چطور با کمال گرایی در ازدواج مقابله کنیم؟
کمالگرایی در ازدواج، می‌تواند منجر به تعارضات و از بین رفتن صمیمیت بین زوجین شود. وقتی یکی از زوجین از پارتنر خود توقع دارد تا استاندارهای غیرممکنی را برآورده کند، هردو طرف ناکام می‌شوند. طرف مقابل از این ناکام می‌شود که هیچوقت نمی‌تواند استانداردهای همسر خود را برآورده کند و از طرف دیگر همسرش نیز به دلیل برآورده نشدن این استانداردها ناکام می‌شود. یک نفر ناامید می‌شود و دیگری احساس می‌کند قدرش دانسته نمی‌شود.
همۀ ما به‌دنبال ویژگی‌هایی خاص مانند: قابل‌اعتماد بودن، جذابیت، شوخ‌طبعی و موارد دیگر در روابط خود هستیم. اما وقتی این انتظارات خیلی زیاد و غیرواقعی باشند ممکن است نشانۀ کمالگرایی باشد. در این مقاله از وبسایت کلینیک روانشناسی آگاه دربارۀ کمال گرایی در ازدواج بیشتر صحبت می‌کنیم.
کمال گرایی در ازدواج یعنی چی؟
فردی که در زندگی زناشویی کمالگرا است، معیارهای بالا و همینطور نگرش کمال‌گرایانه‌ای برای همسر خود دارد. کمالگرایی در ازدواج زمانی رخ می‌دهد که یکی از طرفین انتظارات زیادی از دیگری داشته باشد و معتقد باشد دیگری نمی تواند این انتظارات را برآورده کند.
همچنین ممکن است کمالگرایی در انتخاب همسر یا شریک عاطفی رخ بدهد. فرد کمال گرا ممکن است در همان قدم اول کسی را پیدا نکند که شایستۀ رابطه باشد؛ یا معیارهای ایده‌آل‌گرایانه او اجازه ندهند به کسی نزدیک شود. این موضوع می‌تواند از جلسۀ خواستگاری یا آشنایی اولیه خودش را نشان بدهد.
آیا کمال گرایی در ازدواج و رابطه بد است؟
کمالگرایی می‌تواند بر فرد تأثیر منفی بگذارد، اما می‌تواند تأثیر مخربی بر روابط نیز داشته باشد. کمال‌گراها برای خود و شریک عاطفی‌شان استانداردهای بالا و غیرممکن دارند. استانداردهای محال می‌تواند منجر به واکنش عاطفی منفی، انتقادگری و عدم انعطاف شود. در ادامه بیشتر به موضوع کمالگرایی در ازدواج می‌پردازیم و آن را به‌طور گسترده توضیح می‌دهیم.
دریافت نوبت مشاوره ازدواج و قبل از ازدواج
نشانه‌های فردی که در ازدواج کمال گرا است
نشانه‌های کمالگرایی در تمام افراد دیده می‌شود. تفاوت این نشانه‌ها در یک فرد عادی و یک فرد کمالگرا در این است که این نشانه‌ها در فرد کمالگرا بسیار شدیدتر است. این نشانه‌ها در فرد کمالگرا به حدی است که باعث پریشانی ذهنی او در محل کار، ارتباطات و یا هر موقعیت دیگری می‌شود. در ادامه به چند نشانه از فرد کمالگرا از مقاله جودی کلارک می‌پردازیم:
بیش از حد فکر کردن (overthinking)
اینکه ما در تصمیمات خود خیلی مراقب باشیم ویژگی پسندیده‌ای است و مسئولیت‌پذیری ما را نسبت به مسائل نشان می‌دهد.
وقتی فردی بیش از حد فکر می‌کند یا به اصطلاح دچار اورتینک باشد، از پارتنر خود کناره‌گیری می‌کند تا موقعیت را به‌درستی بسنجد. او ممکن است دائما از دیگران نظرخواهی کند و از آن‌ها بخواهد دیدگاهشان را درمورد موقعیت‌های مختلف بیان کنند. زیرا دائما به‌دنبال تایید دیگران می‌گردد و اجازه می‌دهد دیگران جای او تصمیم بگیرند.
تردید در تصمیمات
یک فرد کمالگرا پس از تصمیم‌گیری، ذهنش آرام نمی‌گیرد و دائما تجزیه و تحلیل می‌کند. دائما دلایلی را بررسی می‌کند که نشان می‌دهد ممکن است تصمیمش اشتباه باشد. اغلب پس از تصمیم‌گیری ترس دارد و دوباره به‌دنبال تایید و اطمینان خاطر از سمت دیگران می‌گردد تا مطمئن شود انتخاب درستی انجام داده است.
به‌شدت نگران اشتباهات است
هدف اصلی کمال گرایی اجتناب از درد عاطفی است. یک کمالگرا اگر اشتباه کند احساس درد عمیق‌تری را نسبت به دیگر افراد تجربه می‌کند. به‌همین خاطر است که یک فرد کمالگرا تمام تلاشش را می‌کند تا مرتکب اشتباهی نشود. آن‌ها از طرد شدن توسط دیگران نیز واهمه دارند. طرد شدن برای همه‌ی افراد دردناک است اما افراد کمالگرا این درد را نیز عمیق‌تر تجربه می‌کنند. آن‌ها می‌ترسند اشتباه کنند و دیگر از سوی دیگران پذیرفته نباشند.
خودانتقادی
فرد کمالگرا در طول روز در چرخه انتقاد از خود گیر می‌کند. ذهنیت او درباره خودش بسیار منفی است. فرد کمالگرا برای اینکه از قضاوت دیگران در امان بماند دائما خود را قضاوت می‌کند. به‌عنوان مثال وقتی می‌خواهد رفتاری از خود نشان دهد دائما خود را نظارت و قضاوت می‌کند که به بهترین نحو آن را انجام دهد تا از قضاوت منفی دیگران در امان بماند.
اهمال‌کاری و اجتناب
یک کمالگرا آنقدر خود را نظارت می‌کند و به خودش شک دارد که از نظر روانی خسته می‌شود و از وظایفش اجتناب می‌کند. این مورد مخصوصا وقتی اتفاق می‌افتد که قرار است عملکرد آن‌ها قضاوت و ارزیابی شود.
حالت تدافعی – تحریک‌پذیری
افراد کمالگرا دائما در حال انتقاد از خود هستند و این خودگویی‌های منفی باعث می‌شود در مقابل انتقاد دیگران حالت دفاعی داشته باشند. زیرا آن‌ها در تلاش بودند از درد قضاوت شدن دور بمانند. درد انتقاد و قضاوت شدن باعث می‌شود واکنش دفاعی نشان دهند تا از خود محافظت کرده و آن درد را تجربه نکنند.
افسردگی
کمالگرایی فرد را درمانده و خسته می‌کند. فشارهایی که فرد کمالگرا دائما بر خود وارد می‌کند باعث ایجاد ناامیدی در او می‌شود. برخی افراد انتظارات سالمی از خود دارند و محدودیت‌های خود را درک می‌کنند. اهداف معقولانه و قابل دستیابی برای خود می‌گذارند. یک فرد کمالگرا از خود انتظارات بالایی دارد و ناکامی او در به دست آوردن این انتظارات باعث بوجود آمدن افسردگی می‌شود.
چطور با کمال گرایی در ازدواج مقابله کنیم؟
دنیای درونی یک کمالگرا بسیار سفت و سخت است و این چهارچوب‌ها می‌توانند رابطه عاطفی را سخت کنند. برای مقابله با کمالگرایی در ازدواج راه‌های زیر را امتحان کنید:
دلسوز باشید
همه ما در زندگی درد را تجربه کرده‌ایم و به همین ترتیب همه ما راهی برای اجتناب از درد یاد گرفتیم تا دیگر درد را تجربه نکنیم. کمال‌گرایان نیز آموخته‌اند عملکرد خوب و نشان دادن بهترین خود، برای اجتناب از اشتباه، درد آن‌ها را کمتر می‌کند. در قبال شریک عاطفی خود دلسوز باشید. سعی کنید شرایطی را فراهم کنید تا شریک عاطفی شما در رابطه احساس امنیت کند. احساس امنیت در رابطه باعث می‌شود آن بخش از وجودشان که همیشه دوست دارد در همه جا بهترین باشد، کمی آرام بگیرد و استراحت کند.
مرزبندی کنید
از آنجایی که افراد کمالگرا برای خود انتقادگر هستند می‌توانند برای دیگران هم انتقادگر باشند. حتما در معرض انتقادهای آن‌ها قرار گرفته‌اید. برای خود و او شفاف کنید که چه‌چیزهایی برای رابطه شما ضروری و چه‌چیزهایی به رابطه‌تان آسیب می‌زند. مثلا اگر دائما می‌شنوید پارتنر کمال‌گرای شما درباره زمان مسواک زدن شما انتقاد می‌کند، حد و مرزی تعیین کنید و بگویید مسائل شخصی‌تان را به خودتان بسپارد.
به آن‌ها کمک کنید جشن بگیرند
کمال‌گرایان روی عملکردشان بسیار متمرکز هستند و سخت تلاش می‌کنند. اما وقتی همه‌چیز دارد خوب پیش می‌رود آن‌ها نمی‌توانند برایش خوشحال باشند و جشن بگیرند. به‌جای اینکه از مسیر یا موفقیتشان لذت ببرند، فقط برای مدتی کوتاه از انتقادکردن خود دست می‌کشند. اما این صدای انتقادگر درونی سریعا بازمی‌گردد.
به‌علاوه چون یک کمالگرا ممکن است خودش را در رقابت با پارتنرش ببیند برایش سخت است اگر پارتنرش به موفقیتی دست یافت با او جشن بگیرد و یا از لحظات لذت ببرد.
آن‌ها را تشویق کنید ریسک کنند
کمال‌گراها تهدیدها و خطرهای احتمالی یک موقعیت را حرفه‌ای بررسی می‌کنند، برای همین ریسک‌پذیر نیستند. ریسک‌پذیر نبودن، تجربه نزدیکی و احساس صمیمیت با شریک زندگی را برای آن‌ها دشوار می‌کند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا بر احساسات خود کنترل داشته باشند زیرا می‌ترسند از سمت شما آسیب ببینند.
از آن‌ها بخواهید روی شما ریسک عاطفی کنند و آرزوها، خواسته‌ها و ترس های خود را با شما در میان بگذارند. به آن‌ها اطمینان دهید که شما فردی امن هستید و به او آسیب نخواهید زد.
زندگی و ازدواج با فرد کمال گرا چطور است؟
داشتن رابطه با فرد کمالگرا می‌تواند چالش برانگیز باشد. نه به این دلیل که شریک کمال‌گرای شما دوست‌داشتنی نیست، بلکه به این دلیل که چهارچوب ذهنی او و توقعات بسیار بالایش از خود می‌تواند تأثیری زیادی بر روابط شما داشته باشد.
فرد کمالگرا برای پارنترش انتقادگر است
فرد کمالگرا تمام زندگی خود را با یک صدای انتقادگر درونی گذرانده است. پس قابل درک است از پارتنرش مانند خودش انتقاد کند. مخصوصا در روابط اجتماعی وقتی قرار است در برابر دیگران قضاوت شوند، بیشتر روی رفتار خودشان و پارتنرشان تمرکز می‌کنند. اگر خطایی ببینند سریع اشاره می‌کنند و تذکر می‌دهند.
ترس از صمیمیت
کمال‌گرایان به دلیل انتقاد دائمی از خود، نیازهایشان را نمی‌شناسند و از هیجاناتشان آگاهی ندارند. تمام تمرکزشان بر این است از درد کشیدن در امان بمانند تا جایی که نمی‌توانند متوجه باشند چه‌چیزی رابطۀ عاطفی‌شان را حفظ می‌کند. فرد کمالگرا اینقدر از آسیب دیدن می‌ترسد هیجانات و احساسات خود را بازگو نمی‌کند. نزدیکی احساسی و فیزیکی با فردی دیگر برای آن‌ها تهدید محسوب می‌شود حتی اگر دیوانه‌وار عاشق پارتنر خود باشند. وقتی فرد کمالگرا اینگونه با دنیای خود غریب باشد شناختن دنیای او نیز برای پارتنرش سخت می‌شود. در اینگونه مواقع پارتنرشان احساس تنهایی خواهد کرد.
واکنش پذیری
کمال‌گرایان به‌قدری از خود انتقاد می‌کنند که هرگونه بازخورد (مخصوصا اگر درباره اشتباهشان و یا اصلاح کردن عملکردشان باشد)، می‌تواند باعث شود احساس کنند طرد شده‌اند. زیرا کمال‌گرایان معمولا اعتقاد دارند تنها زمانی شایستۀ عشق و توجه هستند که عملکردشان عالی باشد. بنابراین قابل درک است وقتی شما از پارتنر کمال‌گرایتان انتقاد کنید با حالت تدافعی او مواجه شوید.
پارتنر فرد کمالگرا ممکن است این رفتارها را از خود بروز دهد:
- کمتر احساسات خود را در میان می‌گذارد.
- کمتر نظرات خود را بیان می‌کند.
- در تنهایی درد می‌کشند.
- احساس می‌کند نمی‌توانند به‌طور مساوی در گفت‌وگوها مشارکت داشته باشند.
رنجش و تنهایی می‌تواند برای زوجی که کمالگرایی در آن‌ها وجود دارد، چالش بزرگی باشد.
ایده آل گرایی در ازدواج چه خوبی‌هایی دارد؟
ایده‌آل‌گرایی در ازدواج اگر به‌اندازه باشد حتی می‌تواند باعث رشد رابطه شود. زمانی که شما درک کنید پارتنرتان در کنار خوبی‌هایی که دارد ویژگی‌هایی دارد که ممکن است از آن متنفر باشید اما قرار نیست رابطه را به خاطر این بدی‌ها تمام کنید. می‌توانید صفات خوب پارتنرتان را کمی بیشتر از آنچه که هست ایده‌آل ببینید و در نتیجه رابطۀ بهتری را تجربه کنید.
همچنین بخوانید: مهم ترین سوالات خواستگاری
جمع بندی
زندگی با یک فرد کمالگرا چالش‌برانگیز است. اما در بیشتر موارد، می‌توانید با کمی تلاش، رابطه خود را با شریک زندگی خود بهبود بخشید. با صبوری و آشنایی با رفتارها و افکار یک فرد کمالگرا راحت‌تر می‌توانید با او کنار بیایید. سعی کنید حتما از یک زوج درمانگر متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید