا عصبانیت شما میشود، دست می‌کشد!
4. به نوجوان خود بگویید: کمک می‌خواهی؟
بدون ایجاد مزاحمت یا فشار، در کنار نوجوان خود باشید و به او بگویید که همیشه در دسترس هستید. گاهی اوقات، نوجوانان علاقه‌ای به مشاوره ندارند، بلکه فقط می‌خواهند صحبت کنند. بنابراین بهتر است قبل از کمک یا توصیه کردن، از او بپرسید که آیا می‌خواهد نظر شما را بداند یا نه. می‌توانید در هنگام کمک کردن در مورد موضوعی، ابتدا از خودش بپرسید که فکر می‌کند باید با این اتفاق چه برخوردی داشته باشد و سپس پاسخ‌های او را به سمت مناسب هدایت کنید. به این صورت بدون اینکه به او بگویید چه کاری انجام دهد، او را به مسیر درست هدایت کرده‌اید.
5. برای ارتباط با نوجوان او را بازجویی نکنید!
به او فضایی دهید که خود در مورد مسائلش با شما صحبت کند. اگر از او سوالی می‌پرسید، دقت کنید که به نظر نیاید به دنبال حرف کشیدن یا سوال پیچ کردن او هستید! اگر یک مکالمه رنگ و بوی بازجویی به خود بگیرد، فرزند شما کمتر احتمال دارد که با شما هم‌کلام شود، چه برسد به اینکه احساس اشتیاق به صحبت کردن با شما داشته باشد!
6. سخنرانی و تسلط برای ارتباط با نوجوان ممنوع!
از سخنرانی کردن، پند و اندرز دادن یا اینکه بحث رو در دست بگیرید، اجتناب کنید! می‌توانید نگرانی‌های خود را بیان کنید، اما به یاد آورید که شما هم در دوران نوجوانی خود اشتباهات و خطاهایی داشته‌اید، پس طبیعی است که نوجوان شما هم گاهی تصمیمات اشتباه بگیرد.
7. در ارتباط با نوجوان قضاوت نکنید
یکی دیگر از مؤلفه‌های مهم تسهیل ارتباط با نوجوان خود این است که سعی کنید بی‌طرف، همدل و صادق باشید و حتی اگر لازم است، او را به آغوش بکشید و آرام کنید. به نوجوان خود بگویید که چه فکر می‌کنید و مطمئن شوید که انتظارات خود را واضح بیان کرده‌اید، مخصوصاً وقتی صحبت در مورد امنیت اوست. با این حال، لازم نیست هر انتقاد یا سرزنشی را که به ذهنتان خطور می‌کند، به او بگویید.
8. در برقراری ارتباط با نوجوان فاجعه سازی نکنید!
هر چیز ساده‌ای که نوجوان شما بیان می‌کند، حتما نشانه‌ای از یک اتفاق وحشتناک نیست! در عین حال که نسبت به او، افکار و کارهایش باید هوشیار باشید، در عین حال نباید از کاه، کوه بسازید و فاجعه‌سازی کنید.
9. نشان دهید به نوجوان خود اعتماد دارید!
نوجوانان می‌خواهند جدی گرفته شوند، مخصوصاً توسط والدینشان. به دنبال راه‌هایی باشید که نشان دهید به نوجوان خود اعتماد دارید. به طور مثال وظایفی را بر عهده او بگذارید تا انجام دهد. این که به فرزندتان بفهمانید که به او ایمان دارید، اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد و باعث میشود که او در موقعیت مناسبی قرار بگیرد.
همچنین بخوانید: دوست یابی در نوجوانان؛ چگونه کمک کنیم نوجوان دوست خوبی پیدا کند؟
10. نوجوان منحصر به فرد شما
خیلی مهم است که نوجوان را به عنوان فردی منحصر به فرد از خودتان با افکار، احساسات، اولویت‌ها، استعدادها و رویاهای خاص خودش ببینید. بدیهی است که این وظیفه شما والدین است که به شکل‌گیری نوجوان خود کمک کنید؛ اما در نهایت، اوست که باید تصمیم بگیرد چه انتخاب‌هایی داشته باشد.
11. رعایت مرزها و احترام در ارتباط با نوجوان
اگر برای نوجوان خود احترام قائل باشید، احتمال بیشتری دارد که به شما احترام بگذارد. سعی کنید اصولی مانند قطع نکردن صحبت یکدیگر، توجه کردن و نگاه کردن به چشمان همدیگر، جدی گرفتن نگرانی‌ها و داستان‌های او و به طور کلی، ارتباط با نوجوان به شیوه‌ای قابل اعتماد و همراه با مراقبت را رعایت کنید. البته در نظر داشته باشید اگرچه مهم است که به نوجوان خود احترام بگذارید، اما به طور کلی و به طور خاص برای مکالمات باید قوانین و مرزهایی داشته باشید.
این قوانین می‌توانند بسط قوانین خانه شما باشند. هرچند برخی والدین از بی احترامی نوجوانان گله می‌کنند. که در این مورد نیز مقاله ای را در وبسایت کلینیک روانشناسی آگاه منتشر کرده‌ایم و به شما پیشنهاد مطالعه آن را می‌دهیم.
12. پیام‌های متنی در ارتباط با نوجوان
در حالی که پیام‌های متنی در فضای مجازی می توانند راه خوبی برای حفظ ارتباط با نوجوان شما باشد، سعی کنید صحبت‌های مهم را در این پیام ها مطرح نکنید. در پیام متنی، احتمال برداشت نادرست زیاد است و از طرفی، بچه‌ها خیلی راحت می‌توانند این پیام‌ها را نادیده بگیرند.
در نهایت سعی کنید برای صحبت با نوجوان خود زمان و مکان مناسبی انتخاب کنید و در عین حال مکالمات را کوتاه و دقیق نگه دارید. نوجوانان معمولاً نمی‌توانند برای مدت زمان طولانی تمرکز خود را حفظ کنند. امیدواریم با رعایت این نکات بتوانید کمی بیشتر به نوجوان خود نزدیک شوید.
دیدگاهتان را بنویسید