فرد حساس کیست؟ ۱۰ نشانه شخصیت حساس
تا حالا برایتان پیش آمده است که در سالن سینما صدای بلند فیلم باعث ناراحتی شما شده باشد؟ آنقدری که ترجیح داده اید از سالن سینما خارج شوید؟ یا اینکه از اطرافیان خود شنیده اید که فرد حساسی هستید؟ حساسیت، یک ویژگی شخصیتی است که اخیرا مورد توجه واقع شده است. ما در این مقاله از کلینیک روانشناسی آگاه، به بررسی این مفهوم و مزایا و معایبش خواهیم پرداخت.
فرد حساس کیست؟
سیستم عصبی فرد حساس نسبت به محرک‌های اجتماعی، عاطفی ، فیزیکی و همینطور نسبت به رویدادها و اتفاقات در محیط واکنش شدیدتری نشان می‌دهد. فرد حساس، احساسات مثبت و منفی را به طور عمیق‌تری تجربه می‌کند. فرد حساس، نسبت به افراد دیگر در مقابل شوخی و نقد حساسیت بیشتری دارد. خیلی زود ناراحت می‌شود، زودگریه می‌کند و به طور کلی می‌توان گفت آستانه‌ی تحمل پایین‌تری دارد. در اصطلاح عامیانه به فرد حساس، زودرنج هم گفته می‌شود. احتمالا در زندگیتان با صحنه‌های زیر از فرد حساس روبه‌رو شده‌اید :
- کسی با او در جمع شوخی کرده است و او بابت این شوخی حسابی دلخور شده است. (محتوای شوخی توهین‌آمیز نبوده)
- فردی از او انتقاد می کند، او از این انتقاد رنجیده می‌شود و تا چند روز حالش بد است.
- مهمانی گرفته است و یکی از دوستانش نتوانسته است در این مهمانی شرکت کند، او خیلی ناراحت می‌شود.
حساس بودن فرد می‌تواند زندگی‌اش را مختل کند و برای فرد و همینطور اطرافیانش خسته‌کننده باشد.
ویژگی‌های فرد حساس
حساس بودن فرد به معنای داشتن اختلال روانی نیست. حساس بودن یک ویژگی شخصیتی است و تقریبا 15تا 20 درصد از جمعیت جهان شخصیت حساس دارند. این افراد ویژگی‌ها و علائمی دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:
- نور و صدای زیاد برایشان آزاردهنده است.
- نسبت به کافئین و داروها حساسیت دارند.
- در مکان‌های شلوغ احساس آشفتگی دارند.
- نسبت به دیگران احساس خستگی بیشتری دارند.
- تحت تاثیر خلق و انرژی دیگران قرار می‌گیرند.
- به سرعت واکنش نشان می‌دهند.
- با تغییرات در محیط مشکل دارند.
- از تماشای فیلم‌های خشونت‌آمیز اجتناب می‌کنند.
10 نشانه‌ی شخصیت حساس
همه‌ی افراد حساس ویژگی های یکسانی را تجربه نمی‌کنند اما همه‌ی آنها نسبت به تغییرات حساس هستند و تجربه های عمیق و شدیدی دارند. در ادامه به برخی از نشانه های این افراد اشاره می‌کنیم:
1) از اطرافیانشان می‌شنوند که خیلی حساس هستند: فرد حساس نسبت به دیگران حساسیت بیشتری دارد؛ از این رو ممکن است دیگران به او بگویند خیلی حساس هستی.
2)صداهای بلند برایشان آزاردهنده است: فرد حساس نسبت به صدای بلند مثلا صدای موزیک یا محیط پر سروصدا بسیار حساس است.
3) از تماشای صحنه‌های خشونت‌آمیز در رسانه‌ها ناراحت می‌شوند: تماشای خشونت برای فرد حساس آزاردهنده است. برای همین از فیلم‌ها و اخباری که صحنه‌ی خشونت دارند اجتناب می‌کند.
4) از موقعیت‌های استرس‌زا اجتناب می‌کنند: فرد حساس از موقعیت‌های استرس‌زا دوری می‌کند. این رفتار ممکن است ارادی باشد یا ناخودآگاه.
5) در محیط‌های شلوغ احساس ناراحتی دارند: محیط‌های شلوغ پر از محرک‌هایی هستند که باعث ناراحتی فرد حساس می‌شود به همین دلیل از حضور در محیط های اجتماعی اجتناب می‌کنند.
6) در کودکی خجالتی بوده‌اند: بسیاری از افراد حساس در کودکی بسیار خجالتی بوده‌اند.
7)رها نکردن احساسات منفی: فرد حساس نمی‌تواند احساسات و افکار منفی را فراموش کند. او مدام به خاطرات و تجربیات ناخوشایند فکر می‌کند.
8) آستانه‌ی تحمل پایینی نسبت به درد دارند: فرد حساس نسبت به درد حساسیت زیادی دارد. حتی اگر درد و رنج کم هم باشد تحملش برای او سخت است.
9)متوجه جزئیات ظریف می‌شوند: فرد حساس متوجه کوچک‌ترین تغییرات در محیط می شود . مثلا اگر شما تغییری در دکوراسیون منزل‌تان ایجاد کرده باشید، آنها به سرعت متوجه‌ی این موضوع می‌شوند.
10) به دنبال خوشحال کردن دیگران هستند: فرد حساس از اینکه دیگران را ناراحت کند یا اشتباه کند، نگران است. برای همین مدام دنبال راهی برای خوشحال کردن دیگران است.
علل ایجاد شخصیت حساس
علت اینکه چرا فردی حساس می‌شود به عوامل متنوعی بستگی دارد، از جمله وراثت، محیط و تجربه های کودکی فرد.
- دوران کودکی: اگر کودک، والدینی مراقب نداشته باشد و در محیطی گرم بزرگ نشده باشد، یا اینکه تروما و حوادث ناخوشایندی را تجربه کرده باشد، این مشکلات همراه خودش بزرگ می‌شوند و احتمال اینکه این کودک تبدیل به فرد حساسی شود زیاد است.
دریافت مشاوره از روانشناس کودک
- ژنتیک: ژنتیک یکی دیگر از عوامل موثر است. به خصوص سیستم دوپامین که در ایجاد شخصیت حساس نقش دارد. سیستم دوپامین بر روی شخصیت افراد تاثیر می‌گذارد و ممکن است باعث شود برخی افراد حساس‌تر شوند. شخصیت حساس از طریق ژنتیک هم قابل انتقال است. اگر در خانواده‌تان افرادی با این ویژگی وجود دارند ، احتمالش هست که شما هم این ویژگی را به ارث ببرید.
نکات مثبت شخصیت حساس:
شخصیت حساس ویژگی های مثبت و ارزشمندی دارد. در ادامه به نکات مثبت داشتن شخصیت حساس اشاره می‌شود:
- همدلی زیاد: همدلی بسیار بالایی دارند و نیازها و احساسات دیگران را به خوبی درک می‌کنند.
- خلاقیت: افراد حساس خلاقیت زیادی دارند و می‌توانند از این خلاقیت به عنوان منبع الهامی برای خلق آثار هنری استفاده کنند.
- شهود قوی: فرد حساس مهارت تصمیم‌گیری خوبی دارد . مهارت تصمیم‌گیری خوب در کنار شهود قوی‌ای که دارند، باعث می‌شود درمحیط بهتر عمل کنند.
- خود مراقبتی: فرد حساس به خوبی از خودش مراقبت می‌کند. زیرا از احساسات و نیازهای خود آگاه است.
نکات منفی شخصیت حساس
داشتن شخصیت حساس علاوه بر ویژگی های مثبتی که به همراه دارد ، چالش‌هایی هم برای فرد ایجاد می‌کند. در ادامه به برخی از چالش هایی که فرد حساس با آن روبه‌رو است اشاره می‌شود:
- به آسانی مضطرب می‌شود: فرد حساس معمولا از مواجهه با بحران‌ها و محرک‌های تنش‌زا دوری می‌کند. چون در صورت مواجهه به شدت مضطرب می‌شود.
- محرک‌های خیلی شدید باعث ناراحتی فرد می‌شود: فرد حساس نمی‌تواند به طور کامل از محیط دور شود. صدای زیاد، نور شدید، بوی تند همه‌ی اینها می‌تواند باعث آزار فرد حساس شود و از این رو به نظر می‌رسد فرد حساس نیاز به حمایت و توجه بیشتری دارد اما گاهی درخواست کمک از دیگران برایشان سخت است.
- مقایسه خودش با دیگران: فرد حساس ممکن است خودش را با دیگران مقایسه کند. این مقایسه باعث می‌شود حس ناکافی بودن کند.
- خود انتقادی شدید: گاهی فرد حساس از خودش مدام انتقاد می‌کند و خودش را بابت حساسیتش سرزنش می‌کند.
ابراز حساس بودن
ممکن است بعضی افراد خودشان را حساس نشان دهند؛ در حالی که ممکن است فرد حساس از این ویژگی خودش آگاهی نداشته باشد و روی خودش فشار بگذارد تا شبیه بقیه به نظر برسد. مواجه شدن با برچسب‌هایی مثل «زودرنج و حساس» برای بعضی افراد خوشایند نیست و ممکن است به عنوان ضعف در نظر گرفته شود. مهم است که اگر کسی را با این ویژگی‌ها می‌شناسیم شرایط او را قضاوت نکنیم و تحت فشار نگذاریم.
راهکارهایی برای فرد حساس
برای افرادی که شخصیت حساس دارند، می‌توان راهکارهایی پیشنهاد داد:
- پذیرش: اولین گام پذیرش است . تا زمانی که نپذیرید فرد حساسی هستید ، چیزی تغییر نمی کند نترسید و با آغوش باز این صفت را ببینید و بپذیرید.
- روابط مثبت: سعی کنید مهارت های ارتباطی را یاد بگیرید تا بتوانید ارتباط سالم تر و موثرتری با دیگران داشته باشید.
- تمرین ذهن آگاهی : مدیتیشن و یوگا می تواند حالتان را بهتر کند .
- تعیین حد و مرز: نه گفتن را یاد بگیرید. لازم نیست همیشه به درخواست‌های دیگران جواب مثبت بدهید و خود را تحت فشار بگذارید.
- بیان احساسات : افکار و احساسات خود را بیان کنید.
- مدیریت استرس: تکنیک های موثری برای مدیریت استرس وجود دارد. با کمک این تکنیک‌ها می‌توانید زمانی که استرس دارید خود را آرام کنید.
- مشاوره روانشناختی: کمک گرفتن از مشاور و روانشناس هم می‌تواند به شما در مدیریت این ویژگی کمک کند. همچنین با درک و حل و فصل مسائلی که در گذشته ارتباطی شما وجود داشتند از شدت حساسیت کاست.
همانطور که بررسی کردیم، شخصیت حساس یک ویژگی پیچیده است. این ویژگی می‌تواند در رفتار و زندگی افراد تاثیرات مثبت و منفی ایجاد کند. ما شاهد استفاده‌های مختلف از ابراز حساسیت برای کسب توجه و مزایا بودیم. اما با راهکارهایی افراد می‌توانند از این ویژگی به نفع خود و دیگران استفاده کنند. در نهایت، هر چقدر درمورد این ویژگی شناخت به دست آوریم، بهتر می‌توانیم فرد حساس را درک کنیم.
منبع:
https://www.choosingtherapy.com/highly-sensitive-person/
دیدگاهتان را بنویسید